Omdat ik alleen maar goede berichten over zink krijg te zien bij dit produkt, wil ik jullie er op wijzen dat er ook negatieve berichten zijn. Wel jammer dat die niet bij het betreffende sticky zijn meegenomen. Nu lijkt het meer op reclame...
Er is bij de normale burger een zinktekort. Althans dat wordt gesteld. De meeste bodybuilders hierzo gebruiken whey-eiwitten of shakes met toegevoegde vitaminen, mineralen.(en dus zink). Een tekort bij deze groep is erg klein.
Teveel zink > 30 mg/dag (dus niet uit je pil, maar in je voeding zit ook zink, vooral in vlees en zuivel) zorgt voor minder ijzer... --> bloedarmoede, zwakte...
echter een tekort aan zink is slecht voor de prostaat, een teveel ook
Weet wat u slikt.
SunTzu, apotheker i.o
Bron: ergogenics.com (bekijk de onderzoeken voor details, via pubmed.com of embase.com)
Leesvoer:
Bewijs werking zinksupplement ZMA nergens te vinden
Bedrijven hypen het zinksupplement ZMA als nooit tevoren. ZMA, dat beter opneembare zink bevat, verhoogt de afgifte van testosteron. Zegt de industrie.
Uit het beschikbare onderzoek kun je echter niet afleiden dat zink de testosteronspiegel verhoogt. Goed, mannen met een wat hogere zinkspiegel hebben een wat hoger testosteron dan mannen met een lage zinkspiegel. Maar dan hebben we het over 'natuurlijke' zinkspiegels, die niet door suppletie zijn veroorzaakt. Waarschijnlijk hebben de mannen met een hoger concentratie zink in hun bloed een andere levensstijl dan de mannen met minder zink - en is het de totale levensstijl die de hogere testosteronspiegel veroorzaakt.
Ja, er zijn studies verricht naar mannen die bloedtransfusies moeten ondergaan. Zij kregen door extra zink hoger testosteronspiegels en meer zin in coïtus. Maar daarbij ging het om mannen die, waarschijnlijk door hun ziekte, ongezond lage zinkspiegels hadden. En ook bij hen werkte zink niet altijd.
En ja, de industrie beweert dat er studies zijn die de werking van ZMA bewijzen. In advertenties zeggen de makers van ZMA dat Lorrie Brilla in 1999 een onderzoek heeft gepubliceerd waaruit blijkt dat sporters die ZMA gebruiken 250 procent meer kracht ontwikkelen, dertig procent meer testosteron aanmaken en een hoger IGF-1 spiegel hebben. Die studie zou in 1999 zijn gepubliceerd in de Medicine and Science in Sports and Exercise.
Pubmed heeft alle edities van Medicine and Science in Sports and Exercise in zijn bestand maar kent geen studies van Brilla uit 1999 naar welk zinksupplement dan ook. Of de industrie zuigt de hele Brillastudie uit zijn duim, of Brilla heeft een brief geschreven die het blad heeft afgedrukt. Het kan ook een aankondiging zijn van een symposium, waarbij dan abstracts worden afgedrukt van presentaties. Maar dat is nog geen publicatie die door andere wetenschappers tegen het licht is gehouden.
Hoe dan ook, de industrie liegt. Niks nieuws onder de zon.
1. Hartoma R. Serum testosterone compared with serum zinc in man. Acta Physiol Scand 1977 Nov;101(3):336-41. [PubMed]
2. Antoniou LD, Shalhoub RJ, Sudhakar T, Smith JC Jr. Reversal of uraemic impotence by zinc. Lancet 1977 Oct 29;2(8044):895-8. [PubMed]; Mahajan SK, Abbasi AA, Prasad AS, Rabbani P, Briggs WA, McDonald FD. Effect of oral zinc therapy on gonadal function in hemodialysis patients. A double-blind study. Ann Intern Med 1982 Sep;97(3):357-61. [PubMed]
3. Brook AC, Johnston DG, Ward MK, Watson MJ, Cook DB, Kerr DN. Absence of a therapeutic effect of zinc in the coïtusual dysfunction of haemodialysed patients. Lancet 1980 Sep 20;2(8195 pt 1):618-20. [PubMed]
4. Bijvoorbeeld: ZMA. Bodyandfitness.com. [Link niet meer beschikbaar] ZMA. Bodybuilding.com. [Link]
1 4 - 1 0 - 2 0 0 3
Dopingonderzoeker Yesalis: ZMA is een rookgordijn
,,Al sinds Mark McGwire zeg ik dat sporters creatine, androstenedione en andere supplementen gebruiken als rookgordijn, om te verbergen hoe ze werkelijk aan hun spiermassa komen'', zegt Charles Yesalis, dopingonderzoeker aan Penn State University. ,,Ze zeggen: ik gebruik nu dit-en-dat supplement, maar in feite zijn hun spierbundels het werk van anabolen.''
