Ik ben lange tijd last gehad van chronisch klachten/fysieke pijnen in mijn lichaam. Ik ben tot de conclusie gekomen dat een postural assessment inzicht geeft op de disfuncties in je lichaam die deze klachten veroorzaken. Om hier voor mezelf ook beter inzicht in te krijgen heb ik dit topic geopend. Heb je fysieke klachten dan kan ik je helpen eventueel deze klachten op te lossen aan de hand van je posture.
Post hier 3 foto’s van je posture, voorkant, zijkant en achterkant (je gezicht mag je natuurlijk anoniem maken). Liefst wel met ontbloot lichaam of anders zeer strakke kleding (met name bekken en onderrug) omdat het anders onmogelijk is je posture te analyseren. Zorg dat je hele lichaam op de foto staat, dus ook je voeten en je hoofd.
Probeer ook zo min mogelijk te compenseren voor de foto om zo een betere posture te creëren want zo sta je ook niet door de dag heen. Ga zo op de foto staan zoals je normaal ook staat. Zorg dat op de foto ook een horizontaal of verticaal element staat om zo de foto nog te kunnen uitlijnen mocht deze scheef zijn genomen.
Inleiding
Zoals beloofd hierbij mijn analyse van lichamelijke disfuncties in een lichaam aan de hand van een posture assessment. Voordat ik hieraan begin zal ik eerst een duidelijk kader scheppen van waaruit ik ben gestart. Dit is mijn inziens noodzakelijk om mijn verhaal goed over te kunnen brengen op jou (de lezer).
Myofascia & Tensegrity
Heel lang heeft de medische wereld gedacht dat ons lichaam gedragen werd door onze botten en dat onze spieren puur een mobiele functie hadden om dit frame te kunnen verplaatsen. We kennen waarschijnlijk allemaal wel het skelet wat in de hoek van het biologie lokaal stond, hangend aan een ‘kapstok’. Zodra je het skelet los in de ruimte zou plaatsen zou het zo in elkaar donderen dus is er meer nodig want het skelet kan zichzelf niet dragen. Komen we bij de spieren aan die deze functie zou moeten dragen, wat anders? Als dat je gedachte is dan kom je dicht in de buurt maar deze twee structuren (botten en spieren) zijn niet genoeg om je lichaam te dragen. Als we hier ergens kennis over hebben op dit forum dan zijn het onze spieren en met name de bodybuilders denken specifiek in losse spieren en het isoleren hiervan tijdens hun trainingen. Als men de relatie van elke spier met de aanhechting daarvan op het bot bekijkt dan zou je tot de conclusie kunnen komen dat elke spier onafhankelijk het skelet kan beïnvloeden. En dat is correct, echter zijn alle spieren in ons lichaam omhult in een bindweefselstructuur wat wij fascia noemen. Deze fascia heeft verschillende functies en een daarvan is dat spieren langs elkaar kunnen glijden. Een andere functie is het dragen van het lichaam. Daar waar een spier begint bij de aanhechting op het bot lopen de fascia door naar andere spieren en verbinden in verschillende lijnen (meridianen) weefsels, o.a. spieren, aan elkaar. Als men tijdens een autopsie spieren van het bot snijdt maar de fascia structuren intact laat dan trek je zo een heel ‘lint’ (meridiaan) aan spieren uit het lichaam. De familie Stecco heeft baanbrekend onderzoek gedaan de afgelopen decennia op dit gebied. Men is tot de conclusie gekomen dat deze fascia spieren en andere weefsels in het lichaam beïnvloed. Fysieke klachten aan de spieren in je hand kunnen ontstaan uit de nekspieren. En dan bedoel ik dat de fascia in de spieren in je nek de fascia verderop in je lichaam beïnvloed, in dit geval je hand. Fascia werkt als een web in je lichaam en een probleem (disfunctie) in deze structuur ergens in je lichaam zal altijd een ander deel of beter gezegd andere delen in je lichaam beïnvloeden. Dit proces is het beste uit te leggen via tensegrity.
Bekijk bijlage 377871
Oppervlakkige anterior meridiaan.
Het woord tensegrity komt voort uit de termen tension (spanning) en integrity (integriteit). Om dit systeem inzichtelijk te maken hebben specialisten een simpel model gemaakt waarbij je kunt waarnemen hoe fascia een biologisch model bij elkaar houdt. Dit model, wat bestaat uit stokken en elastieken, laat zien hoe trek krachten (spanning) wordt doorgegeven aan alle structuren. Het mag duidelijk zijn dat dit model zeer abstract is maar in ons lichaam werken botten en myofasciale structuren volgens hetzelfde principe. Spanning in de fascia in bijvoorbeeld ons been zal doorvloeien naar fascia in andere delen van ons lichaam.
Wat het model tevens duidelijk maakt is dat het manipuleren van het model op een bepaald punt het hele model zal beïnvloeden. In het lichaam zal spanning via de fascia door het lichaam heen laten vloeien. Bij afwijkingen in de balans van het systeem zal altijd elders in het lichaam compensatie moeten plaatsvinden om integriteit van het lichaam (model) te waarborgen. Dankzij tensegrity is het mogelijk het lichaam te lezen door spanningen op te sporen en is het mogelijk voorspellingen te doen welke gevolgen deze spanningen hebben aan structuren elders in het lichaam.
Fascia is een zeer elastisch/flexibel weefsel en bevit veel viscositeit. Dit is nodig om samen met de spieren de mobiliteit van het lichaam te waarborgen. Een spier heeft een lineaire functie (verlengen en verkorten). Daar fascia verweven zit met spiermassa zal het tevens deze dynamische eigenschappen moeten hebben maar fascia gaat veel verder. Het zachte weefsel werkt niet alleen lineair maar kan in alle richtingen bewegingen/krachten opvangen en doorgeven. Zoals ik eerder aangaf bezit fascia viscositeit maar is het een weefsel wat bij inactieve toestand meer stijfheid/weerstand bezit. Om beweging mogelijk te maken en te optimaliseren is opwarming van dit weefsel belangrijk. Het weefsel zal dan minder stroperig worden waardoor bewegingen vloeiend worden. Verschillende fascia lagen zullen in gezonde toestand soepel langs elkaar glijden. Beweging voedt het weefsel en zorgt voor hydratie wat van essentieel belang is. Omdat fascia in heel het lichaam aanwezig is, is het van belang om repetitie van bewegingspatronen zoveel mogelijk te voorkomen en een zeer dynamisch en gevarieerd leefpatroon aan te nemen zodat de conditie van fascia door heel het lichaam heen optimaal zal zijn. Dit is niet alleen heel belangrijk voor fascia maar ook voor je gewrichten die tevens door deze gevarieerde bewegingspatronen gevoed worden en in optimale conditie blijven. In delen van het lichaam die weinig beweging krijgen ontstaan meestal de fysieke problemen en zoals eerder werd aangegeven beïnvloed fascia op een bepaalde plek fascia in andere delen van je lichaam. Disfunctie van het weefsel zal compensatie elders vragen en bij het lang in stand blijven van deze disfuncties zullen nieuwe disfuncties ontstaan die weer elders compensaties veroorzaken in het lichaam. Voor je het weet zit je in een vicieuze cirkel waar je bijna niet meer uit zult komen.
Bekijk bijlage 377872
Microscopisch beeld van fascia structuur.
