De Gezondheidsraad concludeerde in de Richtlijnen Goede Voeding (2006) dat hoge consumptie van eiwitten
waarschijnlijk niet van invloed is op het risico op nierziekten.
Al lange tijd wordt vermoed dat een hoge eiwitconsumptie schadelijk is voor de nierfunctie. Dit vermoeden is gebaseerd op de waarneming dat personen met een nieraandoening baat hebben bij een vermindering van de hoeveelheid eiwit in de voeding. Het advies Voedingsnormen energie, eiwitten, vetten en verteerbare koolhydraten concludeerde in 2001 echter op basis van de toen beschikbare gegevens dat de inname van eiwit waarschijnlijk niet van invloed was op het risico op nierziekten. Sindsdien zijn er geen onderzoeksgegevens beschikbaar gekomen die een herziening van deze conclusie noodzakelijk maken.
Bron:
http://www.gezondheidsraad.nl/sites/default/files/2006@21N.pdf
Als referentie verwijst de Gezondheidsraad naar het rapport "Voedingsnormen energie, eiwitten, vetten en verteerbare koolhydraten." uit 2001. Ik quote uit het rapport:
Nieraandoeningen
Een hoge eiwitconsumptie is mogelijk schadelijk voor de nieren (Jac99). Dit vermoeden is mede gebaseerd op het feit dat mensen met een nierziekte baat hebben bij een verlaging van het eiwitgehalte van de voeding (Ped96). Bij gezonde proefpersonen met overgewicht lijkt een eiwitrijk, energiebeperkt dieet de nierfunctie echter niet te beïnvloeden (Sko99). Mensen met ouderdomsdiabetes hebben meer kans een nierziekte te krijgen dan gezonde mensen. Ook in deze groep is gevonden dat vermindering van de eiwitconsumptie gedurende twee tot drie jaar niet van invloed is op de nierfunctie (Pij99). De commissie concludeert dat de inneming van eiwit waarschijnlijk geen effect heeft op het ontstaan van nierziekten.
Bron:
http://www.gezondheidsraad.nl/sites/default/files/01@19nR2.pdf
De wetenschappelijke literatuur waar dit rapport naar verwijst, is als volgt:
Jac99 --> Limits of adaptation to high dietary protein intakes.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10365980
Ped96 --> The effect of dietary protein restriction on the progression of diabetic and nondiabetic renal diseases: a meta-analysis.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8607590
Sko99 --> Randomized trial on protein vs carbohydrate in ad libitum fat reduced diet for the treatment of obesity.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10375057
Pij99 --> Dietary protein and renal function in type 2 diabetes mellitus. (Proefschrift). Amsterdam: Vrije Universiteit, 1999.
De veiligheid van eiwitten bij hoge consumptie is dus gebaseerd op 2 onderzoeken. Het 2e onderzoek (Pij99) staat niet online. Het eerste onderzoek wel (Sko99).
Het beschikbare onderzoek laat het volgende zien over de gevolgde methodiek:
-65 mannen + vrouwen van 18-56 jaar met overgewicht/obesitas werden onderzocht.
-Het onderzoek duurde 6 maanden.
-De proefpersonen werden gerandomiseerd naar 1 van de 2 interventies of de controle groep. De interventies bestonden uit een hoog koolhydraatdieet, of een hoog eiwitdieet.
-De hoog-eiwitgroep kreeg 25 energie% eiwitten per dag. Eiwitten kwamen vooral uit zuivel en vlees.
-Er was geen calorische restrictie.
Het beschikbare onderzoek geeft de volgende informatie over de relatie tussen eiwitten en nierziekten:
In de "results" staat geen informatie. Bij "discussion" staat het volgende:
We failed to detect any detrimental effect of the HP diet on bone mineral density and kidney size and glomerular function (data not shown), but more studies are needed to elucidate the contribution of high-protein diets to the development of these disorders.
Er is geen negatief effect gevonden. De onderzoeksgroep bestond echter uit slechts 25 personen, waarvan er ook nog 2 afhaakten. De conclusie van de auteurs van dit artikel is dan ook heel wat voorzichtiger uitgedrukt dan de conclusie van de Gezondheidsraad:
The uncertainty about possible adverse effects means that the beneficial effects observed in this treatment program for obesity cannot yet be extrapolated to the recommendation of a high-protein diet to the general population.
Bron: Skov AR. Randomized trial on protein vs carbohydrate in ad libitum fat reduced diet for the treatment of obesity.
http://www.nature.com/ijo/journal/v23/n5/pdf/0800867a.pdf
Ander onderzoek:
Indien je kijkt naar andere vormen van onderzoek, kom je ook zeer weinig artikelen tegen. Een klein prospectief onderzoek laat gelukkig ook zien dat er geen negatief effect gevonden is:
High protein intake associates with cardiovascular events but not with loss of renal function.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19443643
Conclusie: Helaas is er bijzonder weinig onderzoek gedaan onder mensen zonder bestaande nierproblemen. Het lijkt me dan ook onverstandig te spreken over "waarschijnlijk" geen effect.
Een verstandigere verwoording van de gevonden effecten lijkt mij: Er zijn slechts een paar onderzoeken gedaan naar hoge consumptie van eiwitten in relatie tot nierziekten (kanker uitgesloten) onder mensen zonder bestaande nierproblemen. Het aantal proefpersonen in deze onderzoeken was klein, en in de gerandomiseerde onderzoeken hadden de proefpersonen overgewicht/obesitas, of diabetes. Er zijn geen negatieve effecten gevonden, maar de vraag is of de resultaten uit deze onderzoeken kunnen worden vertaald naar gezonde mensen.
