XXL Nutrition

Medial Tibial Stress Syndrome (MTSS) (1 bezoeker)

Bezoekers in dit topic

Medial Tibial Stress Syndrome

Inleiding

Met dit artikel hoop ik recreatieve sporters met medial tibial stress syndrome te helpen bij het overwinnen van deze frustrerende blessure. Ik zal dit doen aan de hand van mijn eigen verhaal, en een korte bespreking van de gangmakende theorieën en verduidelijking van enkele concepten. De bedoeling van dit artikel is dus geenszins een literatuurstudie (die is te vinden in de bronnen), noch een medisch artikel. Het is de bedoeling enkele concepten samen te vatten, zonder al te technisch te worden. Het is mogelijk dat niet elke zin/stelling terug te vinden is in de bronnen, dit omdat ik in de voorbije 6 maanden zo veel gelezen heb over onderbeenblessures in het algemeen, dat ik niet alles kan gaan nakijken of terugvinden.
Niets in dit artikel mag gezien worden als medisch advies, enkel als informatie en reflectie op eigen ervaringen.

1. Wat is MTSS?

Medial Tibial Stress Syndrome (MTSS) is een relatief nieuwe naam voor één van de aandoeningen die voordien onder de term ‘shin splints’ vielen. De andere meest voorkomende ‘shin splint’ is de ‘anterior shin splint’, die zich op de voorzijde van het scheenbeen voordoet en een probleem met de tibialis anterior (de spier aan de voorkant van het scheenbeen) inhoudt. Deze variant wordt hier niet besproken. MTSS wordt gekarakteriseerd door de volgende symptomen:

- ‘vage’ pijn aan de binnenkant van het scheenbeen, zo’n 3 tot 12 cm boven de mediale malleolus (de binnenste enkelknobbel)
- zwakte in de enkel
- stijfheid, vooral ’s morgens
- vermoeide onderbenen
- startpijn bij opwarming, die vermindert en mogelijk volledig verdwijnt tijdens de rest van de training, maar nadien weer erger terugkomt

MTSS kan gepaard gaan met periostitis (ontsteking van het botvlies).
Het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen MTSS en het compartimentsyndroom van het onderbeen. Het compartimentsyndroom uit zich in een drukverhoging in het onderbeen, waardoor bloedvaten, spieren en/of zenuwen gekneld kunnen raken. De krampen en gevoelloosheid en tintelingen (‘slapend’ onderbeen of voet) die hiermee gepaard gaan, zijn geen typische symptomen van MTSS. Daarnaast is een typisch kenmerk van MTSS dat de pijn vermindert wanneer men doortraint, daar waar de krampen bij compartimentsyndroom niet weggaan tijdens de belasting.

2. Wat zijn de oorzaken van MTSS?

Tot op heden heeft nog geen enkele studie met zekerheid kunnen bevestigen wat de oorzaak is van MTSS. Wat volgt is een lijst van risico-factoren. De oorzaak is mogelijk een combinatie van die enkele/meerdere van die factoren.

a) Overpronatie. Door het teveel ‘naar binnen rollen’ van de enkel(s) zou de muscloskeletaire structuur (de spieren en beenderen) aan de binnenkant van het onderbeen te zwaar belast worden. De spieren raken vermoeid en de krachten/schokken van het lopen kunnen dan door die spieren niet meer voldoende opgevangen worden, waardoor de tibia (het scheenbeen) op zijn beurt overbelast geraakt. Het verband tussen overpronatie en MTSS is plausibel, maar wordt echter niet door een absoluut bewijs gestaafd. Sommige studies zagen een lichte overeenkomst tussen overpronatie en het voorkomen van MTSS. De snelheid van het proneren schijnt in sommige van die studies echter een (grotere) rol te spelen.
b) Te snel opvoeren van trainingsintensiteit of –frequentie, slecht schoeisel, trainen op harde ondergrond. Deze kunnen allen aanleiding geven tot overbelasting.
c) Biomechanische onvolkomenheden zoals beenlengteverschil kunnen ook aanleiding geven tot overtraining van één kant.
d) Getrainde individuen in andere sporten dan lopen, die plots een intensieve looptraining beginnen. Zij hebben een goede conditie maar hun ‘loopspieren’ zijn nog niet genoeg getraind (bv. wielrenners, zwemmers).
e) Stijve kuitspieren waardoor overbelasting van de tibia zou optreden.

