Voetbal en voeding zijn onderwerpen waar bijna iedereen wel een mening over heeft. Dat maakt de onderwerpen interessant.
Naarmate iemand zijn/haar visie over voeding met meer stelligheid verkondigd, daarbij andere dieetmethoden afkeurt en het bovendien wetenschappelijk onderbouwd noemt ga ik er kritischer naar kijken.
Zo ook bij de promotie van de online cursus die Peter Bierhof aanbiedt (1). Hij noemt zich voedingsdeskundige, ondernemer in hart en nieren en heeft daarnaast onder andere de specialisatie internetmarketing.
De reden van dit topic is dat er in mijn ogen een groot aantal onjuistheden instaan. Een toelichting:
Het concept dat je minder calorieën zult moeten eten dan dat je verbruikt om af te vallen staat nog steeds als een huis. Ook de CBO richtlijn uit 2008 onderschrijft dit op basis van enkele meta-analysen (2). Dit kan indirect bereikt worden door bijvoorbeeld te kiezen voor voedingsmiddelen zonder toegevoegde suikers, minder koolhydraten of meer eiwitten. Het resultaat is echter caloriebeperking. Wat wel achterhaalt is, is dat je vetarm moet eten om gewicht te verliezen. En dat is juist wat Peter Bierhof wel adviseert (namelijk 10-25 en% afhankelijk van “oxidatie-type”). Ook sterk caloriebeperkte diëten zijn niet per definitie ongeschikt om af te vallen blijkt uit onderzoek (3-5). Dat de ruststofwisseling daalt klopt, maar dit is een logisch gevolg bij gewichtsverlies. Bij een lager lichaamsgewicht daalt namelijk automatisch de energiebehoefte. Het percentage vetverlies is met 75% vergelijkbaar met andere diëten (2).
Onderzoek laat zien dat er wel degelijk plaats is voor koolhydraatbeperkte diëten om gewicht te verliezen (6, 7). Het is ook een voeding waar onze verre voorouders, de jager/verzamelaar, op geëvolueerd zijn. Pas sinds de introductie van de landbouw (ca. 10.000 jaar geleden) is de koolhydraat-inname gestegen. Dit is een relatief korte periode gezien de tijd dat de homo sapiëns op de aarde rondloopt.
Oxideren is een chemische reactie waarbij zuurstof betrokken is. In het geval van de menselijke fysiologie speelt zich dit af in de lichaamscellen. Dat is iets heel anders dan het verteren van voedsel. De benaming lijkt mij daarom ten eerste verkeerd gekozen. Naast de zuurstof die nodig is voor de vertering zijn ook voedingssamenstelling, enzymen, hormonen, zenuwstelsel, beweging en de samenstelling van de microflora van groot belang voor het al dan niet soepel laten verlopen van de spijsvertering. Wanneer je enkel praat over de “oxidatie” mis je veel belangrijke onderdelen.
Verder is geheel onduidelijk waar het concept van het oxidatie-type op gebaseerd is. Is de vragenlijst die hiervoor gebruikt wordt gevalideerd? Met andere woorden, meet deze vragenlijst het oxidatie-type en waaruit blijkt dat? Het is namelijk de basis waar het voedingsadvies op gebaseerd wordt. Daarom is het ook belangrijk dat meetinstrumenten die gebruikt worden in wetenschappelijk onderzoek gevalideerd zijn. Het gebruik van een niet gevalideerd meetinstrument heeft concequenties voor de interpretatie van de resultaten. En waaruit blijkt vervolgens dat iemand op basis van deze indeling beter functioneert op een bepaalde voeding?
Wat betreft dr Lawder zijn er overigens geen publicaties van hem in Pubmed te vinden. In ieder geval krijg ik ze niet boven water. Zelfs op internet is er niets betrouwbaars over te vinden. Het gehele concept lijkt mij pseudowetenschap en doet me denken aan het bloedgroepdieet.
