Goed nieuws dat Trump een Republikeinse staat verliest.
Democraten winnen in Alabama: Krijgt de partij van Trump het zwaar in 2018?
Na een knotsgekke verkiezingsstrijd in de Amerikaanse staat Alabama hebben de Democraten deze week een extra Senaatszetel weten op te pikken. Wat betekent de overwinning voor het politieke landschap, en kunnen de Democraten in 2018 verdere overwinningen boeken op de Republikeinen van president Donald Trump?
De
overwinning van Democraat Doug Jones, afgelopen dinsdag, was een 'perfect storm'. Allerlei elementen moesten samenkomen om Alabama níet op een Republikein te laten stemmen.
Ten eerste had er helemaal geen verkiezing hoeven zijn. Maar president Trump koos ervoor om senator Jeff Sessions zijn minister van Justitie te maken, waardoor er een zetel vrijkwam en een speciale verkiezing moest worden uitgeroepen. (
Trump zal om meerdere redenen spijt hebben van de aanstelling van Sessions; die maakte ook de weg vrij voor het Rusland-onderzoek dat al meerdere Trump-adviseurs heeft geveld.)
In de Republikeinse voorverkiezingen ging het tussen twee mannen: Luther Strange, een doorsnee-Republikein die op interim-basis al de zetel van Sessions had overgenomen, en Roy Moore, een extreem conservatieve en fundamentalistisch christelijke Republikein met een door schandalen geplaagd verleden.
Moore ontving steun van voormalig Trump-adviseur Steve Bannon en was sowieso meer uit Trumpiaans hout gesneden. Maar onder druk van het Republikeinse establishment steunde Trump in de voorverkiezingen toch Strange. Het was tevergeefs: Moore won met een ruime marge en werd de Republikeinse kandidaat.
Meerderheid
Door de overwinning van Jones slinkt de meerderheid van de Republikeinen in de Senaat naar 51, tegen 49 Democraten. Dat zal het nog moeilijker maken om wetten aan te nemen, want een aantal Republikeinse senatoren ziet niks in het populisme van Trump en begint steeds luidruchtiger dwars te liggen. Elke zetel is dus cruciaal, denkt Amerika-kenner Koen Petersen.
"De diversiteit binnen de Republikeinen en binnen de Democraten is gewoon heel groot", zegt hij. Congresleden moeten luisteren naar de achterban in hun staat of district, niet alleen naar het partijleiderschap. "Daardoor ben je nooit zeker van hun stem."
2018
In het Huis van Afgevaardigden moeten de Democraten netto 24 zetels winnen om een meerderheid te krijgen. Als de populariteit van Trump achterblijft, moet dat haalbaar zijn, denkt Petersen. In de afgelopen decennia wist alleen president George W. Bush zetels te winnen bij de tussentijdse verkiezingen in zijn eerste termijn. Dat was kort na de aanslagen van 11 september 2001.
"Op die verkiezingen na is het altijd standaard zo geweest dat een president in zijn eerste termijn verliest bij de tussentijdse verkiezingen", zegt Petersen. Volgens hem zullen de verkiezingen volgend jaar gaan over de vraag wie de schuld krijgt van de disfunctionele Amerikaanse politiek.
Het vertrouwen in Trump is laag, maar nóg veel minder mensen hebben vertrouwen in het Congres en in de andere Amerikaanse politieke instituties. "De vraag gaat zijn: geloven we Trump, die dat wantrouwen deelt? En stemmen we op hem om daar hervormingen door te voeren? Of schrijven we hem af omdat hij een hopeloze president is?"