- Lid sinds
- 16 mei 2006
- Berichten
- 59.513
- Waardering
- 22.094
FilmpjeHet Saoedi-Arabië van Scandinavië
Het gaat Noorwegen economisch voor de wind. Europa-correspondent Saskia Dekkers reist af naar het grensplaatsje Nuorgam in Finland waar rijke Noren massaal winkelen. Net over de grens in Noorwegen werken veel Finnen, tegen torenhoge salarissen. Saskia Dekker is ook in Stavanger, het hart van de Noorse olie- en gasindustrie.
De reportage van vanavond is het eerste deel van een drieluik over Scandinavië: Noorderburen.
Warmpjes
De iets meer dan vijf miljoen Noren zitten er, ondanks de geografische ligging van het land deels in de poolcirkel, economisch warmpjes bij. Het uitgestrekte Noorwegen dat ooit van schamele visvangst moest bestaan, is nu een van de rijkste landen van Europa.
Op zich niet zo verwonderlijk. Het land heeft enorme olie- en gasvoorraden en vult daarmee het grootste beleggingsfonds ter wereld. Het contrast tussen Noorwegen en de EU-landen is duidelijk zichtbaar in de grensstreek met Finland, het uiterste noorden van de Europese Unie.
Luxeproblemen
Noorwegen doorstaat de financiële crisis, die Europa vanaf 2008 teistert, glansrijk. De economie groeide de afgelopen jaren gewoon door. De werkeloosheid is met 3,3 procent (juli 2013) de laagste van Europa. De regering zwemt in het geld. Terwijl de meeste Europese landen stevig moeten bezuinigen, geeft de Noorse regering fors meer uit dan vorig jaar.
Op 9 september zijn er verkiezingen en daarbij speelt de economie een ondergeschikte rol. De Noren maken zich hooguit zorgen over tekorten aan personeel voor de sterk groeiende olie-industrie. Relatief hoge prijzen maken het land onaantrekkelijk voor export. Huisvesting is voor sommigen onbetaalbaar, zeker in 'olie-hoofdstad' Stavanger, waar tussen 2005 en 2010 de prijzen stegen met 103 procent.
Oliefonds
Het succes van de Noren is grotendeels te danken aan de miljarden die het land jaarlijks verdient aan olie en gaswinning, zoveel zelfs dat ze er het grootste beleggingsfonds ter wereld mee hebben kunnen opzetten. Een groot deel van de baten van de Noorse olie- en gasproductie vloeit elk jaar in het 'Overheidspensioenfonds': belastingen, boorconcessies, maar ook de opbrengsten van staatsbedrijf Statoil.
De afgelopen jaren groeide dit fonds explosief. Sinds 2005 verviervoudigde de waarde tot zo'n 566 miljard euro. Anders dan in Nederland gebruiken de Noren maar een klein deel ervan voor het aanvullen van de begroting. Maximaal 4 procent van het fonds mag worden 'afgeroomd'. Het fonds belegt wereldwijd in aandelen en obligaties: ongeveer 1 procent van het beursgenoteerde bedrijfsleven is in bezit van de Noren. Ook in Nederland is het fonds actief.
Keerzijde
Noorwegen staat er dus economisch goed voor, maar er zijn tekenen dat de toekomst er minder rooskleurig uit zal zien. De productie van olie daalt dit jaar voor het dertiende achtereenvolgende jaar door uitputting van bestaande olievelden. De Noren zoeken daarom naarstig naar nieuwe velden, zelfs ten koste van kwetsbare natuurgebieden. Zo woedt er momenteel een heftige discussie over boren naar olie en gas rond de beschermde Lofoten-eilanden in het noorden van het land.
EU-lidmaatschap
Noorwegen is geen lid van de EU en is dus ook geen lid van de eurozone. Maar het land maakt wel onderdeel uit van de Europese Economische Ruimte, de vrijhandelszone binnen de EU. In het Verenigd Koninkrijk wordt vaak jaloers naar de Noren gekeken: wel de lusten, maar niet de lasten van het EU-lidmaatschap.
In 1972 en 1994 stemden de Noren 'nee' in een referendum over deelname aan de EU. De weerstand is de afgelopen jaren alleen maar gegroeid. Een recente peiling laat zien dat meer dan tweederde 'nee' zou stemmen in een referendum.
http://nieuwsuur.nl/video/548466-het-saoediarabie-van-scandinavie.html
Jelly

.