Fascia heeft nog een belangrijke eigenschap die nog niet aan de orde is gekomen en dat is proprioceptie. Fascia heeft een waarnemende functie in het lichaam en dus het vermogen om posities van je lichaam en lichaamsdelen waar te nemen. Lokale disfuncties in dit systeem zorgen ervoor dat deze waarnemende eigenschap tevens verstoord wordt en je lichaam niet meer de juiste signalen ontvangt. Doordat je lichaam niet meer de juiste signalen ontvangt komen worden deze delen extra kwetsbaar want het lichaam kan je niet meer waarschuwen wanneer de integriteit van een bepaald deel van je lichaam in gevaar komt door bepaalde activiteiten. Doordat deze signalen niet meer op juiste wijze worden gecommuniceerd is de kans op kwetsuren aanzienlijk. Het lichaam toont aan dat het fascia systeem uiterst belangrijk is. Het aantal zenuwverbindingen waarmee dit weefsel communiceert met het brein is vele malen groter dan de verbindingen die met spieren gemaakt worden. Dit fasciale netwerk in ons lichaam werkt als het ware als een soort tweede zenuwstelsel welke op zeer snelle en efficiënte wijze communiceert met andere systemen in ons lichaam. Deze kennis die de mens heeft vergaard over dit weefsel is vrij jong maar steeds meer medische hulpverleners komen in aanraking met deze materie waardoor wij in de toekomst hopelijk steeds meer leren over deze systemen en betere methodes vinden om verstoringen te herstellen.
Levenstijl, de primaire oorzaak van disfuncties in lichaam.
De moderne levensstijl van de mens bevat een blauwdruk voor disfuncties in het lichaam. Ik spreek hier over een blauwdruk omdat je disfuncties in een voorspellend patroon terug ziet komen bij grofweg 90% van de bevolking. Om de levensstijl van de moderne westerse mens beter te begrijpen onderzoek ik in eerste instantie andere leefstijlen. Hiervoor kun je terug gaan in de tijd of kijken naar andere culturen die afwijken van die van de westerse cultuur. Als we terug gaan in de tijd dan zie je dat fysieke arbeid altijd een primaire activiteit is geweest van de mens. Hoe verder we terug gaan in de tijd hoe actiever de mens moest zijn om te overleven. In een relatief korte tijd heeft de mens hulpmiddelen gecreëerd waardoor het minder noodzakelijk werd om fysiek actief te zijn. Ook ging de mens zich specialiseren (ambachten) in bepaalde activiteiten waardoor de variatie van activiteiten minder werd. Maar goed de mens was actief en deed met name veel aanspraak op de mobiliteit van het lichaam. Het lichaam van de mens is gemaakt om te rennen, springen, gooien, vechten, klimmen, kruipen en te staan. In relatief korte tijd is er veel veranderd in de levensstijl van de moderne mens maar biologisch zijn wij nog steeds gemaakt voor deze primaire activiteiten. Ons lichaam is niet gemaakt voor de moderne levensstijl en dat ligt aan de basis voor veel disfuncties in ons lichaam. Als we kijken naar andere culturen die ver van onze moderne westerse cultuur afstaan dan ga je als het ware terug in de tijd en zie je dat deze mens fysiek actiever is en een divers leefpatroon hanteert.
De oorzaak van fysieke disfuncties ligt niet zo zeer in het minder actief zijn maar heeft daar wel veel mee te maken. Zitten is echter de grootste vijand van het lichaam van de mens. Dat klinkt misschien overdreven maar ik zal toelichten waarom dit het geval is. In dit stuk wil ik het belang van een posture in balans duidelijk maken, maar wat is nu precies een posture in balans want deze zijn namelijk zeer zeldzaam. Ik zal uitleggen waarom dit het geval is en waar je tegenwoordig nog postures in balans zult vinden. Zoals ik eerder aangaf is het lichaam gemaakt om te staan en niet om te zitten. Zitten is zeer disfunctioneel voor het lichaam. Een zittende positie verkort bijvoorbeeld je heupbuigers. Meestal zit je aan een tafel en richt je je op het object welke zich op die tafel bevindt. Het lichaam past zich aan tot het object en niet het object tot het lichaam. Je armen liggen op tafel en brengen je schouders naar voren. Je ribbenkast zakt in richting de tafel. Je buikspieren komen hierdoor in een verkorte positie te staan. Het bovenste deel van je ruggenwervels komen in flexie (buiging) te staan. Je borstspieren komen in een verkorte positie te staan doordat je schouders naar voren komen. Je nek is door dit alles niet meer in staat om recht boven je schouders te staan (compensatie) en vaak richt men het hoofd nog verder naar voren om zich beter te concentreren op het object waaraan de mens zijn aandacht besteed. De houding waarin het lichaam zich tijdens deze activiteit bevindt is disfunctioneel maar hoe erg is dat nu precies. Als ik mijn rug een aantal keren buig op een dag is er niks aan de hand maar het lang vasthouden van een bepaalde houding heeft een heel ander effect op het lichaam.
Ons brein is in staat om onze aandacht te concentreren op een bepaald punt of een bepaald object. Dit is wat ons zo menselijk maakt en waarom wij anders zijn dan dieren. Dit vermogen is extreem krachtig maar heeft tevens een zwakte en dat is dat wij tijdens deze activiteiten ons nauwelijks meer bewust zijn van onze omgeving of ons lichaam. Een dier is juist heel bewust van zijn lichaam en zodra het een houding aanneemt die oncomfortabel is dan zal deze direct een andere houding aannemen. De mens kan een houding die zeer oncomfortabel is uren vasthouden zonder het door te hebben omdat we onze aandacht zo goed kunnen bundelen op het object. Als we onze aandacht loslaten merken we ineens dat we een verkeerde houding hebben aangenomen en voelen we direct het signaal van ons lichaam om ons te waarschuwen een andere positie aan te nemen. De signalen werden constant door het lichaam afgegeven maar kwamen tijdens deze intense concentratie niet bewust binnen. Het niet oppikken van deze signalen over een lange periode kan leiden tot spanningen in ons lichaam. Daarnaast moet men nagaan hoeveel activiteiten wij zittend uitvoeren op een dag en dus hoeveel uren wij in ons leven zitten. Als we uren achter elkaar zitten zonder even op te staan en misschien wel uren lang verkrampt in een houding zitten en we doen dan weken, maanden, jaren achter elkaar dan kun je je misschien wel voorstellen dat zitten minder onschuldig is dan je in eerste instantie zou denken. Alle activiteiten wat de mens vaak en lang doet wordt opgeslagen in ons lichaam. Dit opslaan of programmeren van ons lichaam zal ik later verder toelichten.
Als je een functioneel lichaam wilt zien en een die een posture in balans kan laten zien dan moeten we kijken naar onze kinderen. Dat zijn de enige mensen waarin de activiteit zitten nog geen schade heeft kunnen maken aan het lichaam. Hierin richt ik mij specifiek op kinderen tot een maximum leeftijd van 5 jaar. Zelf heb ik kinderen in deze leeftijd categorie en het was zeer leerzaam om mijn kinderen te bestuderen om zo het lichaam beter te begrijpen en de verwoestende effecten van zitten aan te tonen. Een kind leert zichzelf zijn/haar bewegingspatronen, daar is geen inbreng van buitenaf voor nodig. Een kind start zijn fysieke ontwikkeling vanuit een liggende positie en leert te draaien, tijgeren, kruipen, staan, lopen, rennen, springen, klimmen etc. Als ik kijk naar mijn kinderen en leeftijdsgenootjes die ik veel zie dan valt mij op dat kinderen vanaf een leeftijd van 2 a 3 jaar tot 5 over het algemeen een perfecte posture laten zien. Ze zijn volledig in balans, bekken in neutrale positie, schouders naar achter en hoofd mooi in lijn met de rest van het lichaam. De fascia van deze mens is in balans en deze houding kost een lichaam nauwelijks kracht. Bewegen is pijnloos en zeer efficiënt. Logisch zal je denken omdat het hele jonge mensen zijn echter kinderen van 12 jaar oud zijn nog steeds erg jong maar bij deze leeftijd zie je schrikbarend veel postures die niet in balans zijn en fysieke disfuncties. Zodra een kind de basisvaardigheden van een gezond mobiel lichaam heeft aangeleerd zetten we de rem op deze ontwikkeling en moeten ze uren lang dag in dag uit in de schoolbanken zitten. In het begin mag een kind nog spelen op bepaalde momenten maar die worden steeds schaarser naar mate het kind ouder wordt. Ongeveer 1.000 uur per jaar zal een kind zitten in de schoolbanken. Zonder dat we het door hebben programmeren wij als maatschappij disfuncties in het lichaam van deze jonge mensen.