Een goede raad die ik kan geven is: bekijk elk van deze risicofactoren. Zijn mijn schoenen nog in orde? Stand van de voeten, postuur, hoe ziet mijn training eruit? Is dit wel in verhouding tot mijn niveau en trainingsverleden? M.a.w. loop ik niet te snel van stapel met de training?

3. Wat gebeurt er? Naar de wortel van het probleem.

Zoals reeds gezegd is de oorzaak van MTSS niet bekend. Vele studies zijn reeds op zoek gegaan naar de wortel van het probleem. Wat volgt is een korte samenvatting van enkele gangbare theorieën.

a) De overbelasting aan de binnenkant van het onderbeen is in de eerste plaats een probleem van de tibialis posterior. Deze spier vertrekt onder de knie (tussen tibia en fibula) en gaat schuin naar beneden om onder het binnenste enkelbotje (de mediale malleolus) door te steken en onderaan de botjes van de middenvoet aan te hechten. Die spier werkt om de voet te strekken en naar binnen te draaien. De overbelasting van de spier geeft de pijn boven de enkel aan de binnenkant. Deze theorie wordt stilaan minder populair omdat de spier geen aanhechtingspunt heeft op de plaats van de pijn en daar dus geen periostitis (beenvliesontsteking) zou veroorzaken.
b) Buigkrachten op de tibia (scheenbeen). Deze theorie poneert dat buigkrachten op het scheenbeen periostitis en overbelasting van het bot zouden veroorzaken. Een verlaagde botdensiteit op de plaats van de pijn zou hiermee te maken hebben. Ook wordt er gezegd dat door overbelasting van het bot een soort ‘loop’ (engels) veroorzaakt wordt in het bot. Het bot breekt continu ‘oude’ cellen af en zet er nieuwe voor in de plaats. Wat dan volgt is naar verluid een verhoogde beenmergdensiteit…
MTSS kan een stressfractuur voorafgaan, als de belasting gedurende een lange periode voortduurt.
c) Eén studie vond via statische analyse van 28 atleten met MTSS (en 12 zonder) een grote overeenkomst tussen een apropulsieve loophouding (erg rechtop lopen) en het voorkomen van MTSS. Er kon (of liever er werd) geen oorzakelijk verband bewezen, enkel co-existentie. Dit betekent dus dat de twee enkel samen voorkwamen en dat die houding niet noodzakelijk MTSS veroorzaakt (mogelijk liepen de atleten met MTSS meer rechtop om hun onderbenen te ontlasten).
d) Soleus syndroom. Dit is een theorie die momenteel wat opgang maakt, naar ik meen uit recente artikels/discussies. Persoonlijk hang ik deze theorie ook wel aan, omdat ze heel logisch past in mijn ervaring (zie verder). Deze theorie zegt dat de pijn veroorzaakt wordt door de soleus (de soleus is de korte kuitspier, die onder de knie vertrekt en de achillespees deelt met de gastrocnemicus en eronder ligt). De soleus heeft namelijk een aanhechting op de posteromediale zijde van de tibia (de binnen-achterkant van het scheenbeen), de plaats van de pijn. De theorie beweert dus dat deze aanhechting gedeeltelijk afscheurt van de tibia, wat periostitis en botafzet op die plaats kan veroorzaken. Eén studie heeft inderdaad botafzet gevonden op de plaats van de aanhechting (het lichaam stuurt botcellen naar die bepaalde plaats om de aanhechting te versterken als deze verzwakt, net als bij een hielspoor).

Er zijn ongetwijfeld nog andere theorieën, deze zijn enkele van de meeste gangbare en bekende.


