Verzadigd vet bevordert hartinfarcten. Dat zeggen 13 internationale experts, waaronder Prof Katan. Experts uit Europa en de VS verklaren in de British Journal of Nutrition, dat dat het eten van minder verzadigd vet de kans op een hartinfarct verkleint.
Wat me opvalt aan dit soort reviews is dat ze nooit kijken naar al heb beschikbare bewijs, maar in plaats daarvan een paar kleine delen van dat bewijs eruit vissen om een vooringenomen mening te "onderbouwen". Hoe Martijn Katan de resultaten van wetenschappelijk onderzoek
stuurt naar een vorm die hem goed uitkomt, heb ik al eerder beschreven [1].
Deze review is ook weer een goed voorbeeld van het manipuleren van wetenschappelijk bewijs naar een vorm die moet aantonen hoe slecht verzadigd vet zou moeten zijn voor het hart.
1) Ze verwerpen de resultaten uit prospectief cohort onderzoek:
Uncertainty has recently been expressed as to the role of SFA for the development of atherosclerosis and CHD. This confusion, created primarily by interpretation of results from prospective cohort studies, was recently thoroughly discussed with strong emphasis on the shortcomings of such studies). The seriousness of the problem makes it desirable to broaden the scope of this discussion with a main focus on the public health implications.
2) Voor de zoveelste keer wordt gesteld dat verzadigd vet het "slechte" LDL-cholesterol verhoogt, en voor de zoveelste keer wordt hierbij niet vermeld dat verzadigd vet het "goede" HDL-cholesterol óók verhoogt:
We agree with these reports in their emphasis on the multiple risk factors and urgency for action. Our main concern, however, is to emphasise the importance of lowering SFA intakes to reduce blood LDL-cholesterol levels at a time when there are tendencies to downplay the importance of SFA.
Mijn vraag aan 2 van de auteurs van de review (Ronald P. Mensink en Martijn B. Katan): U heeft zèlf een literatuuroverzicht gepubliceerd wat laat zien dat verzadigd vet het goede cholesterol verhoogt (zelfs nog in iets sterkere mate dan onverzadigde vetten [2]). Waarom vertikt u het keer op keer om dit gewoon eerlijk te benoemen? Of vind u de resultaten uit uw eigen onderzoek misschien onzin?
3) Vervolgens wijten ze de "wereldwijde" achteruitgang in de sterfte door hart-en vaatziekten aan het beleid om minder verzadigd vet te consumeren:
There have been substantial reductions in mortality from CVD in North America, Western Europe and Australasia over the last 30 years that reflect successful national public health policies to reduce the intakes of SFA, in addition to promoting smoking cessation and controlling blood pressure.
Natuurlijk ontbreekt hierbij elke vorm van een wetenschappelijke bron die dit moet onderbouwen. Dat 13 wetenschappers deze stelling niet aannemelijk kunnen maken met enige bronvermelding is veelzeggend. Ze kunnen nog niet eens met een bron komen die laat zien dat er substantieel minder verzadigd vet wordt gegeten door een "succesvol" beleid hierin. Laat staan dat deze gegevens te correleren zijn aan een mogelijke achteruitgang van overlijden aan hart- en vaatziekten.
4) Maar de wetenschappers vinden het niet alleen nodig om gegevens achter te houden (HDL-cholesterol) of geen gegevens beschikbaar te hebben (beleid m.b.t. verminderde consumptie van verzadigd vet), natuurlijk kan het
incorrect weergeven van de wetenschappelijke literatuur niet uitblijven:
Recent critics of the role of SFA have questioned the rigour of the early dietary trials of CVD prevention and questioned current public health policy on limiting the intake of SFA; they suggest that more attention should be paid to increased intake of PUFA. The trials demonstrate unequivocally that replacing SFA, largely from dairy and meat fats (but in the Leren trial also with some TFA), by PUFA reduces serum cholesterol levels and CHD risk.
Ze stellen dat onderzoek
zonder enige twijfel laat zien dat het vervangen van verzadigd vet door meervoudig onverzadigd vet het cholesterol laat dalen en het risico op hartziekten laat dalen. En ze stellen dat in slechts één enkel onderzoek (Leren trial) dit deels zou kunnen zijn veroorzaakt doordat er een
beetje minder transvet werd geconsumeerd.
