1. Paracetamol
Allereerst zijn er de eenvoudige pijnstillers op basis van paracetamol. Paracetamol is één van de meest courante
pijnstillende en koortswerende middelen. Paracetamol wordt verkocht in verschillende merknamen, waarvan de meest
bekende o.m. zijn: Dafalgan, Panadol, Efferalgan, Perdolan-Mono , enz... Deze producten verschillen enkel in naam,
prijs en verpakking en vorm (tabletten, bruistabletten, suppo's, zakjes, siroop,…).
Paracetamol wordt aanbevolen als de eerste stap bij verschillende soorten klachten zoals hoofdpijn, koorts, maar ook
bij lage rugpijn of artrose. Het wordt meestal zeer goed verdragen en heeft bij normale dosering bijna geen
ongewenste nevenwerkingen. Alhoewel voorzichtigheid aangeraden is gedurende de eerste drie maanden van de
zwangerschap, mag paracetamol gebruikt worden door zwangere vrouwen. Het is ook geschikt voor zuigelingen en
kinderen. Patiënten onder langdurige therapie van vb. anti-epileptici en rifampicine gebruiken dit liever niet. Bij
chronisch alcoholgebruik wordt aangeraden de normale dosis paracetamol met de helft te verminderen.
Hoeveel paracetamol mag je nemen?
- Volwassenen: Je mag tot maximum 3 gram paracetamol nemen per dag. Belangrijk is hierbij dat je steeds op
regelmatige tijdstippen de pijnstiller neemt (vb. 500 mg om de 4 uren) en niet wacht tot je teveel pijn hebt.
- Voor kinderen zijn specifieke vormen voorzien (suppo's, siroop,...). De dosis voor kinderen dient aangepast te
worden aan leeftijd en gewicht. Bespreek dit steeds met uw apotheker.
2. Acetylsalicylzuur
Een ander pijnstillend en koortswerend middel is acetylsalicylzuur, beter bekend onder de benaming 'aspirine'. Er
bestaan verschillende merknamen die acetylsalicylzuur of 'aspirine' bevatten. Dit zijn o.m. Aspirine, Aspro, Dispril,
Sedergine, Aspegic, enz. Ook deze verschillen onderling enkel wat betreft prijs, naam, verpakking en vorm. Je mag
tot 1 gram per keer innemen en dit maximum 3 keer per dag. Acetylsalicylzuur is minder veilig dan paracetamol. Het
kan het maagslijmvlies irriteren en maagpijn veroorzaken en het is tevens aangewezen acetylsalicylzuur niet te
gebruiken als je problemen hebt met maag of darmen. Bij kinderen onder de 12 jaar wordt het afgeraden. Het mag
niet worden toegediend tijdens de zwangerschap of bij borstvoeding. Het middel mag zonder medisch advies ook niet
worden gebruikt voor de behandeling van chronische pijn.
U kunt acetylsalicylzuur beter vermijden wanneer je een tand hebt laten trekken of bij pijn na een operatie of bij
pijnlijke maandstonden. Het heeft immers naast zijn pijnstillende werking ook een bloedverdunnende werking. Het is
dus mogelijk datje acetylsalicylzuur voorgeschreven krijgt in een lagere dosering als bloedverdunner voor
bescherming tegen hartinfarct. Dit gebeurt steeds onder dokterstoezicht.
3. Ibuprofen en natriumnaproxen
Naast paracetamol en acetylsalicylzuur zijn ook ibuprofen en natriumnaproxen als eenvoudige pijnstillers zonder
doktersvoorschrift te koop. Ibuprofen is verkrijgbaar onder verschillende merknamen (o.m. Nurofen, Advil, Junifen,
enz...). Natriumnaproxen wordt verkocht onder de merknaam Aleve. Deze beide geneesmiddelen behoren eigenlijk
tot de groep van ontstekingswerende geneesmiddelen. Ontstekingswerende geneesmiddelen worden ook NSAID's
genoemd (niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen). Hiertoe behoren o.m. diclofenac (bv. Voltaren).
Voor volwassenen werkt ibuprofen pijnstillend en koortswerend in een dosis van 200 tot 400 mg. En in deze dosis is
het ook zonder voorschrift verkrijgbaar. Dit geldt eveneens voor natriumnaproxen dat in een dosis van 220 mg
verkrijgbaar is zonder doktersvoorschrift.
Een voorzichtig gebruik van ibuprofen en natriumnaproxen wordt aangeraden, vooral vanwege de mogelijke
bijwerkingen op maag en darmen (vb. bloedingen),
Het gebruik van ibuprofen en natriumnaproxen is niet aangewezen bij zwangerschap of borstvoeding. Bij kinderen
onder de 12 jaar moetje de richtlijnen van arts of apotheker strikt opvolgen.
Aangezien er voor eenvoudige pijnstilling veiliger alternatieven bestaan zoals paracetamol, zijn ibuprofen en
naproxen niet geschikt om op eigen houtje te gebruiken. Over dit type geneesmiddelen volgt in de toekomst meer
informatie.
Deze drie bovengenoemde eenvoudige pijnstillers zijn alle verkrijgbaar zonder voorschrift. Er bestaan echter geen
pijnstillers die vrij zijn van ongewenste nevenwerkingen. Dat ze zonder voorschrift verkrijgbaar zijn, betekent dus
helemaal niet dat ze onschuldig zijn. In ieder geval dien je het gebruik zonder doktersvoorschrift steeds te beperken
tot maximum 1 week en de voorschriften in de bijsluiter op te volgen. Niettegenstaande ze niet op voorschrift zijn, is
het ook steeds aangewezen het gebruik ervan te melden aan ofte bespreken met uw huisarts en/of apotheker, vooral
wanneer je tegelijkertijd andere geneesmiddelen moet nemen.
Dit geldt in het bijzonder voor acetylsalicylzuur, ibuprofen en naproxen.
Naast bovengenoemde eenvoudige pijnstillers bestaan er ook nog de "gecombineerde" pijnstillers. Deze bevatten
verschillende actieve bestanddelen (vb. paracetamol in combinatie met codeïne en/of acetylsalicylzuur en/of
coffeïne).Over deze "gecombineerde" of "samengestelde" pijnstillers meer in een volgende editie. Als je beslist een
pijnstiller te nemen voor eenvoudige pijnstilling, begin je best met paracetamol.
Asperientjes is weer wat anders!!!
.
