Impeachment: Trump derde Amerikaanse president die wordt aangeklaagd
Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden heeft president Donald Trump in de nacht van woensdag op donderdag in staat van beschuldiging (impeachment) gesteld voor machtsmisbruik. Trump is daarmee de derde president in de Amerikaanse geschiedenis die zal worden berecht in de Senaat.
Trump wordt ervan beschuldigd zijn ambt te hebben misbruikt door de Oekraïense regering onder druk te zetten om zijn politieke rivaal Joe Biden aan te vallen. Die reageerde na de stemming dat "niemand boven de wet staat, ook niet president Donald Trump". Biden zei ook dat Trump de VS "verraden" heeft.
De tweede beschuldiging betreft zijn weigering elke vorm van medewerking te verlenen aan het afzettingsonderzoek door het Congres. Trump gaf het Witte Huis opdracht dagvaardingen voor getuigen of documenten naast zich neer te leggen. De Democraten oordeelden dat het te veel tijd zou kosten dat voor de rechter uit te vechten.
De impeachment betekent niet dat Trump nu moet aftreden: daar gaat de Senaat in een volgend stadium over. In het Hogerhuis zullen senatoren als jury dienen, terwijl de door het Lagerhuis aangestelde impeachment managers te werk zullen gaan als aanklagers. De voorzitter van het Hooggerechtshof, John Roberts, moet het proces in goede banen leiden.
Huis van Afgevaardigden stemt vóór impeachment van Trump
'Trieste dag voor de VS'
Hoe de rechtszaak er precies uit gaat zien, moet nog worden vastgesteld. Nancy Pelosi, de Democratische voorzitter van het Huis, zei tijdens een persconferentie na de stemming enigszins voorzichtig dat zij deze week nog duidelijkheid wil scheppen. Ze noemde het een "trieste dag voor de VS".
Ook getuigen moeten nog worden bepaald. De Democratische minderheidsvoorzitter Chuck Schumer vroeg dinsdag om huidige en voormalige leden van Trumps kabinet op te roepen, zoals minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo en oud-veiligheidsadviseur John Bolton. De Republikeinen verwierpen dat verzoek direct.
Trump reageerde vanaf zijn verkiezingsrally in de staat Michigan op het nieuws. "We hebben geen enkele Republikein verloren én drie Democraten geloven in mij. Onze partij is nog nooit zo verenigd geweest", sprak Trump.
Articles of impeachment aangenomen tegen Trump
- Trump wordt aangeklaagd voor (1) machtsmisbruik en (2) belemmering van het Congres
- Hij zou de Oekraïense regering onder druk hebben gezet om een politieke rivaal te hinderen
- Trump weigerde alle medewerking aan het afzettingsonderzoek van het Congres
- Nu is het aan de Senaat om de president te berechten
- Waarschijnlijk zal die politieke rechtszaak begin januari plaatsvinden
- Democraten en Republikeinen steggelen over invulling van rechtszaak
Beide aanklachten met ruime meerderheid aangenomen
Het Huis nam de eerste aanklacht, de zogeheten articles of impeachment, rond 2.30 uur (Nederlandse tijd) aan na een hoofdelijke stemronde. Die verliep langs de partijlijnen, op twee tegen stemmende Democraten na.
De Democraten hadden 216 stemmen nodig om de aanklacht aan te nemen. Ze kregen er 228, inclusief de stem van de onafhankelijke oud-Republikein Justin Amash; 197 afgevaardigden stemden tegen.
Bij de tweede beschuldiging, belemmering van het Congres, stemde een derde Democraat tegen. De einduitslag was 229 voor en 198 tegen.
Debat toonde diepe verdeeldheid Amerikaanse politiek
De stemming over de aanklachten werd voorafgegaan door ruim zes uur debat. Afgevaardigden verdedigden in toespraakjes van één tot twee minuten hun standpunten over het afzettingsproces.
De Democratische Huis-voorzitter Pelosi opende het debat over de aanklachten. "Als we nu niet optreden, zouden we onze plicht verzaken", zei ze.
De Democratische afgevaardigden benadrukten dat ze zich door het onaanvaardbare gedrag van Trump gedwongen voelen tot de "sombere plicht" van afzetting.
"Ja, ik ben triest, maar niet geschokt, want deze president heeft routinematig laten zien dat hij het Congres en de wet niet respecteert. De feiten staan niet ter discussie. De president misbruikte zijn macht en schond het vertrouwen van het publiek en zijn ambtseed", zei Barbara Lee uit Californië.
De Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Nancy Pelosi, schudt de hand van haar partijgenoot Jim McGovern, voorzitter van het regelcomité van het Huis, nadat de eerste aanklacht tegen president Donald Trump in stemming is aangenomen. (Foto: Reuters)
Republikeinen hekelden het afzettingsproces
Doug Collins, de hoogstgeplaatste Republikein in het justitiecomité van het Huis, zei dat de Democraten Trump al wilden afzetten toen Oekraïne nog niet in het spel was. "Vandaag gaat heel veel dingen zijn. Maar wat het niet is: eerlijk."
Andere Republikeinen stelden ook dat Trump is benadeeld tijdens het afzettingsproces en ontkenden dat de president iets verkeerd heeft gedaan.
"Als je het moeras wilt droogleggen, vecht het moeras terug", zei Republikein Jim Jordan uit Ohio. Trump introduceerde die term voor het politieke en ambtelijke establishment in Washington.
De president heeft in de afgelopen weken meerdere keren gezegd zich te verheugen op de kans om zich te verdedigen tijdens het proces. Eerdere presidenten die met een rechtszaak in de Senaat te maken kregen, waren Andrew Johnson (1868) en Bill Clinton (1998). Beiden werden vrijgesproken.