Op zijn site staat een apart hoofdstuk over E-nummers en de gevaren ervan (8). Hij sluit daar af met: “Mensen: Ik heb het al vaker gezegd: Wordt Wakker! en doe je onderzoeken.” Ook dat scherpt mijn kritisch oog:
Cyclamaat is niet verboden in Amerika. Van 1969 tot 1974 is het daar verboden geweest omdat onderzoek bij ratten destijds een relatie leek aan te tonen met blaaskanker (11). Later werd dit door beter onderzoek overtuigend weerlegt (12). Gevolg hiervan was dat het verbod werd opgeheven.
De gezondheidsproblemen die opgesomd worden door het gebruik van aspartaam heeft geen objectieve wetenschappelijk basis. Er wordt selectief gekozen om een link te geven van een anti-aspartaam-site. Onderzoeken die telkens weer worden aangehaald zijn de onderzoeken van Soffritti et al (14, 15). De EFSA heeft herhaaldelijk naar deze onderzoeken gekeken en diverse zwakheden gevonden waardoor geen reden aanwezig was om de ADH te wijzigen (16, 17).
Peter Bierhof heb ik via de mail benaderd om naar onderzoek en uitleg te vragen over het oxidatie-type. Bij mijn weten en na onderzoek op internet lijkt deze indeling namelijk op niets gebaseerd. Zijn reactie:
Mijn reactie vervolgens:
Bedankt voor je reactie.
Helaas geeft het geen antwoord op mijn vragen. Het zijn voornamelijk boeken van 20+ jaar oud die in de bibliografie staan waar ik weinig mee kan. De informatie in die boeken zal toch ook ergens op gebaseerd zijn. Waar ik benieuwd naar ben is dan ook naar het onderzoek van dr. Watson of dr. Lawder waar je naar verwijst. Waarin zijn deze onderzoeken gepubliceerd, hoe was de methodologie en wat waren de resultaten. Of waar kan ik het cv van deze personen vinden of waar ze werkzaam zijn (geweest)? Tot nu toe wordt er geschermd met onderzoek, maar het eigenlijke onderzoek blijft onbekend en onvindbaar. Dat zet vraagtekens bij de basis waar je over praat (voeding naar oxidatie-type).
Hetzelfde geldt voor de vragenlijst om het oxidatie-type te bepalen. Wanneer mensen bijvoorbeeld ondervraagd worden naar hun voedings-inname is het verstandig om gebruik te maken van een gevalideerde vragenlijst. Niet iedere vragenlijst is bijvoorbeeld geschikt om de inname van visvetzuren te achterhalen. Hetzelfde geldt voor formules om de basaalstofwisseling te berekenen. Daarvoor bestaan validatiestudies.
Je schrijft dat de verbranding te beïnvloeden is, maar de snelheid van de spijsvertering niet. Toch is de peristalstiek van de darm beïnvloedbaar door onder andere de voedingssamenstelling, darmflora en beweging. Ook heeft het maag- darmstelsel een eigen zelfstandige innervatie van zenuwen (denk aan het effect van spanningen). Zouden deze onderdelen volgens jou geen effect hebben op de snelheid van de vertering?
Dat de methode bij jou in de praktijk werkt zou best kunnen, daar kan ik niet over oordelen. Maar dat betekent niet dat er zoiets bestaat als het oxidatie-type. Het vermijden van voedingsmiddelen met toegevoegde suikers zal onafhankelijk van oxidatie-type voor gewichtsverlies kunnen zorgen. Het klinkt nu (met alle respect) als een slager die zijn eigen vlees keur. Zeker wanneer herhaaldelijk wordt genoemd en geschreven dat het wetenschappelijk bewezen is verwacht ik meer.
