Oké, om redenen die nog duidelijk zullen worden, denk ik niet dat een debat echt nuttig gaat zijn, maar ik zal dan toch een keer uiteenzetten waar ik sta.
Full disclosure: ik ben geen expert, maar als gepromoveerd organisch chemicus heb ik wel kennis van het wetenschappelijke systeem in het algemeen én van de vakgebieden die aan de basis van de voedingsleer liggen, zoals biochemie en fysiologie. Ik ben, in tegenstelling tot wat DG80 denkt (klassieke ad hominem), geen fan van junk food, deels omdat ik het gewoon niet lekker vind, deels omdat ik uit idealistische motieven mijn vleesconsumptie beperk.
Om te beginnen zou ik iedereen die dit leest willen vragen eerst na te gaan waar hij zijn kennis over voeding vandaan heeft, en belangrijker: op welke autoriteit die berust. Over de 'juiste' manier van eten voor bodybuilders en krachtsporters krijg je op internet tamelijk eenduidige adviezen, met altijd weer andere zienswijzen daaromheen, maar zijn ze daarom waar? Zou het niet kunnen dat deze wijsheid berust op een zichzelf propagerende (en langzaam muterende) combinatie van selectief winkelen, bewuste manipulatie, onwetendheid en een appèl op 'gezond verstand'? Hoeveel weet je eigenlijk uit *primaire* (wetenschappelijke) bronnen, en waarom zou je in staat zijn om dergelijke onderzoeken op waarde te schatten?
Dat laatste is belangrijk omdat wetenschappelijke kennis niet statisch en uit steen gehouwen is. Het werkt niet door onderzoekje doen, resultaat eruit, kennis klaar. Nee, onderzoeken spreken elkaar vaak tegen. Daarop worden weer nieuwe, betere experimenten ontworpen, net zolang totdat er een zekere consensus ontstaat. Dat noemen we dan kennis... totdat iemand het weer onderuit haalt.
Het gaat kortom niet werken om hier heen en weer met links als 'bewijs' te gaan smijten, zelfs al zijn dat primaire bronnen. Daar is de materie veel te ingewikkeld voor, en ik betwijfel of hier mensen rondlopen die goed genoeg zijn ingevoerd om die informatie op waarde te schatten. Ik kan dat in ieder geval niet. Toch kun je als leek wel iets doen: op zoek gaan naar zwarte zwanen. Als iemand beweert dat alle zwanen wit zijn, en je vindt een zwarte, dan heb je een theorie onderuit gehaald of in ieder geval vastgesteld dat er nog geen consensus over bestaat. Dat heb ik gedaan voor een paar theorieën uit de krachtwereld (behalve voor voeding ook voor een aantal supplementen). Vanwege mijn wetenschappelijke achtergrond heb ik volledige toegang tot wetenschappelijke publicaties (niet alleen samenvattingen) en specialistische zoekmachines.
- "Koolhydraten moeten complex zijn, omdat die geleidelijk in de bloedstroom komen en daarom voor een constante en langdurige energietoevoer zorgen". Klinkt logisch niet? Nou, in werkelijkheid ligt het een stuk complexer (haha
). De theorie die hierachter ligt, de glycemische index, bestaat al bijna dertig jaar, maar is nog altijd controversieel (google maar op GI controversy of zo). Zo blijken andere componenten in de voeding een grote invloed uit te oefenen in hoe snel koolhydraten worden opgenomen en verteerd. Het is dus eigenlijk alleen mogelijk om goede GI-experimenten te doen als mensen pure carbs te laten eten, en daar schiet je weinig mee op in the real world. Bovendien blijken er zelfs met pure suikers grote verschillen per individu te zijn, die onder meer afhangen van hoe gevoelig lichaamscellen zijn voor insuline (met als extremen topsporters en diabeten).
- "Sporters, en zeker krachtathleten moeten meer eiwitten eten". Klinkt ook logisch, want spiermassa bestaat uit eiwitten. Toch is daar weinig bewijs voor, en opmerkelijk genoeg begint nu pas het onderzoek naar de rol van eiwit in voeding en lichaamsbouw echt op gang te komen. Dit door onder meer het Atkins-dieet en toenemende obesitas in de Westerse wereld. Onder sporters of niet-sporters, de wetenschap is nog niet in het stadium dat er conclusies kunnen worden getrokken. Tegenover studies die een positief effect vinden staan voldoende studies om dat toch weer in twijfel te trekken.
- Vetten weet ik eerlijk gezegd ook niet veel van, anders dan dat ze allemaal ongeveer evenveel energie bevatten, maar sommigen slechter voor je hart en vaten zijn.
Neem je dit allemaal bij elkaar, dan is er weinig reden om voor je sportieve doeleinden een speciaal dieet te volgen. Volgens de thermodynamica moet je meer calorieën innemen dan je nodig hebt om aan te komen (dat is wel onbetwistbaar, watergewicht daargelaten), en hoe die gewichtstoename is verdeeld over spier en vet is een beetje een black box. Voor de suggestie dat je die verdeling kunt beïnvloeden met de samenstelling van voeding, is geen sluitend bewijs. Dat kan nog komen - en als het komt is het zeker niet onwaarschijnlijk dat er sterkte individuele verschillen zijn - maar het is er nu niet. Tot die tijd is het alleen de caloric excess die telt. Dat kan ook met best junk food, mits dat voorziet in de micronutriënten (vitamepil anyone?). Of dat de gezondste keuze is op de lange termijn, da's een tweede.
Ik snap dat deze lap tekst voor jullie ook maar weer een van de vele meningen is van iemand die denkt dat hij het beter weet. Je gelooft of ik mijn eigen onderzoekjes goed heb gedaan heb of niet, dus dat wordt welles-nietus. Maar mijn punt is dat dat eigenlijk altijd het geval is: de een gelooft iets op internet of van de grootste kerel in de sportschool, de ander weer iets anders. De wetenschap is het enige die als scheidsrechter zou kunnen optreden, maar die heeft niet altijd de antwoorden al paraat. Jammer, maar daar moet je mee leven. Ik doe dat liever dan willekeurige uitspraken nablaten.
heb ik alsnog obesitas 