En dat is met ZMA waarschijnlijk ook gebeurd, zegt Yesalis. ,,Ik ken Victor Conte, de bedenker van ZMA, niet. Ik hoorde voor het eerst van hem toen zijn bedrijf bezoek kreeg van de politie. Maar dat zegt niets. De werkelijke goeroes ken je niet. Die opereren far below the radar screen.''
Yesalis deed zijn uitspraken in de Amerikaanse krant Mercury News. In hetzelfde artikel kwam ook supplementenonderzoeker Richard Kreider aan het woord. Voor een distributeur van SMA onderzoekt hij nu de effectiviteit van het supplement. De distributeur is vooral geïnteresseerd in het aantal mensen dat baat heeft bij ZMA. Reageert iedereen zo dramatisch op ZMA als de sporters in het onderzoek van Lorrie Brilla? Dat wil Kreider wel eens weten.
Brilla's studie legde het bedrijf van Conte geen windeieren. In 1998 verkocht Conte jaarlijks nog voor 75.000 dollar. Nadat Brilla zijn studie in 2000 afrondde liep dat op tot 1,8 miljoen dollar.
Brilla is terughoudend. ,,Het was maar één studie'', zegt hij. ,,Eén studie kan een product niet maken of breken, al kunnen de reclamemensen de resultaten de informatie uit het onderzoek manipuleren.''
Pete Carey, Mark Emmons. Focus is on form that aids athletes. The Mercury News, 12-10-2003.
2 5 - 0 9 - 2 0 0 3
Resultaten ZMA-onderzoek verkregen door doping
De bijna drie keer zo snelle toename in kracht die onderzoekers vonden bij gebruikers van het zinksupplement ZMA zijn het gevolg van doping - en niet van het supplement. Dat zegt de Zwitserse voedingswetenschapper Christof Mannhart van het Bundesamt für Sport in een interview met de Neue Züricher Zeitung.
,,Alleen met zink en magnesium kun je nooit zulke resultaten bereiken'', aldus Mannhart. Volgens hem deugt het onderzoek niet, dat overigens mede door de maker van het supplement, Victor Conte, is opgezet. Mannhart noemt de studie en de ophef over het supplement 'een afleidingsmanoeuvre'. De resultaten zijn het gevolg van toediening van testosteron en groeihormoon, niet van suppletie - als ze niet verzonnen zijn.
De proefpersonen hadden, volgens de studie - die overigens nooit is gepubliceerd, al beweert de industrie anders - een verhoogde testosteronspiegel van dertig procent.
Enkele weken geleden viel de Amerikaanse overheid binnen in het bedrijf van Victor Conte, Balco Laboratories, op zoek naar papieren, doping en drugs. Wat daar uit is gekomen, is nog steeds niet duidelijk - behalve dan dat het om een grote zaak gaat, en dat de ophef rond ZMA waarschijnlijk was bedoeld als een smoke screen voor een grootschalige handel in verboden middelen. Officieel bood Balco atleten bloedtests om 'deficienties' op te sporen - en vervolgens 'supplementen' om de gevonden tekorten te compenseren.
1. Remo Geisser. Kelli und die Muskelmacher. Die Neue Zuricher Zeitung, 14-9-2003.
1 6 - 1 1 - 2 0 0 3
Alweer: Balco gebruikte ZMA als rookgordijn
Sinds footballspeler Bill Romanowski met Victor Conte in contact kwam noemen zijn vrienden hem 'de supplementengoeroe' - eigenlijk vooral omdat hij overal opduikt met een koffertje supplementen. Maar zitten daar alleen maar supplementen in? In de dopingzaak rond Contes bedrijf Balco duikt Romanowski's naam weer op. Als een oud gerechtelijk dossier op het bureau van een Amerikaanse krant belandt.