Reactie Peter Bierhof:
Mensen zijn verschillend. Zo kan iemand bijvoorbeeld meer affiniteit hebben met bijvoorbeeld een koolhydraatbeperkt dieet dan met een energiebeperkt dieet. Diegene voelt zich er prettiger bij en het kan bijvoorbeeld beter ingepast worden. Waarom mensen deze mogelijkheid ontzeggen en een andere methode “opdringen”? Andere mensen zijn diëten zat, hebben ernstig overgewicht en willen onder begeleiding beginnen aan een sterk caloriebeperkt dieet om gemotiveerd te raken en gezondheidswinst te behalen. Waarom die mogelijkheid niet benutten? De persoon moet het zelf doen en het is een belangrijk voordeel wanneer mensen zelf achter hun keuze staan en zich er prettig bij voelen.
Een voedingsprofessional kan wel adviezen en tips geven binnen een bepaalde methode of een bepaalde methode voorstellen.
Een ander niet onbelangrijk aspect is de vraag waarom mensen te zwaar zijn geworden. Vaak is het voedings- en leefpatroon dat ze hebben erin geslopen en is ontstaan met een bepaalde reden. Het snoepen s’ avonds kan bijvoorbeeld komen omdat huisgenoten dit ook doen en de verleiding moeilijk te weerstaan is. Of verschillende emoties kunnen hier invloed op hebben. Zo zijn er talrijke sociale en psychologische oorzaken mogelijk. Het eenvoudigweg voorschrijven van een voedingsschema op basis van het zogenaamde “oxidatie-type” helpt deze mensen waarschijnlijk niet.
Bronnen:
1) [Link niet meer beschikbaar]
2) CBO. Richtlijn Diagnostiek en behandeling van obesitas bij volwassenen en kinderen 2008
3) Saris WH. Very-low-calorie diets and sustained weight loss. Obes Res. 2001 Nov;9 Suppl 4:295S-301S.
4) Tsai AG, Wadden TA. The evolution of very-low-calorie diets: an update and meta-analysis. Obesity (Silver Spring). 2006 Aug;14(8):1283-93.
5) Avenell A, et al. What are the long-term benefits of weight reducing diets in adults? A systematic review of randomized controlled trials. J Hum Nutr Diet. 2004 Aug;17(4):317-35.
6) Hession M, et al. Systematic review of randomized controlled trials of low-carbohydrate vs. low-fat/low-calorie diets in the management of obesity and its comorbidities. Obes Rev. 2009 Jan;10(1):36-50. Epub 2008 Aug 11.
7) Nordmann AJ, et al. Effects of low-carbohydrate vs low-fat diets on weight loss and cardiovascular risk factors: a meta-analysis of randomized controlled trials. Arch Intern Med. 2006 Feb 13;166(3):285-93.
8) [Link niet meer beschikbaar]
9) [Link niet meer beschikbaar]
10) VWA. Factsheet: Cyclamaat in frisdranken, oktober 2007.
11) Wagner MW. Cyclamate acceptance. Science1970; 168: 1605.
12) Takayama S, Renwick AG, Johansson SL et al. Long-term toxicity and carcinogenicity study of cyclamate in nonhuman primates. Toxicol Sci2000; 53: 33–39.
13) http://www.codexalimentarius.net/gsfaonline/additives/details.html?id=90
14) Soffritti M, Belpoggi F, Manservigi M, Tibaldi E, Lauriola M, Falcioni L, Bua L, 2010. Aspartame administered in feed, beginning prenatally through life span, induces cancers of the liver and lung in male Swiss mice. American Journal of Industrial Medicine 53, 1197-1206.
15) Soffritti M, Belpoggi F, Tibaldi E, Esposti DD, Lauriola M, 2007. Life-span exposure to low doses of aspartame beginning during prenatal life increases cancer effects in rats. Environmental Health Perspectives 115, 1293-1297. Soffritti M, Belpoggi F, Degli Esposti D, Lambertini L, Tibaldi E, Rigano A, 2006. First experimental demonstration of the multipotential carcinogenic effects of aspartame administered in the feed to Sprague-Dawley rats. Environmental Health Perspectives 114, 379-385.
