Ik snap je punt, maar ik denk dat het beeld dat je “maar in drie groepen” kunt vallen een beetje te kort door de bocht is. Een IQ-test geeft namelijk geen simpele indeling in laag, midden of hoog, maar levert een score op een schaal met een gemiddelde van 100 en een standaarddeviatie van 15. Daardoor kun je juist heel precies zien waar iemand zich bevindt ten opzichte van de rest van de populatie, ook binnen die “middelste 80%”. Het verschil tussen bijvoorbeeld een IQ van 90 en 110 is echt wel significant, ook al vallen ze beide binnen die brede middengroep.
Verder bestaat een IQ-test bestaat verschillende onderdelen, zoals verbale intelligentie, numeriek inzicht, logische redenering en ruimtelijk inzicht. Elk van die onderdelen bestaat weer uit verschillende subtests. Al die resultaten worden apart gemeten en geanalyseerd, en uiteindelijk samengevat in één totaalscore. Dit gebeurt met behulp van statistische methodes (zoals multicomponent data-analyse, iets wat ik binnen mijn vakgebied het mooiste maar ook meest ongrijpbare vind), zodat je een enkel getal krijgt dat toch een breed beeld geeft van iemand zijn cognitieve vaardigheden.
Je hebt zeker een punt dat omstandigheden zoals afkickverschijnselen, medicatie of stress invloed kunnen hebben op de uitslag. Ik zie een IQ-score dan ook niet als absoluut oordeel over iemands capaciteiten, maar het wel wel degelijk waardevolle informatie over iemands cognitieve vaardigheden op dat moment ten opzichte van de norm.
Dus imo is een IQ-score is veel meer dan een simpele indeling in drie groepen. Het is een samenvatting van een complex geheel aan vaardigheden, en juist de manier waarop dat gereduceerd wordt tot één waarde maakt het mogelijk om mensen op een zinvolle manier te vergelijken.