Als we lang een zitten houding aannemen, en met lang spreek ik over veel uren per dag waarbij dit patroon zich over een lange termijn herhaalt, dan programmeren wij ons lichaam tot de positie waarin we ons bevinden. Het lichaam gaat deze houding als een ‘normale’ positie aannemen. Het gaat hier om het zenuwstelsel maar ook de fascia die door de jaren heen geprogrammeerd wordt een deze houding aan te nemen. Fascia laat zich manipuleren maar dit proces verloop traag en dus zal het lastig worden deze disfuncties van het zitten weer te herstellen. Wanneer kinderen in de puberteit komen en starten met bijvoorbeeld fitness om hun lichaam gezond/sterk te maken hebben ze geen weet van de disfuncties welke ze in hun schoolcarrière in hun lichaam de afgelopen jaren hebben opgebouwd. Wanneer deze ernstig zijn en de mobiliteit van het lichaam hebben verstoord is de kans aanzienlijk dat sporten lijdt tot blessures en/of chronische pijnklachten. Het verwijderen van deze disfuncties zou prioriteit moeten zijn voordat men start met een sport.
Er is nog een belangrijke factor die de zittende activiteit vele malen schadelijker maakt en dat is stress. Stress geeft een neurologische gespannenheid welke het lichaam zonder activiteit niet los kan laten. In de natuur is stress van levensbelang daar het de primaire reactie fight or flight activeert. Deze primaire reactie is noodzakelijk om te overleven maar tevens om de stress opgeslagen in het lichaam los te laten. Stress is daarom zeer functioneel en het lichaam dient daar dan ook direct op te reageren door spieren en alertheid van het hele lichaam te activeren. Deze reactie helpt in levensbedreigende situaties maar helpt tevens dat de stress uit het lichaam verdwijnt en niet vastgehouden zal worden.
De moderne mens verkeerd echter heel zijn leven vrijwel nooit in een levensbedreigende situatie waarin stress functioneel is. Toch zijn ook in de moderne mens deze primaire instincten nog steeds aanwezig. Stress bestaat nog steeds maar sluimert bij veel mensen constant in ons lichaam omdat er nauwelijks meer een uitlaadklep aanwezig is waardoor we deze stress/spanningen kunnen ventileren.
Ons gehaaste leven roept veel stress op in ons lichaam en aangezien de moderne mens het merendeel van de dag zich in zittende positie bevindt slaan we deze spanningen op in ons ‘systeem’. Niet alleen de houding is dan schadelijk maar de stress creëert aanvullende spanningen in het lichaam. Stress spanning wordt op een geheel andere wijze veroorzaakt in ons lichaam dan de spanning die ontstaat uit hanteren van een verkeerde houding. Stress heeft ontstaat vanuit het brein en beïnvloed het zenuwstelsel en uiteindelijk de zachte weefsels in ons lichaam. Het uren zitten gecombineerd met verhoogde stress niveaus in het lichaam heeft een extra schadelijk effect op ons lichaam.
Deze spanning blijft constant in het lichaam aanwezig totdat de stress in het lichaam afneemt. Dit alles staat los van het aannemen van een verkeerde houding. Als het stress niveau over een lange periode hoog blijft zal dit tevens in je ‘systeem’ worden opgeslagen. Korte stress piek momenten die zeer regelmatig voorkomen in je lichaam zijn tevens schadelijk voor het lichaam en beïnvloeden je zenuwstelsel en fasciale systeem.
Mensen die fysieke arbeid bedrijven hebben hierin een enorm voordeel. Vooral mensen die veel lopen en staan en weinig zitten. Door het uitvoeren van fysieke activiteiten heeft stress minder effect op het lichaam en is daardoor minder schadelijk dan bij zittende werkzaamheden. Het bewegen en gebruik maken van je spieren en fascia werkt als een uitlaatklep op stress/spanning in het lichaam. Tevens is het voor mensen met fysieke beroepen eenvoudiger om stress te ventileren in hun gedrag. Een bouwvakker bijvoorbeeld kan ruw tekeer gaan of zelfs schreeuwen zonder dat daar van wordt opgekeken door hun collega’s. Een schop tegen een balk of een aantal extra harde klappen met een hamer zijn functioneel om stress te ventileren. Een persoon op kantoor tussen collega’s zal vreemd worden aangekeken wanneer deze keihard schreeuwt of slaat op schopt tegen een tafel of een vuilnisbak. En laat het nu juist deze zittende activiteiten zijn waarbij het zo belangrijk is dat stress snel een uitweg vindt in het lichaam.
Een persoon die zijn/haar leven grotendeels zittend heeft doorgebracht laat in een staande positie overduidelijk een reeks disfuncties zien. Alle disfuncties die onlosmakelijk verbonden zijn met het aannemen van een zittende houding worden op dat moment vertaald naar een staande houding en verdwijnen niet op het moment dat je gaat staan. De verkorte heupbuigers, de naar buiten geroteerde voeten, de naar voren geroteerde schouders, de naar beneden getrokken ribbenkast en het naar voren gerichte hoofd zorgen voor een posture die heel onnatuurlijk en schadelijk is voor het lichaam. Dit heeft als gevolg dat bepaalde delen van het lichaam overgespannen zijn en andere delen nauwelijks actief zijn, de balans is volledig zoek. Zodra je deze disfunctionele patronen leert herkennen gaat er een wereld voor je open en schrik je ervan hoeveel mensen zich met disfunctionele patronen in het lichaam om ons heen bevinden. Je ziet als het waren een reeks aan zittende postures vertaald naar een staande posture aan je voorbij gaan. Onlangs bezocht ik Disneyland Paris met mijn gezin en ik stond versteld van het aantal lelijke postures die ik overal voorbij zag komen. Mensen van 30/40 jaar die met een houding lopen die men zou verwachten bij 80 jarigen. Zelfs kinderen die met kromme ruggen en naar voren gerichte nekken rondliepen. Het is een triest gezicht wanneer je een mensenmassa zo langs je voorbij ziet gaan en veel van deze mensen gaan gebukt onder chronische pijnklachten voor de rest van hun leven vanwege deze afwijkende houding.
Disfuncties & biologisch programmeren
Bij de beschrijving van een disfuncties moet men niet direct denken aan een blessure of pijn maar het kan uiteindelijk wel leiden tot deze meer extreme vormen van disfunctie. Een lichaam wat niet meer in staat is een neutrale posture aan te nemen bevat disfuncties. Een spier(cel) wat niet meer instaat is te ontspannen is disfunctioneel. De mens is in principe een biologische machine en kan net als bij mechanische machines geprogrammeerd worden. Heel je leven ben je voortdurend bezig met het programmeren van je biologische systeem. Dit doe je voornamelijk zelf zonder dat je hier bewust van bent. In de sportschool is een powerlifter bijvoorbeeld constant zijn lichaam aan het programmeren om zijn lifts efficiënter uit te voeren. Door bewegingen vaak te herhalen programmeer je deze patronen in je centrale zenuwstelsel. Het lichaam maakt geen onderscheid in bewegingen/activiteiten die goed of slecht voor het lichaam zijn. We kennen allemaal wel het gezegd ‘je bent wat je eet’ maar ik zou tevens willen stellen dat we ook zijn wat we doen. Onderneem je in een groot deel van je leven activiteiten die de fysieke balans van het lichaam verstoren dan zal het lichaam deze verstoringen opslaan in het lichaam.
