- Lid geworden
- 9 dec 2005
- Berichten
- 23.972
- Waardering
- 3.517
- Topic Starter
- #181
Wat betekent het vertrek van de defensieminister in de VS?
James Mattis, de Amerikaanse minister van Defensie, heeft deze week aangekondigd op te stappen vanwege het besluit van president Donald Trump om de Amerikaanse troepen uit Syrië en Afghanistan terug te trekken. Wat zegt zijn vertrek over de stand van zaken in het Witte Huis?
"Mattis was een intellectuele minister van Defensie, een man met enorm gezag en een echt icoon binnen de Amerikaanse regering", zegt Amerikakenner Willem Post. "Met een kabinet vol ministers die toch een soort lakeien van Trump zijn, keek iedereen heel erg tegen hem op. Hij was een matigende factor, maar de gematigde factie is nu weg."
De Republikeinse senator Bob Corker zei dat James 'Mad Dog' ('Dolle hond', red.) Mattis een van de laatsten was die hielp de VS "tegen chaos te beschermen". Hij schaarde Mattis hiermee in dezelfde groep als de voormalige minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson en Witte Huis-stafchef John Kelly, wiens vertrek onlangs ook werd aangekondigd.
Trump zelf noemde mensen als Mattis "mijn generaals", de "centrale cast" van zijn kabinet. "Als ik een film zou maken, zou u - generaal Mattis - de hoofdrol krijgen", zei de president vlak na zijn inauguratie in januari 2017.
Mattis was het op veel punten oneens met Trump
In tegenstelling tot de president, stond Mattis een actieve rol van de VS in de wereld voor. Post: "Hij verschilde van mening met Trump over nogal wat onderwerpen. Zo was hij tegen de terugtrekking uit het atoomakkoord met Iran, maar ook tegen de terugtrekking uit het klimaatakkoord van Parijs. Hij had een hele brede agenda, die soms ook wel buiten zijn eigen portefeuille lag."
Het wordt nog lastig om een vervanger voor Mattis te vinden, meent Post. "Bij een minister van Defensie denk je in eerste instantie aan topgeneraals, zoals Mattis en oud-veiligheidsadviseur Herbert McMaster, die in april werd vervangen door de voormalige VN-ambassadeur John Bolton. Generaals van die statuur zijn zeldzaam en er worden nog geen namen van mogelijke vervangers genoemd die eruit springen."
Republikeinen ook verbijsterd
Binnen Trumps eigen Republikeinse Partij dringt het besef door dat met het vertrek van Mattis de laatste gematigde invloed van formaat uit het Oval Office is verdwenen. De eerste handelingen van de 'ontketende' president - het besluit om Amerikaanse troepen terug te trekken uit Syrië en Afghanistan - werden door prominente partijgenoten met afschuw ontvangen.
"Het is natuurlijk ook nog eens bijzonder bizar dat dit per tweet gebeurt", zegt Post over het vertrek uit Syrië. "Bondgenoten, de top van het leger, niemand werd op voorhand geïnformeerd. Trump vindt zichzelf de beste zakenman, maar het lijkt erop dat hij zichzelf nu ook de beste generaal vindt en hij zijn eigen buitenlandpolitiek voert. Dat leidt tot veel onzekerheid, internationaal en in Washington."
Post: "Nadat we ruim 75 jaar lang gewend zijn geraakt aan het denken in coalities, zoals de NAVO, lijkt Trump aan te sturen op een terugkeer naar het negentiende-eeuwse 'ieder voor zich'."
'President is kat in het nauw'
Veel commentatoren zien de drastische besluiten van Trump over Syrië en Afghanistan als teken dat het de president steeds heter onder de voeten wordt.
Trump staat zwaar onder druk, zegt Post. "Hij is een kat in het nauw, die wil terugvallen op de harde kern van zijn achterban. Dat zijn mensen die de Amerikaanse grens met Mexico veel belangrijker vinden dan bijvoorbeeld de grens tussen Syrië en Irak."
Het Ruslandonderzoek van speciaal aanklager Robert Mueller is doorgedrongen tot de kringen van intimi rond Trump en de aandelenkoersen - die veelvuldig door de president zijn aangehaald als graadmeter van zijn successen - zitten in een forse dip.
Het beleid van de president dwingt de VS gestaag terug in het isolationisme dat het land tot de twintigste eeuw kenmerkte, stelt de Amerikadeskundige. "Een fort verschanst tussen de wereld, met de gedachte: Amerika is onkwetsbaar, grote zeeën omringen ons. Die zeeën worden nu vervangen door versterkte grenzen en minder internationale bemoeienis." Dat Trump de VS terugtrekt uit allerlei verdragen en Amerikaanse militairen terug naar huis roept, past daarbij.
