Je zal vast wel eens mensen in de sportschool hebben gezien die tijdens de warming-up over zo’n fel gekleurde roller aan het bewegen zijn.
De benen, billen, kuiten en rug…..over allerlei spieren wordt gerold.
Deze mensen zijn aan het ‘foam rollen’.
Door te foam rollen zou je triggerpoints (knopen) kunnen losmaken.
Wat doet een foam roller eigenlijk en wat zijn triggerpoints? En moet ik ook foam rollen?
Doelen van het gebruik van de foam roller:
- Mobiliteit vergroten
- Spierpijn verminderen
- Herstel bevorderen
Foam rollen is een vorm van self myofascial release waarbij je zogenaamde triggerpoints behandeld.
Self myofascial release, moeilijke term. Ik splits hem op.
Self = zelf doen
Myo = spier
Fascia = bindweefsel
Release = loslaten
Onder myofascial release vallen een aantal behandelmethodes zoals verschillende massage- en mobilisatietechnieken, foam rolling/De stick en manuele therapieën. [1]
Training kan voor lichte ontstekingen in de spier en/of het bindweefsel zorgen.
Als reactie kan het bindweefsel lokaal vast gaan zitten met als gevolg pijnklachten en een verslechterde doorbloeding [2]. Myofascial release technieken kunnen deze klachten verminderen evenals de hydratatie van het bindweefsel [3].
Blijkbaar zijn dus wij dus ons eigen spierbindweefsel aan het losmaken als we foam rollen….
Maar is dit wel zo? En wat is bindweefsel eigenlijk?
Fascia, bindweefsel dus, zorgt voor structuur en organisatie in ons lichaam.
Het is een 3-dimensionale bindweefselstructuur die onze organen, spieren, botten en zenuwen omringt en bestaat grotendeels uit water.
Functies o.a.
- Steun, stabilisering en beweging geven aan verschillende structuren in het lichaam.
- Geven van krachtoverdracht en krachtgeleiding via banden en pezen.
- Absorbeert schokken en beschermt tegen ontstekingen/infecties.
Sterk spul dus, dat bindweefsel.
In hoeverre is het mogelijk om bindweefsel met onze handen (massage) of met een foam roller effectief te behandelen?
Het blijkt lastig en voor sommige van de sterkere bindweefsels in ons lichaam zelfs onmogelijk, om via massage of gebruik van bijv. een foam roller bindweefsel te beïnvloeden. [4,5,6]
Ondanks dat foam rollen een vorm van self myofascial release wordt genoemd is het waarschijnlijk dat we niet zozeer onze fascia beïnvloeden maar meer onze spieren.
Wat zijn triggerpoints?
Met een spier kun je een contractie maken, een samentrekking.
Deze contractie wordt gemaakt door heel veel kleine samentrekkende elementen, sarcomeren genaamd.
Overbelasting, in de vorm van voornamelijk excentrische contracties (fase van een beweging waarbij de spier verlengd, bijv: het laten zakken van een dumbbell tijdens de biceps curl), zorgt via verschillende mechanismen dat deze sarcomeren in samengetrokken stand blijven. [7,8]
Myofascial trigger points zijn kleine plekjes in een spier waar deze sarcomeren door een chemische reactie niet meer terug willen in hun normale, ontspannen stand. Ze blijven hardnekkig in hun samengetrokken toestand en hierdoor ontstaat er een bloed- en zuurstoftekort en ontstaan er kleine ontstekingen. [9,10]
Het lijkt dus op de vertrouwde kramp, die een hele spier laat samentrekken, maar een triggerpoint is maar een klein plekje in de spier.
Wat kan een foam roller hieraan doen?
Laten we voorop stellen dat foam rollen niets met verklevingen te maken heeft.
Verklevingen (verlies van bewegelijkheid doordat verschillende bindweefsellagen niet meer optimaal langs elkaar glijden) zijn iets heel anders en hebben niets met triggerpoints te maken.
Met foam rollen zou je ook nooit een verkleving kunnen verhelpen aangezien je alleen druk op weefsels geeft en niet verschillende weefsels met behulp van manuele therapieën actief over elkaar heen laat schuiven.
Door met de foam roller druk uit te oefenen op de triggerpoint creëer je druk op het Golgi-peeslichaam. Het Golgi-peeslichaam geeft vervolgens het signaal om lokaal de spiervezels te ontspannen.
Met een moeilijk woord noemen we dit Autogene Inhibitie: De neurale respons die leidt tot ontspanning van de spier, wanneer de impuls die de spier doet ontspannen groter is dan de impuls die de spier doet samentrekken.
Wat zegt onderzoek over de foam roller?
Onderzoek zegt op dit moment nog niet heel veel over het gebruik van de foam roller.
De onderzoeken die tot nu toe zijn gedaan [11] zijn nog niet van dermate hoge kwaliteit dat we hier veel conclusies aan mogen verbinden.
Wel heeft onderzoek tot nu toe een aantal positieve eigenschappen van foam rolling ontdekt:
- Het beïnvloedt de prestatie vrijwel niet negatief, eerder positief [12]
- Kan cardiovasculaire voordelen bieden [13]
- Mogelijke verbetering flexibiliteit en geen afname van kracht [14]
Conclusie.
De foam roller is populair in het gebruik tijdens een warming-up of na het sporten.
Hoewel het mechanisme en de resultaten die je met een foam roller haalt nog niet compleet duidelijk zijn blijken veel mensen het in ieder geval prettig te vinden om een foam roller te gebruiken.
Er zijn aanwijzingen dat een foam roller de bewegingsuitslag (op korte termijn) verbetert terwijl er geen krachtafname wordt waargenomen ( in tegenstelling tot rekken).
Ook zijn er aanwijzingen dat het effectief kan zijn om zogenaamde triggerpoints te verwijderen.
Advies: ga of blijf foam rollen en ervaar wat het voor je kan betekenen. Als er meer goed opgezet onderzoek naar foam rollen wordt gedaan zijn er in de toekomst nieuwe conclusies mogelijk.
Foam rollen is een tool uit je toolbox en kan als zodanig een functie hebben in het geheel van herstel en blessurepreventie.
Welke foam roller?
Je wilt een foam roller die niet vervormd na verloop van tijd en die verschillende vlakken heeft m.b.t. stevigheid en textuur.
Een foam roller die deze eigenschappen bezit is The Grid:
http://www.fysiosupplies.nl/foam-roller-the-grid