Kinderen tot de leeftijd van 5 jaar zijn zowel puur en onschuldig in hun gedrag maar ook in hun activiteiten. Een kind beweegt zich zoals een mens zich dient te bewegen en deze hele ontwikkeling komt uit het kind zelf. Alle deze menselijke vaardigheden die een kind in deze fase van zijn leven leert is zonder invloed van buiten af. Alleen wanneer een kind zich niet ontwikkeld in een verwacht patroon zal sturing van buitenaf noodzakelijk zijn maar dan spreek je over uitzonderlijke gevallen. Een kind hoef je niet te leren rollen, tijgeren, kruipen, staan, lopen, rennen en klimmen. Een kind staat daarom het dichts bij de essentie van waaruit de mens is ontstaan en waarvoor wij gemaakt zijn. Het gaat fout zodra de ratio de overhand krijgt en de maatschappij gaat bepalen hoe een mens zich uiteindelijk dient te ontwikkelen. In feite programmeert de maatschappij disfuncties in de mens wat een blinde vlek binnen onze cultuur is en verre gaande gevolgen heeft op ons lichaam en uiteindelijk ook op de gehele maatschappij. De wijze waarop de maatschappij zich ontwikkeld en daardoor van de mens eist dat het zich aanpast zorgt dat ziekte beelden die zich voorheen pas in een latere levensfase openbaarde steeds verder naar voren worden geschoven. De komst van bijvoorbeeld de mobiele smartphone laat bij de jeugd een negatieve ontwikkeling zien in de houding (posture) van het kind. Bestudeer de houding maar eens van mensen die gebruik maken van de smartphone. Je ziet dat alle aandacht uitgaat naar het object en het lichaam op dat moment nauwelijks meer instaat is de omgeving waar te nemen. Tevens past de mens zijn gehele houding aan naar het object in de hand. Wederom staat of zit de mens met een kromme rug, schouders naar voren en hoofd naar voren. Stel jezelf eens de vraag of dit een gezonde houding is voor het lichaam. Hoe meer tijd we in een disfunctionele positie doorbrengen hoe meer tijd we investeren in het programmeren van deze disfunctionele houding in ons lichaam.
Als een mens niet meer in staat is 30 minuten stil te staan en/of te lopen zonder pijn in het lichaam dan zie ik dat als disfunctioneel want dit zijn functies die elk menselijk lichaam eenvoudig zou moeten kunnen uitvoeren. Alle activiteiten die een mens in zijn leven uitvoert die deze basis functies verstoren zijn disfunctioneel. Zo kan iemand met sport bezig zijn om de gezondheid van zijn lichaam te verbeteren maar als deze activiteiten eenzijdig en repetitief zijn dan zijn deze activiteiten disfunctioneel voor het lichaam.
Posture assessment
Bekijk bijlage 86985
Nu ik de basis globaal heb toegelicht kan ik eindelijk beginnen met het toelichten van mijn analyse van een voorbeeld posture. Helaas stond niemand ervoor open om als voorbeeld te dienen dus zal ik in dit voorbeeld een aantal aannames moeten creëren die passen bij de disfuncties die ik waarneem in de foto’s.
Waarom is het mogelijk om afwijkingen/disfuncties waar te nemen vanuit een statische positie? Ik zie een staande positie als de basis positie van de mens. Een mens moet in staat zijn om in deze positie volledig in balans te zijn. Vanuit deze basis positie start en mens al zijn activiteiten. Lopen start vanuit deze statische positie maar ook bukken en zo zijn er nog veel meer activiteiten te bedenken die het lichaam kan uitvoeren. Ook een squat of een deadlift bevat deze statische positie. Als er verstoringen in het lichaam aanwezig zijn dan zijn deze niet te verbergen. Tensegrity toont aan dat het lichaam gedragen wordt door het myofasciale systeem en de botten als het waren zweven in deze zachte weefsels. In een staande positie worden deze krachten via de botten afgedragen naar de grond maar het myofasciale systeem houdt ons lichaam bijeen. Een verstoring/disfunctie ergens in het lichaam is door dit systeem moeilijk te verbergen in deze statische positie. Omdat disfunctionele delen in het lichaam altijd andere delen in het lichaam beïnvloeden zal compensatie in deze structuren moeten plaatsvinden om de integriteit van het geheel te waarborgen. Als men de signalen die het lichaam in de staande posture visueel kan waarnemen en men begrijpt hoe men deze moet interpreteren is het mogelijk om vanuit een statische positie uitspraken te doen op aanwezige disfuncties.
Er zijn nog twee andere belangrijke aspecten waarom een staande statische houding van essentieel belang is om een zuivere basis analyse te kunnen uitvoeren. Ten eerste, alle bewegingen die het lichaam maakt hebben een begin punt en een eindpunt. Tijdens deze beweging kunnen verstoringen zich openbaren maar als de startpositie al verschillende verstoringen laat zien dan mag men aannemen dat deze niet verdwijnen zodra men een beweging uitvoert. Kortom de verstoring/disfunctie die bij aanvang van de beweging reeds aanwezig is zal de dynamische activiteit altijd beïnvloeden. Het eindpunt van de beweging zal in dat geval nooit functioneel kunnen zijn omdat de verstoringen bij aanvang en tijdens het dynamische proces reeds aanwezig zijn en tijdens deze transitie is het voor het lichaam onmogelijk om deze disfuncties te corrigeren. Ten tweede, een staande statische positie is een zuivere methode om disfuncties in het lichaam op te sporen. Bewegingen zijn zeer complexe processen en het lichaam an sich is al een zeer complex systeem het toevoegen van een dynamisch proces in de analyse maakt het vele malen complexer om de juiste disfuncties eruit te filteren. Er is niks mis met het analyseren van dynamische processen van het lichaam maar mijn inziens is dat een vervolg stap die men dient te nemen in de analyse. Ik heb een technische opleiding genoten en dus analytische achtergrond waarbij ik empirisch onderzoek als zeer waardevol inschat. Om een probleem op te lossen wil ik zo min mogelijk variabele in de analyse meenemen zodat ik in staat ben iedere optie een voor een af te kruizen. Dynamische activiteiten bevatten extreem veel variabele waardoor er in de analyse veel ruis ontstaat en de kans vergroot wordt dat men een verkeerde conclusie trekt. Zodra de posture assessment /statische houding afgerond is zal dynamisch onderzoek kunnen bevestigen of de opgemerkte disfuncties zich tijdens deze processen zich zo gedragen zoals men dat zou kunnen voorspellen.
De volgende disfuncties zie ik in het lichaam van de proefpersoon: De foto’s zijn verre van ideaal om een goede analyse uit te voeren daar de persoon schoenen aan heeft, een veel te ruime broek, de foto een lage resolutie heeft en een achtergrond storend is.
1. Voeten dienen bij een juiste posture recht naar voren te staan. Op de foto staan de voeten duidelijk naar buiten geroteerd. Dit geeft een disfunctie in de heup rotators weer. Dit is het resultaat bij een verstoring in de balans van het bekken. Deze verstoring wordt veroorzaakt doordat het lichaam het myofasciale systeem heeft aangepast aan een zittende houding. Primair ligt het probleem in de verkorte heupbuigers die de positie van het bekken uit balans trekt. Het bekken dient in een neutrale positie te staan, is dit niet het geval dan zullen alle bovenliggende structuren in het lichaam moeten compenseren. Dit compensatie proces en de gevolgen daarvan zal ik later verder toelichten. Doordat het bekken via de verkorte heupbuigers naar voren en aan de voorzijde omlaag wordt getrokken zijn de heup strekkers niet meer in staat goed te functioneren. De gluteus maximus heeft als primaire functie heupextensie. Disfunctionele heupbuigers verstoren deze primaire functie waardoor deze spier zich gaat richten op de secundaire functie en dat is rotatie van de femur. Naast de gluteus maximus die disfunctioneel is geworden zullen ook de gluteus medius, de tensor fascia latae en de piriformus disfunctioneel worden. Al deze spieren zijn nu betrokken bij het naar buiten roteren van de femur waardoor de voeten ook naar buiten komen te staan.