Veel kritiek op terugtrekken Amerikaanse troepen
De richting die Trump kiest, komt hem steeds meer op kritiek te staan. Mitch McConnell, voorzitter van de Republikeinse meerderheid in de Senaat, waakt er normaal voor de president af te vallen. Maar in een lange, scherpe verklaringweek hij donderdag af van dat gebruik.
"Het is van levensbelang dat de Verenigde Staten de naoorlogse bondgenootschappen die zorgvuldig zijn opgebouwd door leiders uit beide partijen behoudt en versterkt. We moeten ook een helder begrip blijven houden van wie onze vrienden en wie onze vijanden zijn, en erkennen dat landen zoals Rusland tot de laatste groep behoren."
De eveneens Republikeinse senator, 'havik' en Trump-bondgenoot Lindsey Graham wond er ook geen doekjes om. "De enige reden dat ze in Teheran en in IS-kampen geen vreugdedans in de gangpaden maken, is dat ze niet in dansen geloven", aldus Graham.
"Als we onze huidige koers volgen, zal dat resulteren in het verlies van al onze vorderingen en zal het de weg bereiden voor een tweede 9/11", schreef Graham donderdag op Twitter over de geplande terugtrekking uit Afghanistan.
Een ander aspect van Trumps plannen dat bij andere Republikeinen niet in goede aarde valt, is de toekomst van de Koerden die met Amerikaanse hulp IS bevochten. Die worden nu overgeleverd aan de genade van Turkije, zeggen zij, een verraad dat moeilijk te verkroppen zal zijn.
Trumps strategie is politiek riskant
"De president speelt electoraal gezien met vuur, door zo te vertrouwen op z'n donkerrode achterban", zegt Post. Die bestaat uit zo'n 20 tot 25 procent van de Amerikaanse kiezers. Als hij niet ook een deel van de gematigdere Amerikanen weet aan te spreken, is dat deel van de achterban dus niet groot genoeg om in 2020 een tweede termijn veilig te stellen.
En, ook niet onbelangrijk, hoewel de Republikeinse Partij momenteel zeer afhankelijk is van Trump, kan er een breekpunt komen als hij zijn partijgenoten te veel van zich vervreemdt. "Die dijk staat inmiddels wel een beetje op breken", meent Post. "Op de drempel van 2019 zou je kunnen zeggen: dat wordt een heel onzeker jaar."
James Mattis, de Amerikaanse minister van Defensie, heeft deze week aangekondigd op te stappen vanwege het besluit van president Donald Trump om de Amerikaanse troepen uit Syrië en Afghanistan terug te trekken. Wat zegt zijn vertrek over de stand van zaken in het Witte Huis?
"Mattis was een intellectuele minister van Defensie, een man met enorm gezag en een echt icoon binnen de Amerikaanse regering", zegt Amerikakenner Willem Post. "Met een kabinet vol ministers die toch een soort lakeien van Trump zijn, keek iedereen heel erg tegen hem op. Hij was een matigende factor, maar de gematigde factie is nu weg."
De Republikeinse senator Bob Corker zei dat James 'Mad Dog' ('Dolle hond', red.) Mattis een van de laatsten was die hielp de VS "tegen chaos te beschermen". Hij schaarde Mattis hiermee in dezelfde groep als de voormalige minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson en Witte Huis-stafchef John Kelly, wiens vertrek onlangs ook werd aangekondigd.
Trump zelf noemde mensen als Mattis "mijn generaals", de "centrale cast" van zijn kabinet. "Als ik een film zou maken, zou u - generaal Mattis - de hoofdrol krijgen", zei de president vlak na zijn inauguratie in januari 2017.
Mattis was het op veel punten oneens met Trump
In tegenstelling tot de president, stond Mattis een actieve rol van de VS in de wereld voor. Post: "Hij verschilde van mening met Trump over nogal wat onderwerpen. Zo was hij tegen de terugtrekking uit het atoomakkoord met Iran, maar ook tegen de terugtrekking uit het klimaatakkoord van Parijs. Hij had een hele brede agenda, die soms ook wel buiten zijn eigen portefeuille lag."
Het wordt nog lastig om een vervanger voor Mattis te vinden, meent Post. "Bij een minister van Defensie denk je in eerste instantie aan topgeneraals, zoals Mattis en oud-veiligheidsadviseur Herbert McMaster, die in april werd vervangen door de voormalige VN-ambassadeur John Bolton. Generaals van die statuur zijn zeldzaam en er worden nog geen namen van mogelijke vervangers genoemd die eruit springen."
