- Lid geworden
- 16 apr 2007
- Berichten
- 1.073
- Waardering
- 116
Aangezien ik op andere boards reeds verscheidene discussies heb gehad die gebaseerd waren op wetenschappelijke studies - en de interpretatie daarvan - zal ik ter introductie meteen even een paar eenvoudige zaken over studies proberen te verduidelijken:
Wanneer heeft een studie meer wetenschappelijke bewijslast dan een andere?
[Afbeelding niet meer beschikbaar]
De "evidence pyramid" laat studies met de sterkste bewijskracht zien (bovenaan in de pyramide). Dat zijn dus:
a)Een systematic review. Soms met meta-analyse.
Een "systematic review" bekijkt alle studies die er over 1 bepaald onderwerp zijn geschreven. Bijvoorbeeld de relatie tussen cholesterol en het hart.
Omdat het "alle" studies bekijkt, geeft dit een veel duidelijker beeld van de "tot dan toe beschikbare kennis" dan welke individuele studie dan ook!
Een individuele studie is interessant, maar de conclusies uit 1 enkelvoudige studie kunnen opeens niet meer relevant zijn wanneer deze worden gecombineerd met de conclusies uit andere studies.
Een "systematic review" is NIET hetzelfde als een "review".
Iedereen kan zomaar een review schrijven. Een review betekent dat iemand (dat kan ook een hoogleraar zijn) "ergens" "iets" heeft gelezen en daar een stuk over schrijft. Zolang in de review niet precies staat op basis van welke criteria deze persoon heeft gezocht, kun je nooit controleren of de informatie die hij geeft compleet, en objectief bekeken is.
Een "systematic review" is systematisch opgezet. Dat betekent dat:
1)Precies wordt verteld in welke literatuur of databases is gezocht en aan de hand van welke criteria + zoektermen.
2)Precies wordt verteld wat de doelen, methoden, en materialen (werkwijzen) zijn.
3)Dit betekent dat de opzet duidelijk is, en doordat de informatiebronnen duidelijk zijn, zal iemand die deze "systematic review" daarna herhaalt, hoogstwaarschijnlijk dezelfde conclusies trekken.
b)Een randomized studie.
Bij een "randomized" studie krijgen X mensen een supplement en X mensen geen supplement. De proefpersonen mogen zelf niet kiezen of ze het supplement nemen. Sterker nog: vaak weten noch de proefpersonen, noch de onderzoekers welke personen welk supplement krijgen voorgeschreven (= een double blind, placebo controlled study/trial). Zo voorkom je placebo effecten en voorkom je ook dat wetenschappers hun werk bevooroordeeld uitvoeren.
c)Een prospective studie ("cohort studie" of "nested case-control" studie).
Hierbij wordt een groter groep mensen over een langere tijd gevolgd (soms wel > 20 jaar). Voordat ze aan de studie deelnemen vullen de proefpersonen gegevens in over hun dieet. Vervolgens worden ze gevolgd over vele jaren en kijken wetenschappers naar de verschillen in dieet en de daaropvolgende verschillen in bijvoorbeeld: risico's op kanker of hart- en vaatziekten.
d)Een case-control studie.
Een "case-control" studie vormt de zwakste vorm van wetenschappelijke bewijskracht. Hierbij worden een aantal personen met een ziekte vergeleken met een aantal gezonde personen. Dit wordt gedaan door de dieten (of hoeveelheid lichaamsbeweging) van de "zieken" met de "gezonden" te vergelijken.
Een "case-control" studie heeft een zwakkere opzet dan een "prospective" studie. Bijvoorbeeld: wanneer men kankerpatienten vraagt naar het dieet dat ze de afgelopen jaren hebben gevolgd, zal hun herinnering misschien eerder geneigd zijn om bepaalde voedingspatronen die worden gezien als "ongezond" sterker naar de voorgrond te drukken. Bij een "prospective" studie is iedereen bij het invullen van het dieet nog "gezond" en daardoor zullen negatieve emoties minder snel een invloed hebben op het invullen van het dieet.
Alle andere studies hebben weinig tot geen wetenschappelijke bewijskracht:
(Buiten in sommige gevallen "ecologische studies").
e)Case series/ case studies.
Een persoon of groep personen heeft een voedingsstof/supplement tot zich genomen en "weet zeker" dat deze voedingsstof heeft geleidt tot een (lichamelijke) verandering.
Probleem is dat je nooit kunt aantonen dat deze stof ook maar iets met de lichamelijke verandering te maken heeft. Daarom moet je altijd een controlegoep hebben. Deze controlegroep zou misschien wel net zoveel (of meer) spiermassa hebben gewonnen als de eerste groep.
f)Een mening of idee.
Hieronder valt elke stuk tekst van welke "expert, hoogleraar, arts, voedingsdeskundige, of uberbodybuilder dan ook wat is geschreven zonder links naar wetenschappelijke onderbouwing.
Iedereen is vrij om te schrijven wat hij wil, en iedereen kan zich (op het internet al helemaal) wel voordoen als "expert".
g)Dierstudies.
Staan nog onder een "mening". Ze zijn leuk om giftige stoffen te onderzoeken voordat ze in mensen worden getest, maar hun lichamelijke (of andere) reactie op een stof kan nooit zomaar worden doorgetrokken naar het menselijk lichaam!
h)In-vitro studies.
Leuk zo'n stofje een buisje met cellen, maar dit zegt toch helemaal niks over het menselijk lichaam.
