Dr. Worf zei:
Voor iedereen die wel eens op z'n potje Vitamines kijkt en zich afvraagd waar dat allemaal voor is...
VITAMINES
vitamines zijn organische substanties die noodzakelijk zijn om het leven in stand te houden. Ze zijn op allerlei manieren betrokken bij de vele functies van het menselijk lichaam, en niet alleen maar (zoals men in conservatieve kringen nog steeds pleegt te denken) als noodzakelijke stoffen voor de energiewinning.
Vitamines kunnen, enige uitzonderingen daargelaten, niet door het lichaam worden aangemaakt en dienen derhalve via de voeding of via voedingssupplementen te worden verkregen. Vitaminen (en andere vitale voedingsstoffen) in de vorm van supplementen kunnen de normale voeding uiteraard niet vervangen.
Hieronder vindt je een beknopt overzicht van de functies die vitamines c.q. groepen van vitamines in het algemeen in het lichaam hebben, alsmede een opsomming van de (belangrijkste) specifieke taken van iedere vitamine afzonderlijk.
Functies van vitamines in het algemeen
Wat betreft de werking die vitamines in het lichaam ontplooien kunnen een groot aantal functies worden onderscheiden:
beschikken over anti-oxidant-werking
versterken en onderhouden het afweersysteem
ontplooien een anti-stress-werking
bezitten een 'chelerende' (ontgiftende) werking
verbeteren het geheugen en optimaliseren het leerproces
bevorderen de reparatie van beschadigingen van de celkern-structuren (DNA)
versterken en onderhouden de goede werking van celwanden
bevorderen de aanmaak van groeihormonen
spelen een belangrijke rol spelen in het zuurstofgebruik door de cellen
helpen bij de aanmaak van eiwitten
beschikken over een hartbeschermende functie
helpen bij de regulering van de cholesterol-stofwisseling
gaan voortijdige veroudering tegen (excl. de groep van de anti-oxidanten)
zijn onmisbaar voor de omzetting van voedingsenergie in bio-energie
Functies van afzonderlijke vitamines
Vitamine A
houdt de huid en slijmvliezen gezond
betrokken bij het onderhoud van gezonde botten en tanden
onderhoudt het gezichtsvermogen
versterkt het afweersysteem
verbetert het bloedbeeld
bevordert en reguleert celdeling en celgroei
Bèta caroteen (pro-vitamine A)
conform vitamine A:
houdt de huid en slijmvliezen gezond
betrokken bij het onderhoud van gezonde botten en tanden
onderhoudt het gezichtsvermogen
versterkt het afweersysteem
verbetert het bloedbeeld
bevordert en reguleert celdeling en celgroei
tevens:
krachtige anti-oxidant in vetweefsel
Vitamine B1
belangrijk voor de omzetting van voedingsenergie in bio-energie (aanmaak van insuline)
belangrijk voor de goede werking van het zenuwstelsel
betrokken bij hartritme-regulatie
stimuleert de aanmaak van rode bloedcellen
Vitamine B2
belangrijk voor de omzetting van voedingsenergie in bio-energie
belangrijk als co-enzymfactor voor het anti-oxidant-systeem (vorming van glutathion)
onderhoudt de gezondheid van spieren, botten, huid, ogen en de rode bloedcellen
Vitamine B3
belangrijk voor de omzetting van voedingsenergie in bio-energie
essentiële component van energie-leverende moleculen
belangrijk voor de aanmaak van diverse hormonen
als co-enzymfactor bij vele omzettingsprocessen betrokken
speelt een rol in de cholesterolstofwisseling
verbetert de bloedcirculatie van de kleine haarvaten
onderhoudt het zenuwstelsel
houdt het spijsverteringskanaal gezond
Vitamine B5
essentieel voor de bijnierfuncties
belangrijk voor de omzetting van voedingsenergie in bio-energie
helpt bij de afbraak van vetten en cholesterol
van belang voor een goede werking van hersenen, zenuwstelsel en afweersysteem
Vitamine B6
belangrijk in de cholesterolstofwisseling
als co-enzymfactor betrokken bij vele omzettingsprocessen van aminozuren in hormonen e.d.