Dat dossier gaat over een zaak die in 1999 speelde. Agenten verdachten dezelfde Romanowski toen van een kleinschalige fraude in dieetpillen, die hij op andermans naam zou bemachtigen. Als de politie langskomt vinden de agenten een merkwaardig flesje in de diepvries. Romanowksis vrouw zegt dat haar man zijn knie daarmee injecteert. Het is testosteron, zegt ze eerst. Later trekt ze dat terug. Het is groeihormoon, zegt ze dan. Haar man had dat van Balco gekregen.
Met die zaak wordt het uiteindelijk niks. De rechter vindt dat de agenten buiten hun boekje zijn gegaan. Ze hebben zonder goede aanleiding rondgesnuffeld in Romanowskis huis. Omdat toen ook allerlei verklaringen zijn afgelegd acht de rechter het bewijsmateriaal 'ontoelaatbaar'.
Conte legt nog een verklaring af. Nee, het ging helemaal niet om HGH. Het ging om het mirakelsupplement ZMA, dat op wonderbare wijze het testosteron verhoogt - aldus Conte. De vrouw van de footballspeler was in de war geweest. Dat je ZMA niet injecteert, daarover zwijgt Conte.
De agenten praten ook nog met Martin Harrison, een teamgenoot van Romanowski. ,,Romanowski heeft geprobeerd me aan de pillen te krijgen'', schrijft hij in een verklaring. ,,Hij had het vaak over wat je als blanke moet doen om overeind te blijven in een door zwarten gedomineerde sport. Hij had het over speed, anabolen en groeihormonen. En over vitamines en mineralen.''
1. Mark Fainaru-Wade, Lance Williams. Athlete's '99 link to Balco. The San Francisco Chronicle, 16-11-2003.
2. Romanowski acquitted after same-day deliberations. AP, 29-6-2001.
0 9 - 0 5 - 2 0 0 3
Overdosis zink maakt ziek
Zieke nieren, bloedarmoede en een kopertekort. Dat kreeg een 39-jarige vrouw die een jaar lang dagelijks twee gram zinkgluconaat had gebruikt. De symptomen verdwenen nadat ze stopte met het supplement.
Volgens de Amerikaanse onderzoeker die het geval heeft beschreven moeten artsen, als ze patiënten krijgen met merkwaardige symptomen, expliciet vragen of ze supplementen gebruiken. Zware doseringen zink zijn populair onder mensen met huidproblemen en verkoudheid.
Dieronderzoekers hebben bij proefdieren, die grote hoeveelheden zink kregen, kapotte nieren en beschadigingen aan de alvleesklier gevonden.
Hein MS. Copper deficiency anemia and nephrosis in zinc-toxicity: a case report. S D J Med 2003 Apr;56(4):143-7. [PubMed]
0 7 - 0 8 - 2 0 0 3
Zinksupplementen doden bloedcellen
Canadese artsen hebben een geval beschreven van een 19-jarige vrouw die door fors gedoseerde zinksupplementen last kreeg van cytopenia: het afsterven van witte en rode bloedcellen. De vrouw slikte de supplementen omdat ze door een erfelijke ziekte ijzerafzettingen in haar hersenen had.
In de onderstaande tabel zie je wat het supplement teweegbracht. Leukocyten zijn witte bloedcellen; neutrofielen zijn witte bloedcellen die dood weefsel opruimen en parasieten doden; lymfocyten zijn witte bloedcellen die antistoffen aanmaken; reticulocyten zijn nog niet helemaal ontwikkelde rode bloedcellen. [Tabel]
Nu gebruikte de vrouw vijf jaar lang gemiddeld 120 milligram zink per dag. Dat is veel. Daar nam ze echter extra koper bij om te voorkomen dat het zink de koper verdrong. Dat lukte niet, zoals je ziet in de tabel.
Dat kopertekort is waarschijnlijk een belangrijke factor geweest in de celsterfte, denken de onderzoekers. Het was bijna onvermijdelijk dat die sterfte optrad, want een verhoogde inname van zink zorgt ervoor dat het lichaam meer metallothioneïne aanmaakt. Die stof bindt zink, maar vooral koper.
Er zijn gevallen bekend, schrijven de onderzoekers, waarin beduidend lager doses zink tot cytopenia door kopertekort hebben geleid. Artsen hebben het verschijnsel in ieder geval gevonden bij een supplementengebruiker die zeven maanden slechts 29 milligram zink slikte.
De celsterfte was in het beschreven geval trouwens omkeerbaar. Toen de vrouw het gebruik staakte was ze binnen acht maanden weer hersteld.