4. Wat kan ik doen tegen MTSS?

- Rust! Ik lees soms op fora dat mensen op 2 dagen van hun shin splints af waren, of een weekje. Sorry. Dit kan gewoon niet bij MTSS. Als je de pijn kent en je wordt je heel bewust van het pijnlijke gebied, merk je dat dit geen kwestie is van dagen of weken, maar van maanden. Rust zolang nodig, blijf actief met low-impact sport als zwemmen en fietsen, loop nu en dan eens om er wat bloed in te krijgen. Bij pijn onmiddellijk stoppen en je grenzen GOED kennen zijn belangrijk. En daarnaast: geduld is een schone deugd… je hebt nog je hele leven om zo snel/groot/sterk te worden als je wil, en als je niet genoeg wilskracht hebt om door een blessure als deze te geraken, zou je ook de top in je sport niet bereiken.
- Ijs! Ikzelf dacht oorspronkelijk: ijs is voor de pijn, maar de pijn kan mij niet schelen, ik wil een oplossing. Maar geloof me: ijs is je beste vriend. Neem een ijsblokje en wrijf ermee op de pijnlijke plek gedurende 5min (niet op éénzelfde plek blijven). Twee of driemaal per dag is zeker toegestaan. Mogelijk komt de pijn nadien al steeds minder terug. Ijs kan de ontsteking ook verzachten.
- Ontstekingswerende geneesmiddelen (zelf geen ervaring mee).
- Stretching. Als je onderbeenspieren beschadigd zijn, mag je ze NIET stretchen. In een ketting breekt ook altijd eerst de zwakste schakel, je zou je spieren dus enkel meer beschadigen. Als alle spieren ‘normaal’ aanvoelen, kan je rustig stretchen. Als je teveel pijn hebt en je kan niet opwarmen, wees dan voorzichtig met het stretchen van koude spieren. Stretch niet enkel de enkels en de kuiten, stretch ook je quads, hams, adductoren, en tibialis anterior. Doe rustige stretches van 20-30 seconden. No bouncing. Ga voor een algehele soepelheid in de benen en stretch overmorgen iets verder.
- Massage. Masseer het pijnlijk gebied met je duim. Voel of je ergens knobbeltjes hebt aan de binnenzijde van het scheenbeen en/of de spieren stijf zijn. Masseer ook je grote kuitspieren. Een tennisbal is hierbij heel nuttig. Je kan een oppervlakkige massage doen of dieper gaan. Druk niet te hard op de zijden van het scheenbeen.
- Verstevigingsoefeningen. Goede site: http://www.vvsport.be/index.php?menu=Gezondheidstips&submenu=Preventieve oefeningen&id=11

5. Eigen ervaring

Ikzelf heb MTSS gekregen door het squatten. Ik weet dit praktisch zeker omdat ik in de periode waarin ikhet gekregen heb bijna nooit aan lopen/joggen heb gedaan. Voor mij is dit voldoende bewijs dat je met (mediale) shin splints dus ook beter de beentraining achterwege laat. De reden waarom ik de soleus syndrome theorie aanhang is omdat dit mijns inziens biomechanisch gezien logisch is. De ‘hole of the squat’, de laagste positie van de squat ofwel ass to the grass positie, is immers een positie waarin de soleus (ook zonder gewicht) al redelijk ‘uitgerokken’ wordt. Je voeten staan plat op de grond en je knieën komen (lichtjes) over je tenen. De gastrocnemicus wordt hier niet speciaal belast omdat je knie gebogen is. Deze spanning op de soleus heeft volgens mij niets te maken met stijve hamstrings omdat ook met stijve hamstrings je knie/enkel positie dezelfde is, enkel je heupen worden dan ‘naar onderen getrokken’, wat een risicofactor is voor onderrugblessures. Als je dan nog extra gewicht op je schouders neemt, kan de spanning op de soleus erg groot worden. Dit in combinatie met overpronatie en/of slecht schoeisel (ik overproneer matig) kan voldoende zijn om de soleus aanhechting aan het scheenbeen te beschadigen.
Ik heb al bijna 6 maanden gerust, waarvan echter 3 niet wetende wat ik deed (heb toen absolute rust genomen, wat ook helemaal niet goed is). Wat ik de laatste 3 maanden doe is veel beter: in het begin elke dag ijs en rustige mobiliteits- en evenwichsoefeningen (zie site hierboven), zelfmassage voor stijve kuiten en wat later progressieve stretching. Met het soepeler worden, begon het zeker beter te gaan. Ik ga nu geleidelijk aan terug beginnen, eerst fietsen, compleet pijnloos kunnen wandelen, daarna lopen en hopelijk uiteindelijk weer wat squatten!