Republikeinen ook verbijsterd
Binnen Trumps eigen Republikeinse Partij dringt het besef door dat met het vertrek van Mattis de laatste gematigde invloed van formaat uit het Oval Office is verdwenen. De eerste handelingen van de 'ontketende' president - het besluit om Amerikaanse troepen terug te trekken uit Syrië en Afghanistan - werden door prominente partijgenoten met afschuw ontvangen.
"Het is natuurlijk ook nog eens bijzonder bizar dat dit per tweet gebeurt", zegt Post over het vertrek uit Syrië. "Bondgenoten, de top van het leger, niemand werd op voorhand geïnformeerd. Trump vindt zichzelf de beste zakenman, maar het lijkt erop dat hij zichzelf nu ook de beste generaal vindt en hij zijn eigen buitenlandpolitiek voert. Dat leidt tot veel onzekerheid, internationaal en in Washington."
Post: "Nadat we ruim 75 jaar lang gewend zijn geraakt aan het denken in coalities, zoals de NAVO, lijkt Trump aan te sturen op een terugkeer naar het negentiende-eeuwse 'ieder voor zich'."
'President is kat in het nauw'
Veel commentatoren zien de drastische besluiten van Trump over Syrië en Afghanistan als teken dat het de president steeds heter onder de voeten wordt.
Trump staat zwaar onder druk, zegt Post. "Hij is een kat in het nauw, die wil terugvallen op de harde kern van zijn achterban. Dat zijn mensen die de Amerikaanse grens met Mexico veel belangrijker vinden dan bijvoorbeeld de grens tussen Syrië en Irak."
Het Ruslandonderzoek van speciaal aanklager Robert Mueller is doorgedrongen tot de kringen van intimi rond Trump en de aandelenkoersen - die veelvuldig door de president zijn aangehaald als graadmeter van zijn successen - zitten in een forse dip.
Het beleid van de president dwingt de VS gestaag terug in het isolationisme dat het land tot de twintigste eeuw kenmerkte, stelt de Amerikadeskundige. "Een fort verschanst tussen de wereld, met de gedachte: Amerika is onkwetsbaar, grote zeeën omringen ons. Die zeeën worden nu vervangen door versterkte grenzen en minder internationale bemoeienis." Dat Trump de VS terugtrekt uit allerlei verdragen en Amerikaanse militairen terug naar huis roept, past daarbij.
Veel kritiek op terugtrekken Amerikaanse troepen
De richting die Trump kiest, komt hem steeds meer op kritiek te staan. Mitch McConnell, voorzitter van de Republikeinse meerderheid in de Senaat, waakt er normaal voor de president af te vallen. Maar in een lange, scherpe verklaringweek hij donderdag af van dat gebruik.
"Het is van levensbelang dat de Verenigde Staten de naoorlogse bondgenootschappen die zorgvuldig zijn opgebouwd door leiders uit beide partijen behoudt en versterkt. We moeten ook een helder begrip blijven houden van wie onze vrienden en wie onze vijanden zijn, en erkennen dat landen zoals Rusland tot de laatste groep behoren."
De eveneens Republikeinse senator, 'havik' en Trump-bondgenoot Lindsey Graham wond er ook geen doekjes om. "De enige reden dat ze in Teheran en in IS-kampen geen vreugdedans in de gangpaden maken, is dat ze niet in dansen geloven", aldus Graham.
"Als we onze huidige koers volgen, zal dat resulteren in het verlies van al onze vorderingen en zal het de weg bereiden voor een tweede 9/11", schreef Graham donderdag op Twitter over de geplande terugtrekking uit Afghanistan.
Een ander aspect van Trumps plannen dat bij andere Republikeinen niet in goede aarde valt, is de toekomst van de Koerden die met Amerikaanse hulp IS bevochten. Die worden nu overgeleverd aan de genade van Turkije, zeggen zij, een verraad dat moeilijk te verkroppen zal zijn.
Trumps strategie is politiek riskant
"De president speelt electoraal gezien met vuur, door zo te vertrouwen op z'n donkerrode achterban", zegt Post. Die bestaat uit zo'n 20 tot 25 procent van de Amerikaanse kiezers. Als hij niet ook een deel van de gematigdere Amerikanen weet aan te spreken, is dat deel van de achterban dus niet groot genoeg om in 2020 een tweede termijn veilig te stellen.
En, ook niet onbelangrijk, hoewel de Republikeinse Partij momenteel zeer afhankelijk is van Trump, kan er een breekpunt komen als hij zijn partijgenoten te veel van zich vervreemdt. "Die dijk staat inmiddels wel een beetje op breken", meent Post. "Op de drempel van 2019 zou je kunnen zeggen: dat wordt een heel onzeker jaar."