belangrijk voor goede werking van het afweersysteem
belangrijk voor de stofwisseling van meervoudig onverzadigde vetzuren
betrokken bij de regulering van de vochthuishouding
betrokken bij celdelingsprocessen
betrokken bij de aanmaak van de rode bloedcel
belangrijk voor de omzetting van voedingsenergie in bio- energie
heeft een gunstig effect op de zwangerschap (tegen misselijkheid en diabetes)
Vitamine B12
is noodzakelijk voor de stofwisseling van zenuwcellen
verbetert de stofwisseling van methionine (helpt bij de preventie van vaatklachten)
is noodzakelijk voor celdelingsprocessen
verbetert de eiwitstofwisseling
belangrijk voor de aanmaak van hemoglobine
bevordert de werking van het afweersysteem en de darmflora
belangrijk voor de omzetting van voedingsenergie in bio- energie
bevordert de omzetting van caroteen in vitamine A
verbetert de kwantiteit en kwaliteit van sperma
PABA
draagt bij aan onderhoud van de gezondheid van huid, haar en nagels
verbetert de gezondheid van het darmstelsel en de darmperistaltiek
fungeert in de huid als filter tegen UV-straling
betrokken bij de werking van afweercellen
Foliumzuur
essentieel voor de celdelingsprocessen (van belang tijdens de zwangerschap)
bevordert lactatie
betrokken bij de stofwisseling van eiwitten en vetten
noodzakelijk voor aanmaak van rode bloedcellen
stimuleert de vorming van maagzuur
helpt de hersenstofwisseling
helpt de leverfunctie
belangrijk voor goede werking van het afweersysteem
Biotine
belangrijk voor de stofwisseling van eiwitten en vetten
onderhoudt de gezondheid van haar en nagels
belangrijk voor de darmflora
Choline
belangrijke emulgator (houdt vetten, waaronder cholesterol, in oplossing in het bloed)
essentieel voor de aanmaak van acetylcholine (hormoon voor geheugen- en concentratiefuncties)
belangrijk voor goede werking van het zenuwstelsel
essentieel voor de aanmaak van lecithine
belangrijk voor de gezondheid van lever en nieren
Inositol
een van de grondstoffen voor de aanmaak van hersencellen
belangrijk voor de haargroei
verbetert stress-beheersing
stimuleert de darmperistaltiek
nodig voor de groei en ontwikkeling van beenmerg- en darmwandcellen
belangrijk voor de lever
Vitamine C
belangrijkste anti-oxidant in waterige delen van het lichaam
essentieel voor collageenbouw
zeer belangrijk voor het afweersysteem, verhoogt de activiteit van witte bloedlichaampjes. Daarnaast kan het rechtstreeks sommige virussen, waaronder het verkoudheidsvirus, uitschakelen
essentieel voor de aanmaak van adrenaline en andere hormonen
remt de vorming van nitrosamines
belangrijk voor ijzeropslag en -transport
betrokken bij calciumstofwisseling
werkt vochtafdrijvend, hetgeen gunstig is voor de bloeddruk
heeft een ontgiftende werking,
stimuleert de omzetting van cholesterol in galzuur
door Vitamine-C hergebruik van in het lichaam beschikbare Vitamine-E. Daarom is een C/E combinatie suppletie belangrijk
beperking schade door Aspirine, neem Vitamine-C tegelijk met
Aspirine
Bioflavonoïden (inclusief flavonen, flavonolen, anthocyanidinen, e.a.)
versterken vele functies van vitamine C
verbeteren vitamine C-stofwisseling
versterken het anti-oxidantsysteem, vaak op specifieke locaties
Vitamine D3 (cholecalciferol)
essentieel voor aanmaak en onderhoud van botten en gebit
heeft een regulerende werking op hartritme en zenuwstelsel
betrokken bij de regulering van de bloedviscositeit
Vitamine E
belangrijkste anti-oxidant in vetweefsel (ondermeer celwanden)
voorkomt vorming van ongewenste bloedstolsels
verbetert de doorbloeding
bevordert de celademhaling
remt littekenvorming
Vitamine K1 (phytonadion)
nodig voor de aanmaak van stoffen die betrokken zijn bij het bloedstollingsproces
belangrijk voor een goede leverfunctie
betrokken bij de aanmaak van botcellen
betrokken bij de regulering van de menstruatie-cyclus
MINERALEN
Functies van mineralen en spoorelementen in het algemeen
Ten aanzien van de functies van mineralen en spoorelementen zijn een drietal groepen te onderscheiden:
als materiaal voor vorming van botten en tanden (bijvoorbeeld calcium, fosfor, magnesium)
als co-enzymfactor (in allerlei enzymen, waaronder anti-oxidant enzymen)
als regelaar voor evenwicht, hoeveelheid en samenstelling van lichaamsvloeistoffen
Functies van afzonderlijke
mineralen en spoorelementen
Calcium
heeft een gunstig effect op de bloeddruk
is betrokken bij het bloedstollingsproces
onmisbaar voor de bouw van botten en tanden