2. Bekken dient bij een juiste posture in een neutrale positie te staan. Op de foto is dat niet het geval. Bekken laat duidelijk een voorwaartse kanteling en een naar voren gerichte verschuiving zien wat overeen komt met de disfunctie van de uitwendige rotatie van de femur (bovenbeen). Aan de rechter zijde van de heup zie je dat deze disfunctie meer opvallend is. Verkorte heupbuigers trekken het bekken naar voren en aan de voorzijde naar beneden. In feite zie je hierbij een zittende houding vertaald naar een staande houding. In een zittende positie bevinden alle heupbuigers zich in een verkorte positie. Zodra je gaat staan met een verkorte heupbuiger zal het lichaam compensatie gedrag moeten vertonen. De heupbuiger is niet in staat de femur in een andere positie te krijgen dus zal aan de andere zijde (aanhechting) van deze spieren compensatie plaats moeten vinden. Deze spieren zitten aan de andere zijde vast aan je wervelkolom (lumbaal) en deze is flexibel van structuur. Een verkorte heupbuiger zal de wervels naar binnen trekken waardoor er een overdreven extensie (en dus holling) van het lumbale deel van je wervels zal plaatsvinden. Bij een verkorte rectus femoris zal aan de andere zijde tevens het bekken naar voren en naar beneden worden getrokken. Een deel van de negatieve gevolgen van disfunctionele heupbuigers zijn bij punt 1 reeds toegelicht.
3. Het lumbale deel van de wervelkolom dient bij een juiste posture een zeer lichte holling te laten zien. De persoon op de foto laat een overdreven holling in dit deel zien. Bij punt 2 is uitgelegd hoe dit alles tot stand is gekomen. Dit is tevens het gevolg van een inactieve (sluimerstand verkerende) gluteus maximus. Bij veel mensen functioneert de gluteus maximus niet naar behoren. Zelfs niet bij krachtsporters die veel deadlifts doen. Het verwijderen van de disfunctie van de antagonist (heupbuiger) is een voorwaarden om de gluteus maximus weer te laten functioneren. Veel sporters denken ook dat een deadlift primair een onderrug oefening echter is het dat geworden omdat de onderrug de functie van de gluteus maximus deels heeft moeten overnemen. De sluimertoestand waarin de gluteus maximus zich verkeert heeft tot gevolg dat compensatie in omliggende structuren dient plaats te vinden. Als we kijken naar de structuur van het bekken en de onderrug en waar beiden elkaar ontmoeten dan zie je dat de fundatie van dit punt ligt bij de billen. Deze bezitten namelijk de spiermassa om de die nodig is om de structuur van je hele wervelkolom te dragen. De gluteus maximus is een van de grootste en krachtigste spieren die het lichaam bezit en om zeer goede redenen. Als de spieren in het lumbale deel van de wervelkolom niet meer kunnen rekenen op deze beschermende functie van de billen kun je wellicht begrijpen dat daardoor ernstige disfuncties ontstaan. De spieren in de onderrug zijn zeker niet klein maar zeker niet zo krachtig om de functie van de gluteus maximus over te nemen, iedere spier dient namelijk een eigen functie. Functionele bilspieren zijn in balans met de heupbuigers en brengt het bekken in een neutrale positie waardoor de onderrug niet constant in een overspannen toestand zal verkeren. Klachten aan de onderrug zijn daarom zo bekend bij zoveel mensen omdat vrijwel elk mens te maken heeft met deze disfunctie in het bekken. Het harder trainen van de onderrug omdat men denkt dat er spraken is van een zwakte is de grootste fout die een sporter kan maken. Het zal de onderrug die reeds in een disfunctionele positie staat nog zwaarder belasten met alle gevolgen van dien.
4. Het thoracale deel van de wervelkolom laat bij een juiste posture een lichte bolling zien. Bij de persoon op de foto zie je een overdreven bolling en dus flexie van dit deel van de wervelkolom zien. Dit is het gevolg van compensatie van het lichaam doordat onderliggende structuren disfuncties vertonen. Het bekken wat naar voren staat en wordt gekanteld zal de hele structuur van de wervelkolom beïnvloeden. Dat is noodzakelijk want als de wervelkolom deze verstoring niet compenseert valt het lichaam om. Het heeft allemaal met de integriteit van het lichaam als systeem te maken en dat is dat het zwaartepunt van het lichaam centraal moet blijven. Het naar voren kantelen van het bekken zou bij het niet compenseren van de ruggenwervel je hele torso naar voren brengen. Het lumbale deel van je wervels compenseert als eerste bovenliggende structuur van het bekken de kanteling van het bekken door een uitzonderlijk holling/extensie te vertonen. Deze eerste compensatie is noodzakelijk om de torso boven het bekken te houden. Omdat de structuur van het lumbale deel van je wervels compensatie vertoond kan het niet anders dan dat dit de gehele structuur van je wervelkolom zal beïnvloeden. Het lichaam kan niet anders dan ook in het thoracale deel van de wervelkolom compensatie toe te passen om de integriteit van de gehele wervelkolom te waarborgen. Aan de voorzijde zie je dan dat dit de ribbenkast/middenrif comprimeert. Met name aan de aan de linker zijde op de foto valt dit duidelijk op. De buikspieren vertonen tevens disfuncties die in het anterieure deel en zelfs laterale deel van het middenrif naar beneden trekken. Dit alles heeft tevens een negatief effect op je ademhaling. Een oppervlakkige ademhaling heeft weer een negatief effect op de nekspieren die worden overbelast en voor je het weet is het gehele bovenlichaam disfunctioneel geworden.
5. De schouders staan bij een juiste posture recht boven het bekken en de handen hangen met de palm naar het lichaam gericht. De persoon op de foto laat hierin duidelijke disfuncties zien. De schouders worden volledig naar voren getrokken omdat het thoracale deel van de ruggenwervels in flexie staan en de ribbenkast de schouders tevens worden getrokken. In alle posities zie je dat de handen niet langs het lichaam hangen maar dat de duim zijde van de hand zich naar het lichaam richt, ik noem het de gorilla houding. De schouderbladen zie je ook helemaal omhoog en naar buiten komen en worden helemaal niet gestabiliseerd door de midden en lage trapezium spieren en de romboïden. De overige stabilisatoren van de schouder, de rotator cuffs krijgen het tevens zwaar te voorduren in deze houding en zullen al snel overbelast raken waardoor ook hierin disfuncties ontstaan. Deze naar voren gerichte houding van de schouders brengt de pectorale spieren tevens in een verkorte positie waarin ze blijven ‘hangen’ en zal het bemoeilijken dit proces te wederkeren. Tevens is het trainen van de borst erg populair in de sportschool en ontvangt daardoor extra veel aandacht. Helaas weet de sporter niet dat dit het probleem uiteindelijk alleen maar zal verergeren en waarom veel veterane sporters borst oefeningen verafschuwen vanwege de pijnklachten die deze oefeningen veroorzaken aan de schouders.
6. Tot slot de positie van het hoofd en het cervicale deel van de wervelkolom. Bij een juiste posture staat het hoofd recht boven de schouders en het bekken. Op de foto zie je duidelijk dat het hoofd en het cervicale deel van de wervelkolom helemaal naar voren gericht zijn. De wervelkolom omdat alle onderliggende structuren compensatie van dit deel vragen om balans te houden. Deze positie creëert veel problemen in het myofasciale deel rondom deze structuur. De voorste nekspieren die zich hechten aan je bovenste ribben, je sleutelbeen en borstbeen zijn onderdeel van de fascia anterior meridiaan. Alle fascia structuren in deze meridiaan trekken het lichaam naar voren en naar beneden. Het heeft geen zin je te richten tot deze spieren wanneer de onderliggende fascia duidelijke disfuncties vertonen. Je zult dit probleem op een holistische wijze moeten benaderen en alle onderliggende disfuncties moeten verwijderen. Aan de achterzijde van het hoofd ontstaan tevens flinke problemen doordat er geen balans meer is. De lavator scapula zal op lengte getrokken worden net als de bovenste trapezium spieren en zullen daardoor constant overbelast worden. Dit trekt het schouderblad omhoog in een zeer onstabiele positie en dat terwijl dit schouder gebied al helemaal vol zit met disfuncties. Doordat het hoofd naar voren hangt ontstaat hier een vergelijkbaar probleem als bij het bekken (gluteus maximus) het geval is. Het midden en lage deel van de trapezium is onder actief (sluimerstand) in deze positie en helpt niet de schouderbladen te stabiliseren, omlaag en naar binnen te trekken. Aan de voorzijde is er tevens sprake van een ander probleem en dat is dat het hoofd (de kin) neutraal lijkt te staan maar wanneer we de cervicale wervels in de juiste positie zouden plaatsen bij een gelijke stand van het hoofd dan zou de kin omhoog komen en kijk je constant omhoog. Ook deze positie overbelast de nekspieren en versterkt disfuncties in het lichaam.
