Welk gedeelte van m’n samenvatting klopt niet?
Alle gedeeltes, per punt:
dat je het niet handig vindt wat hij doet omdat de kans klein is dat hij wat heeft
Ik schrijf dat er een hoog risico op foutpositieven is, dat betekent niet dat de kans klein is dat hij wat heeft. Een foutpositief in dit geval betekent een bloedwaarde die afwijkt van de referentiewaarde zonder symptomen en zonder dat daar een ziektebeeld aan ten grondslag ligt. Hij kan prima wat hebben, maar dat zal veel vaker gepaard gaan met symptomen en/of niet aantoonbaar zijn in bovenstaand bloedbeeld. Ik denk dat de kans behoorlijk is dat hij wat heeft: heel veel mensen hebben wél wat (acne, ADHD, migraine, etc.).
Een hoog risico op foutpositieven is dus niet hetzelfde als dat de kans klein is dat hij wat heeft.
de “specialisten” niet goed met de uitslagen om kunnen gaan
Als het goed is doen medisch specialisten iets met de uitslagen, en niet "specialisten", wat dat precies moge zijn. In elk geval er zijn een aantal zaken die hier spelen. Ten eerste, het meten van bloedwaardes is niet iets wat perfect gaat. Bloedwaardes kunnen afwijken door afname- en laboratoriumafwijkingen. Denk aan hemolyse van de rodebloedcellen door een ongelukkige venipuncture waardoor bijv. het kaliumniveau te hoog uitslaat, kruisreactiviteit bij een immunoassay doordat een patiënt iets suppleert waardoor een testuitslag onterecht afwijkt of interferentie met een onderdeel van de testprocedure (
denk bijv. aan iemand die biotine suppleert), en simpelweg het gegeven dat een bepaalde meting, ongeacht hoe getraind de laborant is, een afwijking kent. Bij sommige bloedwaardes is deze groter dan bij andere.
Vervolgens zit je met het punt dat testuitslagen niet ondubbelzinnig gelinkt zijn aan ziektes. Puur statistisch gezien valt een paar % van de kerngezonde bevolking sowieso buiten de referentiewaardes. Er is namelijk overlap tussen gezonde en ongezonde waardes. Je moet testuitslagen dus samen met andere metingen, verrichtingen of klachten van een patiënt, interpreteren. Uiteindelijk is het kansrekening, als iemand <x>, <y> en <z> heeft, dan is de kans 99% dat hij <a> heeft. Voor aardig wat dingen zijn die kansenpercentages wat minder kristalhelder dan dit, en met name bij iemand die iets zonder aanleiding heeft laten testen is het koffiedik kijken (de specificiteit en sensitiviteit van een meting zijn sterk afhankelijk van de populatie waarin je dit doet; deze zijn niet zo denderend als iemand test zonder aanleiding). Je moet dan, om iets uit te sluiten of te bevestigen, meer aanvullend onderzoek doen - en zelfs met dat aanvullende onderzoek is het vaak lastig te zeggen hoe groot de kans, gegeven de testuitslagen, het is dat iemand iets wel of niet heeft. En dat aanvullende onderzoek kan belastend zijn voor je gezondheid (denk aan beeldvormend onderzoek waarbij straling wordt gebruikt, zoals een CT-scan). Vaak wordt trouwens het aanvullende onderzoek gedaan om een patiënt gerust te stellen; de meeste artsen doen - terecht - weinig met dit soort afwijkingen die iemand heeft gemeten zonder aanleiding.
En stel, iemand blijkt in een uitzonderlijk geval écht iets te hebben, wat naar voren kwam bij zo'n bloedtest. Hoeveel maakt dat concreet uit? Is het bijvoorbeeld iets dat behandelbaar is? En als het behandelbaar is, heeft dat altijd zin? En wat had de kans geweest dat het later symptomen zou hebben gegeven, en zo naar voren zou komen; en had dat dan nadeliger geweest t.o.v. een vroegere opsporing?
Als je kijkt naar die zogeheten 'general annual health checks' laten die je geen dag langer leven en neemt de ziektelast niet af:
https://www.bmj.com/content/345/bmj.e7191 (en de nadelen ervan worden matig tot niet gerapporteerd
)
Tot slot schrijf je:
en je het economisch niet verantwoord vindt dat hij z’n gezondheid wil monitoren
TS gaf aan dat het hem geen geld kost, ik geef aan dat dat niet helemaal klopt. Zorgkosten worden door ons allen gedragen (tenzij hij toevallig geen belasting/zvw afdraagt). Ik schrijf niet of het verantwoord is of niet, dat moet je voor jezelf uitmaken. Als iedereen dit zou doen zou ons zorgsysteem totaal onbetaalbaar worden. De kosten die daaronder vallen zijn niet alleen de bloedtests en de kosten van de arts, maar vooral ook het daaruit vloeiende vervolgonderzoek en eventueel - onterechte - overbehandeling, omdat statistisch gezien overdiagnostiek, en foutieve diagnoses, onvermijdelijk zijn.