Wanneer een stof een positieve uitwerking heeft op "hartcellen" is dat leuk, maar het betekent niks voor een complex menselijk lichaam. Misschien wordt de stof bij orale inname wel totaal niet opgenomen door het lichaam, of geeft het een onverwacht andere werking door andere stoffen die zich ook in de bloedbaan bevinden.
Wanneer heeft een studie meer wetenschappelijke bewijslast dan een andere?
[Afbeelding niet meer beschikbaar]
De "evidence pyramid" laat studies met de sterkste bewijskracht zien (bovenaan in de pyramide). Dat zijn dus:
a)Een systematic review. Soms met meta-analyse.
Een "systematic review" bekijkt alle studies die er over 1 bepaald onderwerp zijn geschreven. Bijvoorbeeld de relatie tussen cholesterol en het hart.
Omdat het "alle" studies bekijkt, geeft dit een veel duidelijker beeld van de "tot dan toe beschikbare kennis" dan welke individuele studie dan ook!
Een individuele studie is interessant, maar de conclusies uit 1 enkelvoudige studie kunnen opeens niet meer relevant zijn wanneer deze worden gecombineerd met de conclusies uit andere studies.
Een "systematic review" is NIET hetzelfde als een "review".
Iedereen kan zomaar een review schrijven. Een review betekent dat iemand (dat kan ook een hoogleraar zijn) "ergens" "iets" heeft gelezen en daar een stuk over schrijft. Zolang in de review niet precies staat op basis van welke criteria deze persoon heeft gezocht, kun je nooit controleren of de informatie die hij geeft compleet, en objectief bekeken is.
Een "systematic review" is systematisch opgezet. Dat betekent dat:
1)Precies wordt verteld in welke literatuur of databases is gezocht en aan de hand van welke criteria + zoektermen.
2)Precies wordt verteld wat de doelen, methoden, en materialen (werkwijzen) zijn.
3)Dit betekent dat de opzet duidelijk is, en doordat de informatiebronnen duidelijk zijn, zal iemand die deze "systematic review" daarna herhaalt, hoogstwaarschijnlijk dezelfde conclusies trekken.
b)Een randomized studie.
Bij een "randomized" studie krijgen X mensen een supplement en X mensen geen supplement. De proefpersonen mogen zelf niet kiezen of ze het supplement nemen. Sterker nog: vaak weten noch de proefpersonen, noch de onderzoekers welke personen welk supplement krijgen voorgeschreven (= een double blind, placebo controlled study/trial). Zo voorkom je placebo effecten en voorkom je ook dat wetenschappers hun werk bevooroordeeld uitvoeren.
c)Een prospective studie ("cohort studie" of "nested case-control" studie).
Hierbij wordt een groter groep mensen over een langere tijd gevolgd (soms wel > 20 jaar). Voordat ze aan de studie deelnemen vullen de proefpersonen gegevens in over hun dieet. Vervolgens worden ze gevolgd over vele jaren en kijken wetenschappers naar de verschillen in dieet en de daaropvolgende verschillen in bijvoorbeeld: risico's op kanker of hart- en vaatziekten.
d)Een case-control studie.
Een "case-control" studie vormt de zwakste vorm van wetenschappelijke bewijskracht. Hierbij worden een aantal personen met een ziekte vergeleken met een aantal gezonde personen. Dit wordt gedaan door de dieten (of hoeveelheid lichaamsbeweging) van de "zieken" met de "gezonden" te vergelijken.
Een "case-control" studie heeft een zwakkere opzet dan een "prospective" studie. Bijvoorbeeld: wanneer men kankerpatienten vraagt naar het dieet dat ze de afgelopen jaren hebben gevolgd, zal hun herinnering misschien eerder geneigd zijn om bepaalde voedingspatronen die worden gezien als "ongezond" sterker naar de voorgrond te drukken. Bij een "prospective" studie is iedereen bij het invullen van het dieet nog "gezond" en daardoor zullen negatieve emoties minder snel een invloed hebben op het invullen van het dieet.
Alle andere studies hebben weinig tot geen wetenschappelijke bewijskracht:
(Buiten in sommige gevallen "ecologische studies").
e)Case series/ case studies.
Een persoon of groep personen heeft een voedingsstof/supplement tot zich genomen en "weet zeker" dat deze voedingsstof heeft geleidt tot een (lichamelijke) verandering.
Probleem is dat je nooit kunt aantonen dat deze stof ook maar iets met de lichamelijke verandering te maken heeft. Daarom moet je altijd een controlegoep hebben. Deze controlegroep zou misschien wel net zoveel (of meer) spiermassa hebben gewonnen als de eerste groep.
f)Een mening of idee.
Hieronder valt elke stuk tekst van welke "expert, hoogleraar, arts, voedingsdeskundige, of uberbodybuilder dan ook wat is geschreven zonder links naar wetenschappelijke onderbouwing.
Iedereen is vrij om te schrijven wat hij wil, en iedereen kan zich (op het internet al helemaal) wel voordoen als "expert".
g)Dierstudies.
Staan nog onder een "mening". Ze zijn leuk om giftige stoffen te onderzoeken voordat ze in mensen worden getest, maar hun lichamelijke (of andere) reactie op een stof kan nooit zomaar worden doorgetrokken naar het menselijk lichaam!
h)In-vitro studies.
Leuk zo'n stofje een buisje met cellen, maar dit zegt toch helemaal niks over het menselijk lichaam.
Wanneer een stof een positieve uitwerking heeft op "hartcellen" is dat leuk, maar het betekent niks voor een complex menselijk lichaam. Misschien wordt de stof bij orale inname wel totaal niet opgenomen door het lichaam, of geeft het een onverwacht andere werking door andere stoffen die zich ook in de bloedbaan bevinden.