6. Bronnen

[Link niet meer beschikbaar]
http://www.vvsport.be/index.php?menu=Gezondheidstips&submenu=Preventieve oefeningen&id=11
http://www.podiatrytoday.com/article/5031 (zeer goed artikel)
[Link niet meer beschikbaar]
http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=2386425 (literatuurstudie)
 
Aight.

Ik heb het ook (gehad) en na van alles geprobeerd te hebben (ijs, balletjes, rust) ben ik tot de conclusie gekomen dat mn poten gewoon naar binnen stonden. Nu heb ik dus zooltjes en lijkt het probleem redelijk verholpen, zeker met minimale inspanning.

Nu ben door het voetbal (een grotere k*tsport bestaat er niet voor deze blessure) behoorlijk stijf geworden, zeker in de binneste kuitspier.

Het devies hiervoor is rekken en strekken met in het begin goeie massage van de fysio. Doordat je spier zo stijf zijn kan deze de klap ook minder opvangen, het is geen 'elastiek' meer. Dit betekent dat al het omliggenende de boel moet opvangen, met name je voorste spieren.

DUS..zooltjes, rekken en masseren in het begin.
 
Goed artikel trouwens. Had hem al eerder gelezen, maar had je nog niet gecomplimenteerd:).
 
Mooi artikel, zeker voor een leek!
Helder.
 
Mooi artikel, zeker voor een leek!
Helder.

Bedankt. Ik doe geen medische studie, maar heb zodanig veel over het onderwerp gelezen, dat ik het idee kreeg om het ff allemaal samen te gieten. Het resultaat is ook voor mezelf nuttig geweest, omdat ik er hiermee alle tegenstrijdigheden beter kan plaatsen.
 
Bedankt. Ik doe geen medische studie, maar heb zodanig veel over het onderwerp gelezen, dat ik het idee kreeg om het ff allemaal samen te gieten. Het resultaat is ook voor mezelf nuttig geweest, omdat ik er hiermee alle tegenstrijdigheden beter kan plaatsen.

Ben je ook iets nuttigs tegen gekomen over ulna (ellepijp) periostitis?
 
Ben je ook iets nuttigs tegen gekomen over ulna (ellepijp) periostitis?

Hm, nee eigenlijk niet. Enkel dat het daar idd ook kan voorkomen, alsook bij de humerus (bovenarmbeen). Intuïtief denk ik dat het daar sneller geneest, aangezien je niet heel de dag je armen moet belasten door er druk op te zetten, wat wel het geval is bij de tibia, je moet namelijk wel rechtstaan natuurlijk. Alhoewel dat ik ook al gemerkt heb dat het vreselijk lastig is om een arm te 'ontzien' als die geblesseerd is.
 
Erg verhelderend artikel voor me.
Ik train ondertussen zo'n 3-tal jaar driemaal per week fullbody, en loop driemaal per week zo'n 50 minuten. Nooit echt problemen gehad tot zo'n drie maand terug. Sindsdien heb ik heel vaak een sluimerende pijn aan de binnenkant van m'n scheenbeen. Toen ik twee dagen terug ging lopen, begon de pijn wel erg hard te bijten. De front squat-reeks lukt me telkens probleemloos, maar een paar uur na de training begint het weer te sluimeren. Het is eindeloos, en ik vrees dat je echt wel gelijk hebt dat er maar één oplossing is: enkele maanden rusten, hoe moeilijk dat ook is. Had me ook ingeschreven voor de 20 km van Brussel, maar dat kan ik allicht op m'n buik schrijven.
 
Back
Naar boven