Julie Irving, Andre Mattman, Gillian Lockitch, Kevin Farrell, Louis Wadsworth. Element of caution: a case of reversible cytopenias associated with excessive zinc supplementation. CMAJ o July 22, 2003; 169 (2). [Link]
Er is bij de normale burger een zinktekort. Althans dat wordt gesteld. De meeste bodybuilders hierzo gebruiken whey-eiwitten of shakes met toegevoegde vitaminen, mineralen.(en dus zink). Een tekort bij deze groep is erg klein.
Teveel zink > 30 mg/dag (dus niet uit je pil, maar in je voeding zit ook zink, vooral in vlees en zuivel) zorgt voor minder ijzer... --> bloedarmoede, zwakte...
echter een tekort aan zink is slecht voor de prostaat, een teveel ook
Weet wat u slikt.
SunTzu, apotheker i.o
Bron: ergogenics.com (bekijk de onderzoeken voor details, via pubmed.com of embase.com)
Leesvoer:
Bewijs werking zinksupplement ZMA nergens te vinden
Bedrijven hypen het zinksupplement ZMA als nooit tevoren. ZMA, dat beter opneembare zink bevat, verhoogt de afgifte van testosteron. Zegt de industrie.
Uit het beschikbare onderzoek kun je echter niet afleiden dat zink de testosteronspiegel verhoogt. Goed, mannen met een wat hogere zinkspiegel hebben een wat hoger testosteron dan mannen met een lage zinkspiegel. Maar dan hebben we het over 'natuurlijke' zinkspiegels, die niet door suppletie zijn veroorzaakt. Waarschijnlijk hebben de mannen met een hoger concentratie zink in hun bloed een andere levensstijl dan de mannen met minder zink - en is het de totale levensstijl die de hogere testosteronspiegel veroorzaakt.
Ja, er zijn studies verricht naar mannen die bloedtransfusies moeten ondergaan. Zij kregen door extra zink hoger testosteronspiegels en meer zin in coïtus. Maar daarbij ging het om mannen die, waarschijnlijk door hun ziekte, ongezond lage zinkspiegels hadden. En ook bij hen werkte zink niet altijd.
En ja, de industrie beweert dat er studies zijn die de werking van ZMA bewijzen. In advertenties zeggen de makers van ZMA dat Lorrie Brilla in 1999 een onderzoek heeft gepubliceerd waaruit blijkt dat sporters die ZMA gebruiken 250 procent meer kracht ontwikkelen, dertig procent meer testosteron aanmaken en een hoger IGF-1 spiegel hebben. Die studie zou in 1999 zijn gepubliceerd in de Medicine and Science in Sports and Exercise.
Pubmed heeft alle edities van Medicine and Science in Sports and Exercise in zijn bestand maar kent geen studies van Brilla uit 1999 naar welk zinksupplement dan ook. Of de industrie zuigt de hele Brillastudie uit zijn duim, of Brilla heeft een brief geschreven die het blad heeft afgedrukt. Het kan ook een aankondiging zijn van een symposium, waarbij dan abstracts worden afgedrukt van presentaties. Maar dat is nog geen publicatie die door andere wetenschappers tegen het licht is gehouden.
Hoe dan ook, de industrie liegt. Niks nieuws onder de zon.
1. Hartoma R. Serum testosterone compared with serum zinc in man. Acta Physiol Scand 1977 Nov;101(3):336-41. [PubMed]
2. Antoniou LD, Shalhoub RJ, Sudhakar T, Smith JC Jr. Reversal of uraemic impotence by zinc. Lancet 1977 Oct 29;2(8044):895-8. [PubMed]; Mahajan SK, Abbasi AA, Prasad AS, Rabbani P, Briggs WA, McDonald FD. Effect of oral zinc therapy on gonadal function in hemodialysis patients. A double-blind study. Ann Intern Med 1982 Sep;97(3):357-61. [PubMed]
3. Brook AC, Johnston DG, Ward MK, Watson MJ, Cook DB, Kerr DN. Absence of a therapeutic effect of zinc in the coïtusual dysfunction of haemodialysed patients. Lancet 1980 Sep 20;2(8195 pt 1):618-20. [PubMed]
4. Bijvoorbeeld: ZMA. Bodyandfitness.com. [Link niet meer beschikbaar] ZMA. Bodybuilding.com. [Link]
1 4 - 1 0 - 2 0 0 3
Dopingonderzoeker Yesalis: ZMA is een rookgordijn
,,Al sinds Mark McGwire zeg ik dat sporters creatine, androstenedione en andere supplementen gebruiken als rookgordijn, om te verbergen hoe ze werkelijk aan hun spiermassa komen'', zegt Charles Yesalis, dopingonderzoeker aan Penn State University. ,,Ze zeggen: ik gebruik nu dit-en-dat supplement, maar in feite zijn hun spierbundels het werk van anabolen.''