16) EFSA. Opinion of the Scientific Panel on Food Additives, Flavourings, Processing Aids and Materials in contact with Food (AFC) on a request from the Commission related to a new long-term carcinogenicity study on aspartame. The EFSA Journal (2006) 356, 1-44
17) EFSA. STATEMENT OF EFSA on the scientific evaluation of two studies related to the safety of artificial sweeteners. EFSA Journal 2011;9(2):2089
18) National Toxicology Program. NTP toxicology studies of acesulfame potassium (CAS No. 55589-62-3) in genetically modified (FVB Tg.AC Hemizygous) mice and carcinogenicity studies of acesulfame potassium in genetically modified [B6.129-Trp53(tm1Brd) (N5) Haploinsufficient] mice (feed studies)mice. Natl Toxicol Program Genet Modif Model Rep. 2005 Oct;(2):1-113.
Naarmate iemand zijn/haar visie over voeding met meer stelligheid verkondigd, daarbij andere dieetmethoden afkeurt en het bovendien wetenschappelijk onderbouwd noemt ga ik er kritischer naar kijken.
Zo ook bij de promotie van de online cursus die Peter Bierhof aanbiedt (1). Hij noemt zich voedingsdeskundige, ondernemer in hart en nieren en heeft daarnaast onder andere de specialisatie internetmarketing.
De reden van dit topic is dat er in mijn ogen een groot aantal onjuistheden instaan. Een toelichting:
citaat van de site van Peter Bierhof zei:Het feit dat ik me steeds vaker stoor aan alles wat we zien en lezen in de media over afvallen ergert me enorm. Wat er namelijk gezegd wordt klopt niet en is nog steeds gebaseerd op zaken die allang achterhaald zijn EN op zaken die bewezen hebben dat ze niet werken. Hierbij doel ik dan op de traditionele diëten die ervan uitgaan dat je minder moet gaan eten om af te vallen.Dit systeem werkte 30 jaar geleden niet, vandaag niet en morgen ook niet!!Het systeem is gewoonweg fout!
Dan heb je ineens weer allerlei “Goeroes”die het licht gezien hebben en hun boek op een hele goede manier weten te promoten. En zie daar: we gaan met z’n allen de koolhydraten laten staan (want dit zijn ineens de dikmakers van 2011 geworden, terwijl het een paar jaar geleden nog vet was...) en alleen maar eiwitten eten…Ja ja, want de dokter zelf geeft aan dat dit heel goed kan (mits je het maximaal 6 weken doet want anders is het ineens niet zo goed meer voor je lichaam.Wat voor advies is dit nu weer??!!)
Het concept dat je minder calorieën zult moeten eten dan dat je verbruikt om af te vallen staat nog steeds als een huis. Ook de CBO richtlijn uit 2008 onderschrijft dit op basis van enkele meta-analysen (2). Dit kan indirect bereikt worden door bijvoorbeeld te kiezen voor voedingsmiddelen zonder toegevoegde suikers, minder koolhydraten of meer eiwitten. Het resultaat is echter caloriebeperking. Wat wel achterhaalt is, is dat je vetarm moet eten om gewicht te verliezen. En dat is juist wat Peter Bierhof wel adviseert (namelijk 10-25 en% afhankelijk van “oxidatie-type”). Ook sterk caloriebeperkte diëten zijn niet per definitie ongeschikt om af te vallen blijkt uit onderzoek (3-5). Dat de ruststofwisseling daalt klopt, maar dit is een logisch gevolg bij gewichtsverlies. Bij een lager lichaamsgewicht daalt namelijk automatisch de energiebehoefte. Het percentage vetverlies is met 75% vergelijkbaar met andere diëten (2).
Onderzoek laat zien dat er wel degelijk plaats is voor koolhydraatbeperkte diëten om gewicht te verliezen (6, 7). Het is ook een voeding waar onze verre voorouders, de jager/verzamelaar, op geëvolueerd zijn. Pas sinds de introductie van de landbouw (ca. 10.000 jaar geleden) is de koolhydraat-inname gestegen. Dit is een relatief korte periode gezien de tijd dat de homo sapiëns op de aarde rondloopt.