Bekijk bijlage 377870
Disfuncties en compensatie in het menselijk lichaam
Model 1. Hierin is een versimpelde weergave van het lichaam te zien van een staande posture in balans. De mobiliteit van de ruggenwervels worden hierin niet correct weergegeven daar elke wervel mobiliteit bezit echter is er hier bewust voor gekozen om bij de overgang van het bekken, het lumbale, thoracale en cervicale deel van de wervelkolom en het hoofd scharnierpunten aan te geven om het gedrag van deze verschillende delen van de wervelkolom inzichtelijk te maken.
Model 2. laat zien wat een voorwaartse kanteling van het bekken als gevolg heeft voor de bovenliggende structuren van het lichaam. Als het bekken voorwaarts kantelt en het lichaam geen compensatie vertoond zal het voorover vallen.
Model 3. Om de integriteit van de wervelkolom en het bovenlichaam te waarborgen zullen deze structuren de disfuncties in het bekken moeten compenseren om balans te herstellen. Echter is er nu spraken van een disfunctionele balansvorm. Deze disfunctionele staande posture is bij veel mensen om ons heen dagelijks waar te nemen.
Model 4. Om de disfunctionele stand van het hoofd inzichtelijk te maken en te verklaren waarom zoveel mensen last hebben van de spieren rondom hun schouders, nek en hoofd heb ik de hoek die het hoofd in model 3 maakt ten opzichte van de cervicale wervels geprojecteerd op een functionele posture. Het hoofd in model 3 staat horizontaal maar in model 4 wordt duidelijk hoe onnatuurlijk deze positie van het hoofd is.
Deze analyse verklaart waarom er mensen zijn met disfuncties en chronische pijnklachten die ogenschijnlijk maar niet opgelost kunnen worden. De enige persoon die deze problemen daadwerkelijk kan oplossen is de persoon die gebukt gaat onder deze problemen. Om te beginnen moet je de oorzaak van het probleem aanpakken. Reduceer zittende activiteiten zoveel mogelijk in je leven. Wees je bewust van je houding tijdens zittende activiteiten en ga na of deze houding wel prettig is. Verander je zittende positie zoveel mogelijk. Ga elk half uur even staan of lopen om bijvoorbeeld koffie te halen of met je collega’s te overleggen. Vraag een bureau aan waarachter je zowel kunt staan als zitten. Ga heel erg veel lopen en denk aan je houding tijdens het lopen. Schouders naar achter en omlaag trekken, ribbenkast omhoog trekken, hoofd naar achter trekken en bekken neutraal houden. Dit zal in het begin heel onnatuurlijk aanvoelen maar je zult je lichaam opnieuw moeten programmeren en dat kan alleen door heel veel activiteiten met een correcte houding uit te voeren om balans te herstellen. Dit lopen met een correcte houding activeert delen in je lichaam die onder actief zijn geweest (in een sluimerstand verkeren) en zijn daardoor in staat om overbelaste delen van het lichaam te ondersteunen en zo te ontlasten. Doe je dat niet dan kan geen enkele specialist je op de lange termijn helpen van je klachten af te komen. Een paar behandel sessies van enkele uren wegen niet op tegen de vele duizenden uren waarin je je lichaam disfunctioneel gebruikt. Ik adviseer je om elke dag minimaal 30 minuten onafgebroken te lopen naast alle andere lopende activiteiten die je onderneemt. Tijdens mijn weekendje Disney Parijs heb ik vele uren achter elkaar gelopen en gestaan met een constante bewustzijn van mijn houding. Na de eerste dag was mijn lichaam extreem vermoeid in delen waarin dat nauwelijks het geval was. Ik merkte direct op dat overige de delen waarin constante spanning aanwezig was deze spanning aanzienlijk afnam.
Naast het opnieuw activeren van onder ontwikkelde spieren dienen de restricties in de overige disfunctionele spieren verwijderd te worden. Spieren kunnen triggerpoints bevatten die niet los laten. Tevens kan de fascia overtollig weefsels geproduceerd hebben die verklevingen in het myofasciale systeem veroorzaken. Deze dien je af te breken door fascia manipulatie toe te passen. Hiervoor heb je de juiste hulpmiddelen nodig. Vergeet de foamroller omdat deze niet in staat is fascia te manipuleren. Om fascia te manipuleren dien je druk en wrijving te creëren op dit weefsel. Manuele therapie is hier ideaal voor maar helaas hebben we niet de tijd en het vermogen om heel ons lichaam te laten behandelen. Een rubberen bal, een pvc pijp met sporttape, een theracane zijn de tools die je hiervoor moet gebruiken. Druk beïnvloed de viscositeit van fascia en maakt dit weefsel minder stroperig waardoor het zich beter laat manipuleren. Het rekken en strekken van spieren is helaas zinloos omdat deze restricties er niet uit te trekken zijn. Trek voor deze manipulatie tijd uit want slechts 2 minuten liggen op een bal is tevens zinloos. In deze tijd heb je enkel de viscositeit van de fascia aangepast maar nog geen echte manipulatie bereikt in dit weefsel. Ga ook geen uren liggen op een bal want ook dat gaat niet werken. Vijf a tien minuten per restrictie is meer dan genoeg en wanneer deze niet los laat dan ga je gewoon verder en probeer je het een andere dag weer, uiteindelijk zal deze loslaten mits je de juiste volgorde hanteert bij het verwijderen van de disfuncties.
Reprogram, release, re-tension
Het is cruciaal om dit programma in chronologische volgorde af te werken. Maak niet de fout om in een sessie alle punten na te willen lopen. Ik adviseer om de eerste weken te beginnen bij de eerste 3 stappen en deze minimaal 4x per week af te werken. Hiermee ben je ongeveer 30 minuten tot een uur mee bezig. Ik raad het zeker aan om dit voor elke training uit te voeren. Zodra je progressie boekt kun je het programma verder afwerken waarbij je steeds maximaal 3 punten in een sessie verwerkt. Het kan verstandig zijn om na enige tijd te controleren of de eerste stappen geen terugval hebben ondervonden. Het herstellen van balans in het bekken blijft prioriteit en laat je niet afleiden door klachten bovenin je lichaam. Deze zullen herstellen zodra je de fundatie opnieuw hebt geprogrammeerd.
A. Opnieuw programmeren (release) van het bekken.
1. Begin altijd met het verwijderen van de disfuncties in de heupbuigers (iliacus en psoas, rectus femoris). Zolang deze aanwezig blijven zal de gluteus maximus tevens disfunctioneel blijven.
2. Het verwijderen van de disfuncties van je heup rotators (tensor fascia latae, piriformus, gluteus medius).
3. De lage buikspieren onderzoeken op restricties. Deze verwijder je het beste met een theracane of je gaat op een bal liggen en laat via je ademhaling (middenrif) de restricties verwijderen.
4. Restricties in de transversus abdominus en quadratus lumborum onderzoeken en verwijderen.
5. Doordat de gluteus maximus niet correct functioneert moesten de hamstrings compenseren en is de kans groot dat ook deze overbelast zijn. Wederom hier restricties onderzoeken en verwijderen door fascia manipulatie.