En dat is met ZMA waarschijnlijk ook gebeurd, zegt Yesalis. ,,Ik ken Victor Conte, de bedenker van ZMA, niet. Ik hoorde voor het eerst van hem toen zijn bedrijf bezoek kreeg van de politie. Maar dat zegt niets. De werkelijke goeroes ken je niet. Die opereren far below the radar screen.''
Yesalis deed zijn uitspraken in de Amerikaanse krant Mercury News. In hetzelfde artikel kwam ook supplementenonderzoeker Richard Kreider aan het woord. Voor een distributeur van SMA onderzoekt hij nu de effectiviteit van het supplement. De distributeur is vooral geïnteresseerd in het aantal mensen dat baat heeft bij ZMA. Reageert iedereen zo dramatisch op ZMA als de sporters in het onderzoek van Lorrie Brilla? Dat wil Kreider wel eens weten.
Brilla's studie legde het bedrijf van Conte geen windeieren. In 1998 verkocht Conte jaarlijks nog voor 75.000 dollar. Nadat Brilla zijn studie in 2000 afrondde liep dat op tot 1,8 miljoen dollar.
Brilla is terughoudend. ,,Het was maar één studie'', zegt hij. ,,Eén studie kan een product niet maken of breken, al kunnen de reclamemensen de resultaten de informatie uit het onderzoek manipuleren.''
Pete Carey, Mark Emmons. Focus is on form that aids athletes. The Mercury News, 12-10-2003.
2 5 - 0 9 - 2 0 0 3
Resultaten ZMA-onderzoek verkregen door doping
De bijna drie keer zo snelle toename in kracht die onderzoekers vonden bij gebruikers van het zinksupplement ZMA zijn het gevolg van doping - en niet van het supplement. Dat zegt de Zwitserse voedingswetenschapper Christof Mannhart van het Bundesamt für Sport in een interview met de Neue Züricher Zeitung.
,,Alleen met zink en magnesium kun je nooit zulke resultaten bereiken'', aldus Mannhart. Volgens hem deugt het onderzoek niet, dat overigens mede door de maker van het supplement, Victor Conte, is opgezet. Mannhart noemt de studie en de ophef over het supplement 'een afleidingsmanoeuvre'. De resultaten zijn het gevolg van toediening van testosteron en groeihormoon, niet van suppletie - als ze niet verzonnen zijn.
De proefpersonen hadden, volgens de studie - die overigens nooit is gepubliceerd, al beweert de industrie anders - een verhoogde testosteronspiegel van dertig procent.
Enkele weken geleden viel de Amerikaanse overheid binnen in het bedrijf van Victor Conte, Balco Laboratories, op zoek naar papieren, doping en drugs. Wat daar uit is gekomen, is nog steeds niet duidelijk - behalve dan dat het om een grote zaak gaat, en dat de ophef rond ZMA waarschijnlijk was bedoeld als een smoke screen voor een grootschalige handel in verboden middelen. Officieel bood Balco atleten bloedtests om 'deficienties' op te sporen - en vervolgens 'supplementen' om de gevonden tekorten te compenseren.
1. Remo Geisser. Kelli und die Muskelmacher. Die Neue Zuricher Zeitung, 14-9-2003.
1 6 - 1 1 - 2 0 0 3
Alweer: Balco gebruikte ZMA als rookgordijn
Sinds footballspeler Bill Romanowski met Victor Conte in contact kwam noemen zijn vrienden hem 'de supplementengoeroe' - eigenlijk vooral omdat hij overal opduikt met een koffertje supplementen. Maar zitten daar alleen maar supplementen in? In de dopingzaak rond Contes bedrijf Balco duikt Romanowski's naam weer op. Als een oud gerechtelijk dossier op het bureau van een Amerikaanse krant belandt.
Dat dossier gaat over een zaak die in 1999 speelde. Agenten verdachten dezelfde Romanowski toen van een kleinschalige fraude in dieetpillen, die hij op andermans naam zou bemachtigen. Als de politie langskomt vinden de agenten een merkwaardig flesje in de diepvries. Romanowksis vrouw zegt dat haar man zijn knie daarmee injecteert. Het is testosteron, zegt ze eerst. Later trekt ze dat terug. Het is groeihormoon, zegt ze dan. Haar man had dat van Balco gekregen.