Citaat van de site van Peter Bierhof zei:
Oxideren is een chemische reactie waarbij zuurstof betrokken is. In het geval van de menselijke fysiologie speelt zich dit af in de lichaamscellen. Dat is iets heel anders dan het verteren van voedsel. De benaming lijkt mij daarom ten eerste verkeerd gekozen. Naast de zuurstof die nodig is voor de vertering zijn ook voedingssamenstelling, enzymen, hormonen, zenuwstelsel, beweging en de samenstelling van de microflora van groot belang voor het al dan niet soepel laten verlopen van de spijsvertering. Wanneer je enkel praat over de “oxidatie” mis je veel belangrijke onderdelen.
Verder is geheel onduidelijk waar het concept van het oxidatie-type op gebaseerd is. Is de vragenlijst die hiervoor gebruikt wordt gevalideerd? Met andere woorden, meet deze vragenlijst het oxidatie-type en waaruit blijkt dat? Het is namelijk de basis waar het voedingsadvies op gebaseerd wordt. Daarom is het ook belangrijk dat meetinstrumenten die gebruikt worden in wetenschappelijk onderzoek gevalideerd zijn. Het gebruik van een niet gevalideerd meetinstrument heeft concequenties voor de interpretatie van de resultaten. En waaruit blijkt vervolgens dat iemand op basis van deze indeling beter functioneert op een bepaalde voeding?
Wat betreft dr Lawder zijn er overigens geen publicaties van hem in Pubmed te vinden. In ieder geval krijg ik ze niet boven water. Zelfs op internet is er niets betrouwbaars over te vinden. Het gehele concept lijkt mij pseudowetenschap en doet me denken aan het bloedgroepdieet.
Op zijn site staat een apart hoofdstuk over E-nummers en de gevaren ervan (8). Hij sluit daar af met: “Mensen: Ik heb het al vaker gezegd: Wordt Wakker! en doe je onderzoeken.” Ook dat scherpt mijn kritisch oog:
De nVWA waarschuwt niet voor matiging van cyclamaat. In 2006 is voor producenten de maximale gebruiksdosis van cyclamaat in frisdrank verminderd van 400 naar 250 ml/l (9). Dit omdat het gebruik van frisdrank is toegenomen en met deze maatregel de ADH van cyclamaat minder snel overschreden zal gaan worden. In 2007 bleek uit onderzoek van de toenmalige VWA dat de producenten zich keurig aan deze gebruiksdosis hebben gehouden (10). De nVWA beoordeeld cyclamaat dan ook gewoon als veilig tot de opgestelde ADH.Citaat van de site van Peter Bierhof zei:
Cyclamaat is niet verboden in Amerika. Van 1969 tot 1974 is het daar verboden geweest omdat onderzoek bij ratten destijds een relatie leek aan te tonen met blaaskanker (11). Later werd dit door beter onderzoek overtuigend weerlegt (12). Gevolg hiervan was dat het verbod werd opgeheven.
De Codex Alimentarius trekt wel degelijk grenzen in de hoeveelheid aspartaam dat aan voedingsmiddelen mag worden toegevoegd (13). Deze hoeveelheid wordt met regelmaat geëvalueerd aan de hand van het consumptiepatroon van mensen en het aantal voedingsmiddelen dat verkrijgbaar is.Citaat van de site van Peter Bierhof zei:
De gezondheidsproblemen die opgesomd worden door het gebruik van aspartaam heeft geen objectieve wetenschappelijk basis. Er wordt selectief gekozen om een link te geven van een anti-aspartaam-site. Onderzoeken die telkens weer worden aangehaald zijn de onderzoeken van Soffritti et al (14, 15). De EFSA heeft herhaaldelijk naar deze onderzoeken gekeken en diverse zwakheden gevonden waardoor geen reden aanwezig was om de ADH te wijzigen (16, 17).