speelt een rol in de overdracht van zenuwimpulsen
helpt de hartfunctie
betrokken bij de regulering van het zuur/base-evenwicht
Magnesium
speelt een belangrijke rol in de cholesterolstofwisseling
helpt bij de vorming van DNA
betrokken bij de aanmaak van hormonen
belangrijk in de energieproductie
heeft een positief effect op de prostaat
ontkrampt spierweefsel
betrokken bij de opbouw van tanden en botten
heeft een ontspannende werking bij fysieke stress
betrokken bij de regulering van het zuur/base-evenwicht
speelt een rol in de overdracht van zenuwimpulsen
Kalium
betrokken bij de regulatie van de bloedsuikerspiegel
draagt bij aan een normaal hartritme
essentieel voor regulering van de vochthuishouding
heeft een gunstig effect op het zenuwstelsel
betrokken bij de regulering van het zuur/base-evenwicht
Selenium
belangrijke component van het anti-oxidantsysteem
heeft een gunstig effect op de bloeddruk
versterkt het afweersysteem
helpt het voortplantingsmechanisme van de man
speelt een belangrijke rol in de vorming van co-enzym Q1O (een stof die essentieel is bij de omzetting van voedingsenergie in bio-energie)
van belang voor de afvoer van giftige metalen uit het lichaam
Zink
belangrijk voor het afweersysteem
belangrijke component van het anti-oxidantsysteem
van belang voor de synthese van DNA
betrokken bij de aanmaak van verschillende hormonen, waaronder insuline
betrokken bij de koolhydraatstofwisseling
van belang voor de energieproductie
onmisbaar voor de werking van de prostaat
belangrijk voor de goede werking van reuk- en smaakzintuigen
helpt de wondgenezing
Mangaan
belangrijke component van het anti-oxidantsysteem
reguleert de bloedsuikerspiegel
belangrijk voor de vorming van botten en kraakbeen
betrokken bij de vorming van vetzuren
heeft een aandeel in de vorming van hormonen
speelt een rol in de energieproductie
Chroom
speelt een belangrijke rol in de vorming van vetzuren en HDL-cholesterol
betrokken bij de koolhydraatstofwisseling
reguleert de opname van insuline door lichaamscellen.
IJzer
betrokken bij de eiwitstofwisseling
speelt een rol in de energieproductie
noodzakelijk voor de aanmaak van hemoglobine
component van het anti-oxidantsysteem
Koper
belangrijk voor de eiwitstofwisseling
speelt een rol in de energieproductie
noodzakelijk voor de aanmaak van hemoglobine
belangrijk voor de opname van ijzer
component van het anti-oxidantsysteem
Jodium
essentieel voor de schildklierfunctie
optimaliseert de opname van koolhydraten
stimuleert de vorming van HDL-cholesterol
Strontium
speelt een rol in de botmineralisering
Borium
helpt bij de regulering van de bloedstolling
betrokken bij de opname van calcium
versterkt de werking van de celmembraan
Molybdeen
belangrijk voor de koperstofwisseling
nodig voor de vorming van nucleïnezuur
gaat tandcariës tegen
verbetert de ijzerstofwisseling
Vanadium
speelt een belangrijke rol in de vorming van bot- en kraakbeencellen
betrokken bij de cholesterol-stofwisseling
betrokken bij aanmaak en onderhoud van tanden
Lithium
bevordert de stabiliteit van celmembranen
stimuleert de vorming van regulatiestoffen (prostaglandines e.d.)
Rubidium
heeft een gunstig effect op het bioritme
helpt de celdifferentiatie
betrokken bij het transport van mineralen
Germanium
stimuleert het afweersysteem (met name de afweer tegen virussen)
verbetert de zuurstofvoorziening van de cellen
vertoont sterke anti-oxidant werking
verwijdert zware metalen uit het lichaam
beschermt tegen koolmonoxidevergiftiging
alleen de verbinding germanium-sesquioxide (ook wel Ge-Oxy 132 genoemd) is veilig in gebruik
De volgende mineralen hebben eveneens nuttige functies in het lichaam, maar worden slechts zelden aan voedingssupplementen toegevoegd, omdat de basale voeding doorgaans al teveel van deze mineralen bevat.
Chloor
helpt bij het in stand houden van het zuur-base-evenwicht
betrokken bij de regulering van het osmotisch evenwicht
activeert de lever t.b.v. de ontgifting
betrokken bij de distributie van hormonen
onderhoudt de gezondheid van gewrichten en pezen
helpt de longen bij uitscheiding van kooldioxide
Fosfor
belangrijk voor het gezond houden van botten en tanden
betrokken bij de overdracht van zenuwimpulsen
betrokken bij processen m.b.t. celdeling en reproductie
Natrium
essentieel voor regulering van de vochthuishouding
betrokken bij de regulering van het zuur/base-evenwicht
betrokken bij de spiercontractie
stimuleert de maagzuurproductie.