Ik weet niet wat de definitie is van een beetje minder transvet bij de auteurs. Maar in dit onderzoek kreeg de controle groep dagelijks 65 gram gedeeltelijk geharde vetten binnen, waarvan 9,6 gram uit transvet bestond [3, 4]. Een paar gram transvet verhoogt mogelijk al het risico op hartziekten!
Verder is dit een incorrecte weergave van de resultaten uit wetenschappelijk onderzoek! Ramsden et al hebben laten zien dat bij
al dit soort studies minder transvet werd gegeten in de interventie groep. Niet alleen in de "Leren trial", maar zonder uitzondering in
alle onderzoeken [3, 4].
5) Vervolgens stellen ze dat onderzoek laat zien dat het vervangen van verzadigd vet door koolhydraten het risico op hartziekten laat dalen:
That replacement of SFA by a variety of carbohydrate-containing foods also reduces CHD risk may be inferred from ecological studies, e.g. in Finland.
Ze gebruiken hier ecologisch onderzoek als bron. Noemenswaardig is het hier om te vermelden dat ecologisch onderzoek nooit en te nimmer als bewijs kan worden gebruikt voor een effect. Praktisch gezien wordt het ook nooit meer gebruikt om iets aan te tonen. Daarvoor wordt gerandomiseerd- of prospectief onderzoek gebruikt.
Ecologisch onderzoek betekent dat er wordt gekeken naar simpele verschillen tussen 2 landen. Bijvoorbeeld: In land A wordt minder vet gegeten dan in land B. --> En in land A komen minder hartziekten voor dan in land B. --> Dus vet verhoogt het risico op hartziekten. Dat er honderden andere verschillen zijn tussen land A en B op het gebied van voeding, lifestyle, genen, etc. mag duidelijk zijn. Dáárom kun je ook nooit van dit soort simpele correlaties uitgaan. Dat gebeurt dan ook voor geen enkel voedingsmiddel. Maar als de nood hoog is, moet worden teruggegrepen naar "bewijs" uit de wetenschappelijke middeleeuwen.
Een veel betrouwbaardere vorm van onderzoek laat zien dat het vervangen van verzadigd vet door koolhydraten het risico op hartziekten juist laat stijgen [5].
Conclusie: Er is overtuigend bewijs dat verzadigd vet het risico op hart- en vaatziekten laat stijgen............... Als je tenminste beschikbare resultaten uit wetenschappelijk onderzoek achterhoudt of verdraaid.
Mijn mening: Indien wetenschappers advies geven, dienen ze altijd:
1) Precies te beschrijven welke resultaten in de wetenschappelijke literatuur zijn gevonden.
2) Te motiveren waarom bepaalde resultaten zijn weggelaten op basis waarvan de conclusie is getrokken die tot het advies heeft geleid.
Indien je dit vertikt, vraag ik me af of je de titel "wetenschapper" waardig bent. Het mag duidelijk zijn dat de auteurs van deze review niet eerlijk zijn in het beschrijven van de resultaten uit wetenschappelijk onderzoek.
Referenties:
1] Martijn Katan over verzadigd vet in relatie tot cholesterol & hart- en vaatziekten.
http://voedingengezondheid.com/Martijn-Katan-verzadigd-vet-hart-en-vaatziekten.html
2] Mensink RP. Effects of dietary fatty acids and carbohydrates on the ratio of serum total to HDL cholesterol and on serum lipids and apolipoproteins: a meta-analysis of 60 controlled trials.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12716665
3] Ramsden CE. n-6 fatty acid-specific and mixed polyunsaturate dietary interventions have different effects on CHD risk: a meta-analysis of randomised controlled trials.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21118617
4] Randomized trials substituting polyunsaturated fat for saturated fat and their effect on coronary heart disease (CHD). A closer look.
http://canceranddiet.nl/cardiovascular_disease/randomized-saturated-polyunsaturated-fat.html
5] Verzadigd vet, onverzadigd vet, koolhydraten en hartziekten.
http://voedingengezondheid.com/verzadigd-vet-koolhydraten-hartziekten.html