Een verwijzing naar het onderzoek ontbreekt ook hier en in Pubmed krijg ik het onderzoek niet gevonden. Wel is er onderzoek dat dit niet bevestigt (18).Citaat van de site van Peter Bierhof zei:
Peter Bierhof heb ik via de mail benaderd om naar onderzoek en uitleg te vragen over het oxidatie-type. Bij mijn weten en na onderzoek op internet lijkt deze indeling namelijk op niets gebaseerd. Zijn reactie:
Ontvangen mail van Peter Bierhof zei:
Mijn reactie vervolgens:
Bedankt voor je reactie.
Helaas geeft het geen antwoord op mijn vragen. Het zijn voornamelijk boeken van 20+ jaar oud die in de bibliografie staan waar ik weinig mee kan. De informatie in die boeken zal toch ook ergens op gebaseerd zijn. Waar ik benieuwd naar ben is dan ook naar het onderzoek van dr. Watson of dr. Lawder waar je naar verwijst. Waarin zijn deze onderzoeken gepubliceerd, hoe was de methodologie en wat waren de resultaten. Of waar kan ik het cv van deze personen vinden of waar ze werkzaam zijn (geweest)? Tot nu toe wordt er geschermd met onderzoek, maar het eigenlijke onderzoek blijft onbekend en onvindbaar. Dat zet vraagtekens bij de basis waar je over praat (voeding naar oxidatie-type).
Hetzelfde geldt voor de vragenlijst om het oxidatie-type te bepalen. Wanneer mensen bijvoorbeeld ondervraagd worden naar hun voedings-inname is het verstandig om gebruik te maken van een gevalideerde vragenlijst. Niet iedere vragenlijst is bijvoorbeeld geschikt om de inname van visvetzuren te achterhalen. Hetzelfde geldt voor formules om de basaalstofwisseling te berekenen. Daarvoor bestaan validatiestudies.
Je schrijft dat de verbranding te beïnvloeden is, maar de snelheid van de spijsvertering niet. Toch is de peristalstiek van de darm beïnvloedbaar door onder andere de voedingssamenstelling, darmflora en beweging. Ook heeft het maag- darmstelsel een eigen zelfstandige innervatie van zenuwen (denk aan het effect van spanningen). Zouden deze onderdelen volgens jou geen effect hebben op de snelheid van de vertering?
Dat de methode bij jou in de praktijk werkt zou best kunnen, daar kan ik niet over oordelen. Maar dat betekent niet dat er zoiets bestaat als het oxidatie-type. Het vermijden van voedingsmiddelen met toegevoegde suikers zal onafhankelijk van oxidatie-type voor gewichtsverlies kunnen zorgen. Het klinkt nu (met alle respect) als een slager die zijn eigen vlees keur. Zeker wanneer herhaaldelijk wordt genoemd en geschreven dat het wetenschappelijk bewezen is verwacht ik meer.
Reactie Peter Bierhof:
Ontvangen mail van Peter Bierhof zei:
Mensen zijn verschillend. Zo kan iemand bijvoorbeeld meer affiniteit hebben met bijvoorbeeld een koolhydraatbeperkt dieet dan met een energiebeperkt dieet. Diegene voelt zich er prettiger bij en het kan bijvoorbeeld beter ingepast worden. Waarom mensen deze mogelijkheid ontzeggen en een andere methode “opdringen”? Andere mensen zijn diëten zat, hebben ernstig overgewicht en willen onder begeleiding beginnen aan een sterk caloriebeperkt dieet om gemotiveerd te raken en gezondheidswinst te behalen. Waarom die mogelijkheid niet benutten? De persoon moet het zelf doen en het is een belangrijk voordeel wanneer mensen zelf achter hun keuze staan en zich er prettig bij voelen.
Een voedingsprofessional kan wel adviezen en tips geven binnen een bepaalde methode of een bepaalde methode voorstellen.