6. Wanneer je femur (en dus je voeten) in een neutrale stand ver naar buiten stond voordat je aan dit programma begon dan is nu het moment aangebroken om de adductoren (binnenkant been) te onderzoeken op restricties en deze te verwijderen.
7. Tot slot controleer je de mobiliteit van je enkels en voeten. Op de foto kon ik hier geen uitspraak over doen daar de persoon schoenen aan had. Ik adviseer je met name te kijken naar de dorsi-flexie van de enkel. Wanneer deze beperkt is krijg je geheid problemen in je bekken wanneer je diep gaat squatten.
B. Opnieuw programmeren (release) van het middenrif, thoracale en cervicale wervelkolom.
1. Wanneer het bekken weer in een neutrale positie is komen te staan zal de extensie van het lumbale deel van de wervelkolom verminderen en dus minder spanning krijgen. De multifidi t.p.v. het sacrum kan nog flink wat rest spanning hebben daar een overspannen piriformis van de femur naar het sacrum loopt. Tevens weer onderzoeken en verwijderen van restricties. Hiervoor kun je het beste een peanut (lacrosse ballen) of gemini van rogue gebruiken.
2. Bovenste buikspieren zullen gegarandeerd vol met restricties zitten en trekken de ribbenkast naar beneden. Restricties opsporen en verwijderen.
3. Doordat de bovenste buikspieren disfunctioneel zijn en je schouders naar voren worden getrokken komt de serratus anterior in een verkorte positie te staan. Deze spier zit vast aan de bovenste 8 ribben en legt daardoor ernstige restricties op aan je ademhalingsfunctie. Om je ribbenkast volledig te kunnen uitzetten zullen deze spieren het vermogen moeten hebben volledig te kunnen oprekken. Restricties onderzoeken en verwijderen.
4. Doordat de schouders naar voren komen, staan de pectoralis tevens in een verkorte positie. Dit heeft tot gevolg dat deze spier de schouder constant naar voren zal trekken. Combineer dit met zware trainingen van deze spier en je creëert tevens een over ontwikkeling waardoor het schoudergewricht instabiel zal worden en chronische pijnklachten zullen ontstaan. Bij mensen met disfunctionele pectoralis zie je de handpalmen naar achter gericht staan. Loop de gehele spier af en verwijder de restricties.
5. Het naar voren ronden van het bovenlichaam heeft tevens invloed op de latissimus dorsi. Dit is een zeer grote sterke spier en in verkorte toestand zal het je thoracale wervelkolom beperken weer in de neutrale positie terug te keren. Deze spier zit vast aan humerus en een enorme fascia plaat bij je onderrug. Deze plaat loopt kruislings door naar je gluteus en dus zullen restricties in beide gebieden elkaar negatief beïnvloeden. Met name het looppatroon van een mens zal disfunctioneel worden bij restricties in deze spier. Liggen op een rubber bal (lacrosse bal bijvoorbeeld) of een theracane zijn ideaal om restricties in deze spier te verwijderen.
6. Nu komen we aan bij de nekspieren waaraan veel mensen chronische pijnklachten ondervinden. Begin niet aan deze spieren voordat alle voorgaande stappen met succes zijn afgewerkt. De scaneli en de sternocleidomastoid zijn een van de meest stress gevoelige spieren waar mensen last van kunnen hebben. De scaleni vindt oorsprong in de cervicale wervels (C2 tot C7) en de bovenste ribben. Een verkorte toestand van deze spieren zal het hoofd naar voren trekken. Bij een oppervlakkige ademhaling wordt deze spier tevens overbelast omdat het hierbij een ondersteunende functie heeft. Daar de onderliggende structuren (middenrif) disfunctioneel zijn zal een diepe ademhaling onmogelijk zijn en ontstaat hier een vicieuze cirkel. De sternocleidomastoid zit vast aan je schoudergordel en aan je schedel net onder je oor en is onderdeel van de anterior fascia meridiaan. Daar de fascia onderin deze meridiaan disfunctioneel is en je lichaam naar beneden trekt zal dit tevens een verhoogde spanning in dit deel van de fascia genereren. Disfuncties aan deze kleine spieren zijn enorm vervelend en kunnen een zeer negatieve uitwerking hebben op de kwaliteit van je leven.
7. De bovenste trapezium zal erg overbelast raken bij het naar voren komen van de cervicale wervels en het hoofd. Het gewicht van het hoofd welke naar voren staat zal voor een groot deel door deze spier gedragen worden. Deze spier komt daardoor nooit tot rust en het midden en lage deel van de trapezium kan geen ondersteunende functie bieden in deze stand van het hoofd. Zodra het hoofd weer recht boven de schouders en het bekken staat zal deze spier tot rust kunnen komen. Vandaar dat het verwijderen van restricties in deze spier onderaan de prioriteit lijst komt te staan. Helaas zorgt deze spier samen met de nek spieren voor de meeste pijnklachten.
8. Tot slot de levator scapulae. Ook deze spier heeft flink wat te voorduren gehad in de disfunctionele toestand waarin het lichaam zich verkeerde. Het verwijderen van de resterende restricties zal het schouderblad niet meer omhoog trekken en daardoor helpen het schouderblad naar een stabiele positie te brengen.
Naast release is re-tension net zo belangrijk om het lichaam weer in een functionele posture te krijgen. Ze zijn allebei noodzakelijk en kunnen in dit proces niet zonder elkaar. De re-tension van de delen in het lichaam die in een sluimerstand verkeren dient gelijktijdig gestart te worden met de release. In het begin is het nog niet noodzakelijk alle re-tension stappen te volgen daar bepaalde delen zich richten op de bovenste structuren van het lichaam.
De neutrale staande positie van het lichaam is de optimale houding die men kan aannemen. Een lichaam wat in staat is deze houding aan te nemen heeft een uitgangspositie gecreëerd waarin het op functionele wijze kan bewegen. Een lichaam in balans is tevens efficiënt in energie verbruik en zal ook op een efficiëntere wijze bewegen. Elke powerlifter weet bijvoorbeeld dat je niet alleen sterk moet zijn om zware gewichten op te kunnen tillen maar dat de beweging optimaal moet worden uitgevoerd. Onlangs vernam ik dat een flamingo op een poot kan blijven staan zelfs wanneer deze overleden is. Dit toont aan dat een flamingo extreem efficiënt met zijn energie omgaat en volledig in balans is daar zijn myofasciale systeem niet hoeft te compenseren om balans te realiseren.
Een synchrone activatie van de transversus abdominus (TVA), bekken bodem en thoracale wervelkolom spierstelsel zijn noodzakelijk om een stabiele posture te realiseren. Juist deze drie myofasciale structuren bevinden zich in een sluimerstand door de levensstijl van de westerse mens. Het verwijderen van restricties maakt het mogelijk om deze drie cruciale structuren weer te her-activeren. Hiervoor is re-tensioning noodzakelijk en dus dienen we het lichaam opnieuw te programmeren. Vergeet niet dat we biologische machines zijn die input nodig heeft om verandering in lichaam tot stand te brengen. Hiervoor zijn oefeningen nodig die het lichaam als een systeem benaderen (holistisch) en niet met krachtoefeningen verward moeten worden. Bij het her-programmeren van het lichaam is het belangrijk om te realiseren dat aangeleerd gedrag dit proces kan verstoren. Een baby ontwikkeld zich volgens een voorspelbaar patroon en doet alles in kleine stapjes. Voordat een baby kan lopen moet deze eerst leren tijgeren en kruipen. Omdat wij al deze vaardigheden reeds bezitten maar helaas niet altijd door hebben dat hierin disfuncties zijn ontstaan, overschatten we vaak de functionaliteit van ons lichaam. Het is daarom belangrijk om oefeningen te kiezen die eenvoudig zijn uit te voeren en zich specifiek richten op het activeren van de juiste spieren.