Met die zaak wordt het uiteindelijk niks. De rechter vindt dat de agenten buiten hun boekje zijn gegaan. Ze hebben zonder goede aanleiding rondgesnuffeld in Romanowskis huis. Omdat toen ook allerlei verklaringen zijn afgelegd acht de rechter het bewijsmateriaal 'ontoelaatbaar'.
Conte legt nog een verklaring af. Nee, het ging helemaal niet om HGH. Het ging om het mirakelsupplement ZMA, dat op wonderbare wijze het testosteron verhoogt - aldus Conte. De vrouw van de footballspeler was in de war geweest. Dat je ZMA niet injecteert, daarover zwijgt Conte.
De agenten praten ook nog met Martin Harrison, een teamgenoot van Romanowski. ,,Romanowski heeft geprobeerd me aan de pillen te krijgen'', schrijft hij in een verklaring. ,,Hij had het vaak over wat je als blanke moet doen om overeind te blijven in een door zwarten gedomineerde sport. Hij had het over speed, anabolen en groeihormonen. En over vitamines en mineralen.''
1. Mark Fainaru-Wade, Lance Williams. Athlete's '99 link to Balco. The San Francisco Chronicle, 16-11-2003.
2. Romanowski acquitted after same-day deliberations. AP, 29-6-2001.
0 9 - 0 5 - 2 0 0 3
Overdosis zink maakt ziek
Zieke nieren, bloedarmoede en een kopertekort. Dat kreeg een 39-jarige vrouw die een jaar lang dagelijks twee gram zinkgluconaat had gebruikt. De symptomen verdwenen nadat ze stopte met het supplement.
Volgens de Amerikaanse onderzoeker die het geval heeft beschreven moeten artsen, als ze patiënten krijgen met merkwaardige symptomen, expliciet vragen of ze supplementen gebruiken. Zware doseringen zink zijn populair onder mensen met huidproblemen en verkoudheid.
Dieronderzoekers hebben bij proefdieren, die grote hoeveelheden zink kregen, kapotte nieren en beschadigingen aan de alvleesklier gevonden.
Hein MS. Copper deficiency anemia and nephrosis in zinc-toxicity: a case report. S D J Med 2003 Apr;56(4):143-7. [PubMed]
0 7 - 0 8 - 2 0 0 3
Zinksupplementen doden bloedcellen
Canadese artsen hebben een geval beschreven van een 19-jarige vrouw die door fors gedoseerde zinksupplementen last kreeg van cytopenia: het afsterven van witte en rode bloedcellen. De vrouw slikte de supplementen omdat ze door een erfelijke ziekte ijzerafzettingen in haar hersenen had.
In de onderstaande tabel zie je wat het supplement teweegbracht. Leukocyten zijn witte bloedcellen; neutrofielen zijn witte bloedcellen die dood weefsel opruimen en parasieten doden; lymfocyten zijn witte bloedcellen die antistoffen aanmaken; reticulocyten zijn nog niet helemaal ontwikkelde rode bloedcellen. [Tabel]
Nu gebruikte de vrouw vijf jaar lang gemiddeld 120 milligram zink per dag. Dat is veel. Daar nam ze echter extra koper bij om te voorkomen dat het zink de koper verdrong. Dat lukte niet, zoals je ziet in de tabel.
Dat kopertekort is waarschijnlijk een belangrijke factor geweest in de celsterfte, denken de onderzoekers. Het was bijna onvermijdelijk dat die sterfte optrad, want een verhoogde inname van zink zorgt ervoor dat het lichaam meer metallothioneïne aanmaakt. Die stof bindt zink, maar vooral koper.
Er zijn gevallen bekend, schrijven de onderzoekers, waarin beduidend lager doses zink tot cytopenia door kopertekort hebben geleid. Artsen hebben het verschijnsel in ieder geval gevonden bij een supplementengebruiker die zeven maanden slechts 29 milligram zink slikte.
De celsterfte was in het beschreven geval trouwens omkeerbaar. Toen de vrouw het gebruik staakte was ze binnen acht maanden weer hersteld.
Julie Irving, Andre Mattman, Gillian Lockitch, Kevin Farrell, Louis Wadsworth. Element of caution: a case of reversible cytopenias associated with excessive zinc supplementation. CMAJ o July 22, 2003; 169 (2). [Link]