Een ander niet onbelangrijk aspect is de vraag waarom mensen te zwaar zijn geworden. Vaak is het voedings- en leefpatroon dat ze hebben erin geslopen en is ontstaan met een bepaalde reden. Het snoepen s’ avonds kan bijvoorbeeld komen omdat huisgenoten dit ook doen en de verleiding moeilijk te weerstaan is. Of verschillende emoties kunnen hier invloed op hebben. Zo zijn er talrijke sociale en psychologische oorzaken mogelijk. Het eenvoudigweg voorschrijven van een voedingsschema op basis van het zogenaamde “oxidatie-type” helpt deze mensen waarschijnlijk niet.
Bronnen:
1) [Link niet meer beschikbaar]
2) CBO. Richtlijn Diagnostiek en behandeling van obesitas bij volwassenen en kinderen 2008
3) Saris WH. Very-low-calorie diets and sustained weight loss. Obes Res. 2001 Nov;9 Suppl 4:295S-301S.
4) Tsai AG, Wadden TA. The evolution of very-low-calorie diets: an update and meta-analysis. Obesity (Silver Spring). 2006 Aug;14(8):1283-93.
5) Avenell A, et al. What are the long-term benefits of weight reducing diets in adults? A systematic review of randomized controlled trials. J Hum Nutr Diet. 2004 Aug;17(4):317-35.
6) Hession M, et al. Systematic review of randomized controlled trials of low-carbohydrate vs. low-fat/low-calorie diets in the management of obesity and its comorbidities. Obes Rev. 2009 Jan;10(1):36-50. Epub 2008 Aug 11.
7) Nordmann AJ, et al. Effects of low-carbohydrate vs low-fat diets on weight loss and cardiovascular risk factors: a meta-analysis of randomized controlled trials. Arch Intern Med. 2006 Feb 13;166(3):285-93.
8) [Link niet meer beschikbaar]
9) [Link niet meer beschikbaar]
10) VWA. Factsheet: Cyclamaat in frisdranken, oktober 2007.
11) Wagner MW. Cyclamate acceptance. Science1970; 168: 1605.
12) Takayama S, Renwick AG, Johansson SL et al. Long-term toxicity and carcinogenicity study of cyclamate in nonhuman primates. Toxicol Sci2000; 53: 33–39.
13) http://www.codexalimentarius.net/gsfaonline/additives/details.html?id=90
14) Soffritti M, Belpoggi F, Manservigi M, Tibaldi E, Lauriola M, Falcioni L, Bua L, 2010. Aspartame administered in feed, beginning prenatally through life span, induces cancers of the liver and lung in male Swiss mice. American Journal of Industrial Medicine 53, 1197-1206.
15) Soffritti M, Belpoggi F, Tibaldi E, Esposti DD, Lauriola M, 2007. Life-span exposure to low doses of aspartame beginning during prenatal life increases cancer effects in rats. Environmental Health Perspectives 115, 1293-1297. Soffritti M, Belpoggi F, Degli Esposti D, Lambertini L, Tibaldi E, Rigano A, 2006. First experimental demonstration of the multipotential carcinogenic effects of aspartame administered in the feed to Sprague-Dawley rats. Environmental Health Perspectives 114, 379-385.
16) EFSA. Opinion of the Scientific Panel on Food Additives, Flavourings, Processing Aids and Materials in contact with Food (AFC) on a request from the Commission related to a new long-term carcinogenicity study on aspartame. The EFSA Journal (2006) 356, 1-44
17) EFSA. STATEMENT OF EFSA on the scientific evaluation of two studies related to the safety of artificial sweeteners. EFSA Journal 2011;9(2):2089
18) National Toxicology Program. NTP toxicology studies of acesulfame potassium (CAS No. 55589-62-3) in genetically modified (FVB Tg.AC Hemizygous) mice and carcinogenicity studies of acesulfame potassium in genetically modified [B6.129-Trp53(tm1Brd) (N5) Haploinsufficient] mice (feed studies)mice. Natl Toxicol Program Genet Modif Model Rep. 2005 Oct;(2):1-113.
