De nationale staking van woensdag 13 februari zal “ongeziene” proporties aannemen. Dat voorspellen de vakbonden. Die hebben opgeroepen om woensdag massaal het werk neer te leggen, uit protest tegen de volgens hen te beperkte loonmarge.
Aanleiding voor de nationale staking is het mislukken van het loonoverleg voor dit en volgend jaar. De vakbonden vinden de 0,8 procent waar de lonen in de periode 2019-2020 mee mogen stijgen bovenop de index onvoldoende. De werkgevers wijzen naar de loonwet, die zegt dat die maximale marge niet mag worden overschreden.
Het is van december 2014 geleden dat ons land nog een nationale staking kende. Die was toen gericht tegen het regeerprogramma van de nieuwe regering-Michel. De staking van woensdag is vooral gericht tegen de werkgevers uit de privésector. Maar heel wat overheidsvakbonden sluiten zich erbij aan. Tijdens het loonoverleg wordt immers ook onderhandeld over eindeloopbaanmaatregelen en sociale uitkeringen. En dat belangt iedereen aan, argumenteren de ambtenarenbonden.
De oproep zal massaal worden gevolgd en zal algemeen zijn, verzekeren de bonden. “De staking van woensdag zal ongeziene proporties aannemen”, voorspelt William Van Erdeghem, voorzitter van metaal- en textielvakbond ACV Metea. Dat zegt ook Stefaan Decock, algemeen secretaris van de christelijke bediendebond LBC-NVK: “We hebben weinig moeite moeten doen om animo te krijgen. De staking zal vrij algemeen zijn.”
De burger zal de staking traditioneel vooral voelen bij het openbaar vervoer. Zowel bij de NMBS als bij de openbaarvervoersmaatschappijen De Lijn, MIVB en de TEC zal worden gestaakt. Maandag communiceert de NMBS over welke treinen zullen rijden in het kader van de minimale dienstverlening.
Grote impact is te verwachten van de staking bij skeyes, het vroegere Belgocontrol. Het is nog niet duidelijk in welke mate de oproep zal worden gevolgd door de luchtverkeersleiders. De vakbonden verwachten dat die vrij algemeen zal zijn. Ook de bagagisten op de luchthavens zullen de stakingsoproep volgen. Brussels Airlines schrapte alvast alle vluchten woensdag, terwijl TUI fly uitwijkt naar buitenlandse luchthavens. Nog op de luchthavens zullen bewakingsdiensten, douane en catering evenmin werken.
In de havens zal eveneens worden gestaakt, verzekert Frank Moreels, voorzitter van de socialistische transportvakbond BTB. De dokwerkers in de drie Belgische havens zullen volgens de vakbond massaal het werk neerleggen. “Er zal zo goed als geen activiteit zijn op de kades”, weet Moreels.
De vakbonden maken zich sterk dat in heel wat grote en kleine bedrijven de werknemers de stakingsoproep zullen volgen. Dat zal onder meer het geval zijn in de grote metaal- en textielbedrijven. “De hele autosector zal plat liggen. Niet alleen de producenten zoals Volvo en Audi, ook de toeleveranciers. Maar ook in kleine metaal- en textielbedrijven zal worden gestaakt”, aldus Van Erdeghem.
Ook in de voedingsnijverheid zal worden gestaakt, en in de chemie- en farmabedrijven. “Dat zal onder meer het geval zijn in de grote chemiebedrijven in de Antwerpse haven”, aldus Koen De Kinder van ACV bouw - industrie & energie.
Klanten kunnen bij sommige supermarkten woensdag wel eens voor gesloten deuren staan. “Als er geen personeel is zullen de winkels niet kunnen openen”, zegt Jan De Weghe, federaal secretaris van de socialistische bediendebond BBTK.
De impact op het onderwijs is nog onduidelijk. De Christelijke Onderwijscentrale (COC), de grootste Vlaamse onderwijsvakbond, toont zich solidair met de stakers, maar lanceerde geen actieve oproep om het werk neer te leggen. De socialistische onderwijsvakbond doet dat wel. “We roepen op tot staken. Het onderwijs kent veel problemen. Denk maar aan de vele burn-outs, of het ziekteverzuim”, zegt Nancy Libert, algemeen secretaris van de socialistische overheidsvakbond ACOD. De verschillende onderwijskoepels denken begin volgende week meer zicht te krijgen op de impact van de acties.
Bij de openbare omroep VRT is een stakingsaanzegging ingediend. De openbare omroep verwacht evenwel dat de uitzendingen en opnames normaal zullen verlopen.
Ook bij bpost is een stakingsaanzegging ingediend, maar er wordt niet opgeroepen om mee te staken. Het personeel bij het postbedrijf voerde in november al dagenlang actie.
Miranda Ulens, algemeen secretaris van het ABVV, verwacht een massale staking woensdag. “De staking van 13 februari zal massaal zijn. En dat hebben de leden van de regering-Michel en de werkgeversorganisaties enkel aan zichzelf te danken. Ik roep hen op om zeer goed na te denken hoe ze hierop reageren. Vijf jaar sociale onvrede was het resultaat van vijf jaar geen respect hebben voor de werknemers.”