C. Opnieuw programmeren (re-tension) van het bekken, thoracale wervelkolom en transversus abdominus.
1. We starten bij het bekken omdat het bekken de basis is van waaruit de wervelkolom wordt gestabiliseerd. De gluteus maximus dient zijn primaire functie weer op te pakken. Deze spier kan via een hip bridge weer geactiveerd worden echter ontraad ik iedereen deze oefening hiervoor te gebruiken om ons doel te bereiken. De positie waarin het lichaam zich verkeerd tijdens deze oefening is niet functioneel. Als we streven naar het realiseren van staande posture in balans dan dienen we de activatie van deze spieren vanuit deze houding te realiseren. De aanwezige knieflexie tijdens het activeren van de gluteus maximus in de hipbridge is niet functioneel daar er in de staande positie geen spraken is van knieflexie. De hipbridge zou dus een disfunctie in het myofasciale en het zenuw systeem van ons lichaam programmeren. De oefening die geen disfuncties in ons lichaam zal programmeren is de standing bridge. De standing bridge is naast het activeren van de gluteus tevens de perfecte oefening om de samenwerking tussen de TVA en de spieren rondom de thoracale wervels te programmeren. Ik zal nu niet ingaan op de juiste uitvoering van deze oefening. Deze wil ik later best verder toelichten wanneer hier behoefte aan is.
2. Ademhaling is de basis voor alle thoracale functies. Omdat het middenrif en thoracale wervels aan elkaar verbonden zijn beïnvloeden deze elkaar. Elke keer wanneer lucht via het middenrif wordt ingeademd ontstaat er directe spanning wat de thoracale wervelkolom tot extensie stimuleert. Dit alles is echter alleen mogelijk wanneer de onderliggende structuren van het middenrif voldoende ondersteuning bieden. Zodra de bovenste buikspieren het sternum omlaag trekken door aanwezige restricties beperkte dit de bewegelijkheid en dus de functie van het middenrif. Het is af te raden de volgende ademhalingsoefeningen te doen wanneer de bovenste buikspieren nog niet een release hebben gehad. De buikademhaling kan namelijk meer kwaad dan goed doen wanneer het lichaam geen structureel balans heeft. Alle oefeningen die we doen hebben als doel het lichaam weer functioneel te krijgen, zonder pijn. Alle gebieden waarin we re-tension tot doel hebben mogen we tevens niet rekken. Rekken heeft juist het omgekeerde als doel en kan schadelijk zijn in het herstel proces. De gluteus maximus en de lage buikspieren willen we dus juist niet rekken. Aanvullend op de buikademhaling gaan we de volledige ademhaling trainen. Deze oefening ziet er als volgt uit. Volledig uitademen, buikademhaling , borst ademhaling. Ook deze oefeningen wil ik later verder toelichten wanneer daar behoefte aan is.
3. Een zeer eenvoudig uit te voeren thoracale oefening is de wall retraction. De muur helpt namelijk je lichaam in de juiste positie te plaatsen. Je schouderbladen omlaag en naar achteren trekken tegen de muur aan. Ook de lumbale wervels tegen de muur en ellebogen. Tot slot het hoofd naar achter en kin omlaag trekken. Je moet de houding vasthouden tot je een vermoeiing in het gebied laag tussen je schouderbladen begint te krijgen. Omdat de conditie van deze spieren zeer slecht zullen zijn in het begin kan het lichaam gaan schokken bij uiterste vermoeiing. Niet zozeer het schokken maar dit vermoeiende gevolg in dit specifiek gebied is waar je naar op zoek moet gaan. Je weet dan dat je de juiste structuren activeert die re-tensioning nodig hebben.
4. De volgende oefening is de prone cobra. Zorg dat je bij deze oefening je bekken van de grond tilt zodat je een neutrale onderrug behoudt. Ook hoofd maximaal 2 cm van de grond tillen om een neutrale nekpositie te waarborgen. Deze positie vasthouden tot je een duidelijke vermoeidheid voelt laag tussen je schouderbladen.
5. Tot slot de overhead depression. Ook deze oefening kun je het beste tegen een muur uitvoeren. Schouderbladen naar achteren en omlaag trekken. Zolang je het schouderblad in deze positie houdt zal het glenohumeraal gewricht stabiel blijven en de rotator cuff zich in een veilige positie bevinden. Met je armen maak je een hoek van 90 graden waarbij je bovenarmen horizontaal en onderarmen verticaal staan t.p.v. je oren. Je hoofd trek je natuurlijk naar achteren en kin omlaag. De spanning die ontstaat in deze oefeningen mogen nooit pijnlijk worden. Is dat het geval dan is dat een indicatie dat je te vroeg met deze oefeningen bent gestart.
Slot
Bijna 7 jaar ben ik met deze materie bezig geweest waarbij ik in het begin zeer afhankelijk ben geweest van fysiotherapie omdat bij mij de kennis ontbrak om zelf mijn chronische pijnklachten weg te nemen. Helaas lukte het niemand de pijnklachten te verhelpen en ben ik tijdens die periode gewoon doorgegaan met powerlifting en strongman. De klachten werden hierdoor steeds erger en ook ondervond ik meerdere malen een terugval in krachtontwikkeling nadat ik een periode flinke progressie boekte. Dit frustreerde enorm en na de 7e terugval wist ik niet meer hoe ik verder moest. Binnen een periode van enkele maanden ging ik van 130kg bankdrukken naar het niet meer kunnen dragen van mijn dochter van 2 jaar oud. De pijnen waren niet leuk meer en het zat door heel mijn lichaam heen. Het begon enkele jaren geleden bij mijn bekken en een paar jaar later trok dit door naar mijn schouders en tot slot bij mijn onderarmen en handen. In een periode van 7 jaar had ik mijn lichaam volledig disfunctioneel gekregen en geen therapeut wist op de lange termijn een oplossing te bieden. Ik ben echter niet bij de pakken neer gaan zitten en ben veel gaan lezen/studeren over het menselijk lichaam en deze problematiek. Ik heb ook mijn kinderen bestudeert en veel van hen geleerd in hoe een nieuw mens zich ontwikkeld. Tevens ben ik mensen op straat hun houding en looppatroon gaan analyseren. Al deze zaken hebben mij bovenstaande inzichten verschaft. Sinds begin 2016 ben ik een fysiotherapeut tegen gekomen die mij op de lange termijn wilde helpen. Iemand waar ik tijdens mijn behandelingen veel mee heb kunnen sparren over alles wat ik had bestudeert. Veel geleerd van deze sessies en van de fouten die we beide in het begin maakten. Hij gaf net als mij niet op en van die fouten hebben we beiden nieuwe inzichten gekregen. Alle zaken die ik hier heb beschreven voer ik momenteel zelf ook uit. Bijna een jaar gelden ben ik daar mee begonnen en na een klein half jaar was het me gelukt de zeer ernstige disfuncties in mijn lichaam te verwijderen. Dit had tot gevolg dat na 6 jaar dagelijkse pijn de chronische pijnklachten zijn verdwenen en niet meer zijn teruggekomen. Ik kan nu weer pijnvrij functioneren maar volledig functioneel is mijn lichaam nog steeds niet. Ik constateer nog steeds compensatie gedrag t.g.v. aanwezige disfuncties.
Ik adviseer ten eerste om niet te stoppen met bewegen. Bewegen is noodzakelijk om de fascia in je lichaam in optimale conditie te houden. Realiseer je wel dat delen in je lichaam die minder beweging krijgen minder voeding en hydratie krijgen waardoor deze weefsels beschadigd kunnen raken. Voorkom repetitieve activiteiten zoals dat bij een sport het geval is. Stop echter niet met je sport maar vul deze activiteiten aan met andere activiteiten waarbij je de nadruk legt op de mobiliteit van je hele lichaam. Je zult merken dat dit de enige weg is om op de lange termijn (de rest van je leven) pijnvrij kunt blijven.
dat er ooit 1 foto gepost wordt in dit topic ...pakt 
